Το έργο του Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί είναι, λέει, το τρίτο σε πωλήσεις και το τέταρτο πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο στην ανθρώπινη ιστορία. Και με κάθε βεβαιότητα, το πιο δημοφιλές κείμενο που θα μπορούσε να διαβαστεί από ενα παιδί. Την προηγούμενη εβδομάδα που έπεσε στα χέρια μου, συμπτωματικά συμπληρώνονταν 73 χρόνια από την αρχική του δημοσίευση. Η αλήθεια είναι πως αναρωτήθηκα προτού το ξεκινήσω, αν είναι το κατάλληλο timing για να διαβάσω ένα παραμύθι. Έστω και το πλέον δημοφιλές.
Αφού γύρισα και την τελευταία σελίδα του, το μόνο που έχω να πω είναι το εξής: κρίμα να χαρακτηρίζεται παραμύθι ο “Μικρός Πρίγκιπας” (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός). Όχι για κάποιον άλλο λόγο, αλλά να… Ο χαρακτηρισμός θα αποτρέψει πολλούς ενήλικες από το να δώσουν στο βιβλίο την προσοχή που του πρέπει. Βλέπετε, οι ενήλικες δεν διαβάζουμε παραμύθια. Έχουμε πολύ πιο σημαντικά πράγματα να κάνουμε: να τρέξουμε πανικόβλητοι κάθε πρωί στη δουλειά, να πληρώσουμε λογαριασμούς, να αγχωθούμε για τα dealines μας, να παραμυθιαστούμε από οτιδήποτε άλλο πέραν του υλικού που μας προσέφερε ο Εξιπερί…
Οπότε, ας μη το χαρακτηρίσουμε παραμύθι. Ας το πούμε, ένα εύπεπτο, φιλοσοφημένο κείμενο για μικρομέγαλους. Ένα εγχειρίδιο πραγματικής γνώσης στο οποίο μπορoύμε να ανατρέχουμε από την πρώτη ως και την τελευταία δεκαετία της ζωής μας.
Σε αυτό, ο Εξιπερί γράφει και εικονογραφεί την περιπέτεια ενός πιλότου ο οποίος πέφτει με το αεροπλάνο του στην έρημο. Εκεί, συναντά ένα μυστήριο, ξανθό παιδί, με το χαρακτηριστικό κασκόλ στον ώμο, τον Μικρό Πρίγκιπα. Ο τελευταίος διηγείται στον πιλότο την ιστορία της ζωής του. Έφυγε, λέει, από τον μικροσκοπικό και μοναχικό του πλανήτη και έφτασε στη γη. Προτού μας επισκεφθεί, όμως, πέρασε από πολλούς και διάφορους άλλους μικροσκοπικούς πλανήτες που είχαν έναν και μόνο κάτοικο. Είδε, άκουσε κι έμαθε πολλά από τον κάθε έναν εξ αυτών.
Μοιράζεται μαζί μας την εμπειρία του από τη συνάντηση με τον Βασιλιά, ο οποίος ζούσε σε ένα βασίλειο χωρίς υπηκόους. Του άρεσε να δίνει διαταγές, “έχω το δικαίωμα να ζητώ υπακοή, γιατί οι εντολές μου είναι λογικές”, έλεγε χαρακτηριστικά.
Στον επόμενο πλανήτη συνάντησε τον Μπεκρή που έπινε για να ξεχάσει. Να ξεχάσει πως ντρέπεται. Όταν ο Μικρός Πρίγκιπας τον ρώτησε “τι ντρέπεσαι;“, η απάντηση ήρθε θολή και ταυτόχρονα ξεκάθαρη: “Ντρέπομαι που πίνω…”
Συνέχισε προς τον πλανήτη που κατοικούσε ο Ματαιόδοξος. Εκείνος που ζητούσε επιτακτικά από τον Μικρό Πρίγκιπα “να αναγνωρίσει ότι είναι ο πιο όμορφος, ο πιο καλοντυμένος, ο πιο πλούσιος και ο πιο έξυπνος άνθρωπος στον πλανήτη” κι ας ήταν ο ματαιόδοξος ο μοναδικός του κάτοικος. Ο Μικρός Πρίγκιπας αφού του έκανε τη χάρη, μονολόγησε φεύγοντας: “Τελικά, οι μεγάλοι είναι πολύ παράξενοι“.
Συναντήθηκε και με τον Επιχειρηματία. Εκείνον που έκανε ατελείωτους υπολογισμούς, εκείνον που δεν είχε χρόνο να κοιτάξει τα άστρα γιατί… “εγώ είμαι άνθρωπος σοβαρός! Δεν έχω χρόνο για ονειροπολήσεις”.
Η επόμενη επίσκεψη τον έφερε μπροστά στον Φανοκόρο. Τον πιστό υπηρέτη των κανονισμών που άναβε κι έσβηνε το φανάρι ανά 60 δευτερόλεπτα. Όσο διάστημα χρειαζόταν, δηλαδή, ο μικρός του πλανήτης για να περιστραφεί γύρω από τον ήλιο. Αυτόν ναι! Θα τον έκανε φίλο, γιατί σε αντίθεση με τους προηγούμενους, ήταν ο μοναδικός που ασχολείται με κάτι άλλο εκτός από τον εαυτό του.
Βρέθηκε και με έναν σοφό γέροντα, έναν Γεωγράφο που είχε ριχτεί στα βιβλία και τη μελέτη. Όταν ο Μικρός Πρίγκιπας του ζήτησε να του μιλήσει για τα βουνά και τους ωκεανούς του πλανήτη του, ο γέροντας του είπε ότι δεν γνωρίζει. Και δεν γνώριζε γιατί “αυτή είναι δουλειά των εξερευνητών, όχι δική μου“.
Και από εκεί, προσγειώθηκε στη γη. Στη γη όπου μίλησε με ένα φίδι, με ένα λουλούδι, με μια αλεπού… Η τελευταία ήταν που του υπενθύμισε ότι: “Δεν βλέπεις καθαρά παρά μόνον με την καρδιά. Το ουσιώδες είναι αόρατο για τα μάτια.”
Δεν θα σας γράψω άλλα για τα της παραμονής του στη γη, ούτε για το τέλος της ιστορίας. Θα σας πω μόνο για τη συνάντησή του με ένα άνθρωπο, τον Έμπορο εκείνο ο οποίος πουλούσε χάπια που κόβουν τη δίψα.
Ίσως να μας θυμίσει κάτι…
– Γιατί τα πουλάς;
– Για εξοικονόμηση χρόνου. Το έχουν υπολογίσει οι ειδικοί πως γλιτώνει κανείς 53 λεπτά την εβδομάδα
– Και τι τα κάνει αυτά τα 53 λεπτά;
– Ό,τι θέλει…
– Εγώ αν είχα 53 λεπτά να διαθέσω, θα πήγαινα σιγά-σιγά σε μια πηγή…
