Ο Πέδρο Χουάν είναι ο κολλητός μου. Βλέπεις, έχουμε αράξει άπειρες φορές σε καλτ μπαράκια της Κούβας και έχουμε κατεβάσει παρέα αράδες μπουκάλια Αγουαρδιέντε. Οι συζητήσεις μας πάντα ξεκινάνε από γκομενικά και συχνά καταλήγουν σε αναπάντητα ερωτήματα όπως: “γιατί ο άνθρωπος δεν επαναστατεί επιτέλους;“. Τα βρίσκουμε όμως πάντα, δεν έχω παράπονο. Αν και ο Πέδρο μού νευριάζει συχνά πυκνά, όταν η συζήτησή μας φτάνει σε υπόγεια μονοπάτια. Νιώθει ότι κατά κάποιον τρόπο διεισδύω στα λημέρια του και αυτό τον ενοχλεί τόσο που καταλήγει επιθετικός μαζί μου. Ένα δίκια το έχει, όπως και να το κάνεις. Εγώ δεν έχω ζήσει τίποτα, αυτός -σχεδόν- τα πάντα.
Γουστάρω τα κολλητιλίκια με χαρακτήρες αγαπημένων βιβλίων, φαντάζομαι το παθαίνεις κι εσύ. Όταν έπιασα αυτού του ιδιοφυή τύπου το ανάγνωσμα, συνάντησα τον ίδιο, τον Πέδρο Χουάν Γκουτιέρεζ. Φιλαράκια από τις πρώτες κιόλας σελίδες με εκείνον παράφρων αφηγητή των ιστοριών του (μαθητής του Τσαρλς Μπουκόφσκι άλλωστε) ξεπροβάλλοντας την πολύχρωμη Κουβανική κουλτούρα που άλλωτε γεννά συναισθήματα κι άλλωτε εξαϋλώνει ψυχές.
Στο θέμα μας τώρα. Κούβα, δεκαετία 60′ με 70′ και το κομμουνιστικό καθεστώς που ονειρεύεται ο Φιντέλ έχει μετατραπεί σε τυραννία. Στους δρόμους του Ματάνσας, “επαρχιακά” της Κούβας, επικρατεί απελπισία. Οι απογορεύσεις στερούν από το λαό τα απαραίτητα, από τρόφιμα μέχρι ποτά και τα στενά της κυβερνούνται από το χάος και την παρανομία.
Η ιστορία πραγματεύεται τη ζωή δύο συμμαθητών και -πολύ μετέπειτα- φίλων, που συμπορεύονται σε μια παρανοϊκή κοινωνία με βίους παράλληλους. Αφενός επειδή ο Πέδρο Χουάν είναι άξεστος, γυναικάς, γυμνασμένος, επαναστάτης και αφετέρου επειδή ο Φάμπιαν είναι θηλυπρεπής, λεπτεπίλεπτος, ντροπαλός και το μόνο που τον νοιάζει είναι η κλασική μουσική και το πιάνο του.
Στο σχολείο δεν τα πηγαίνουν καλά. Ο Φάμπιαν δέχεται συχνά “πυρά” από την πλευρά του Πέδρο Χουάν αλλά τα υπομένει, αφού φαίνεται να είναι ερωτευμένος μαζί του. Ερωτευμένος με άντρα; Ανύκουστο για την τότε οπισθοδρομική κοινωνία που βάζει εμπάργκο στα σύνορά της, δεν επιτρέπει αντίθετες απόψεις και ξενερώνει στη θέα του έρωτα.
Οι δρόμοι τους χάνονται για αρκετά χρόνια, αλλά εντελώς τυχαία ανταμώνουν και πάλι. Πλέον, ως παρά τη θέλησή τους εργαζόμενοι σε ένα σάπιο εργοστάσιο κονσερβοποίησης κρέατος που η κυβέρνηση τους έχει εξαναγκαστικά τοποθετήσει, με εξευτελιστικούς μισθούς. Ο λόγος δεν είναι άλλος από τις επαναστατικές αντιλήψεις του ενός και τις ομοφυλοφιλικές προτιμήσεις του άλλου. Και οι δύο κάνουν κακό στο κράτος με τις το σκεπτικό τους και οι δύο πρέπει να τιμωρηθούν παραδειγματικά.
Κλείνοντας έχω μια μεγάλη παρένθεση: Θέλω πάρα μα πάρα πολύ να σποϊλάρω, ειδικά το συγκλονιστικό τέλος, αλλά δαγκώνω πληκτρολόγιο και δεν το κάνω. Δεν θα γίνω αυτά που κοροϊδεύω τις Δευτέρες.
Το μυθιστόρημα είναι βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα και καταστάσεις βγαλμένες από τις ζωής τα τραύματα. Ταξίδεψε στην Κούβα του ’60 κι άφησε τον “Μπουκόφσκι της Καραϊβικής” να σου τις διηγηθεί; Που ξέρεις, μπορεί στο τέλος να γίνει και δικός σου κολλητός. Φιλαράκια στα σίγουρα.
Το εξαιρετικό βιβλίο του Πέδρο Χουάν Γκουτιέρεζ κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη.
