Για το μεσαίωνα, τα ‘χουμε ξαναπεί. Περίεργα χρόνια για να ζει κανείς. Ακόμα πιο περίεργα όμως, για να παντρεύεται. Και θα εξηγηθώ.
Ακούς κι εσύ τριγύρω διάφορους παντρεμένους να σου λένε: “Μην είσαι κορόιδο, καθυστέρησέ το, ο γάμος είναι καταπίεση“; Ε, λοιπόν, τώρα πια μπορείς να τους απαντάς με θράσος: Όχι κύριοι, δεν είναι σήμερα ο γάμος καταπίεση. ΤΟΤΕ ήταν! Κι ας τα πάρουμε με τη σειρά:
Τι εννοείς δεν θέλεις “ανοιχτό” γάμο;
Σήμερα μπορείς να κάνεις ο,τι σου γουστάρει. Ανοιχτό γάμο, κλειστό γάμο, θρησκευτικό γάμο, πολιτικό γάμο, ή και καθόλου γάμο. Κι όπου γάμος: μια τελετή, φίλοι, συγγενείς, νυφικό, κοστούμι, “σας ονομάζω συζύγους“, “και τώρα μπορείς να φιλήσεις τη νύφη“, να ζήσει η νύφη κι ο γαμπρός. Κάποτε ωστόσο, ειδικά στη μεσαιωνική Ευρώπη πριν το 1300 μ.Χ. (αλλά και μετά!), το πράγμα ήταν λιγουλάκι διαφορετικό. Εκεί ο γάμος κουβαλούσε περισσότερο συμφέρον από έρωτα, κι έπρεπε το λοιπόν να επιβεβαιωθεί απ’ όλες τις πλευρές. Που πάει να πει πως, αφού η “ένωση” των δύο εις σάρκαν μίαν, ενώνει και οικογένειες, πορτοφόλια και τα ρέστα, έπρεπε αυτή η ένωση να μη χωράει καθόλου αμφιβολίες. Να ‘χει δηλαδή… μάρτυρες! Σκέψου το λίγο: ξαπλώνεις πρώτη φορά με τη σύζυγο (ή το σύζυγο), βγάζετε τα ρούχα σας, αρχίζετε τα χάδια, και πάνω απ’ το κεφάλι σας υπάρχουν γονείς, συμπεθέρια και γείτονες ματάκηδες. Οι οποίοι ΘΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ εκεί ώσπου να ολοκληρωθεί το νταβαντούρι! Τυχεροί όσοι είχαν κρεβάτι με κουρτίνες, αλλά γενικότερα… τρόμος!
Άλλο αγάπη και άλλο σεξ!
Είπαμε ότι οι περισσότεροι γάμοι στα χρόνια του μεσαίωνα, δεν είχαν ίχνος έρωτα; Ε, ας το πούμε τώρα. Πολύ συμφέρον, μπόλικη επιβίωση, από ρομάντζο τίποτα. Ωστόσο, οι άνθρωποι είχαν και τότε ανάγκη από καρδιοχτύπι, εξ ου και υπήρχε αυτό: ο ευγενής έρωτας. Αυτό που εμείς σήμερα (και οι αρχαίοι τότε) θα ονομάζαμε πλατωνικό, μόνο που είχε ιπποτισμό, ρομαντισμό και κανόνες. Μπορούσες να κρατάς χέρι, να χαχανίζεις, να κομπλιμεντάρεις, να χορεύεις, να τραγουδάς ή να απαγγέλεις ποιήματα. ΔΕΝ μπορούσες να κάνεις σεξ, ωστόσο. Αυτά είναι για παντρεμένους (νόμιμα τουλάχιστον). Οπότε, για τηγανίτες, μόνο σπίτι. Με το αμόρε, φάε όσο μέλι μπορείς…
Υ.Γ. Ο ευγενής έρωτας φυσικά μπορούσε να οδηγήσει σε γάμο. Αν υπήρχαν ΚΟΙΝΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ.
Δίκαιο ξύλο!
Το ξέρω και το ξέρεις, η δικαιοσύνη παγκοσμίως… μπάζει! Ωστόσο, έχει κάνει πελώρια βήματα προς τα μπρος. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι, κάποτε, τις δικαστικές διαφορές σου με κάποιον, μπορεί να κατέληγες να τις λύσεις με τον τρόπο που συνήθως κάποιος προσπαθεί να αποφύγει όταν πάει στα δικαστήρια. Με ξύλο!
Η δίκη με μονομαχία λοιπόν, σήμαινε ότι μπορείς, αντί για επιχειρήματα και άλλες τέτοιες θεωρητικές μπούρδες, να βρεις το δίκιο σου απλώς σκοτώνοντας τον άλλο. Ή διαλέγοντας έναν “πρωταθλητή” που θα τον πείσεις να παλέψει για σένα. Που στην ουσία σήμαινε πως θα κερδίσει όποιος κουβαλήσει τον καλύτερο “πρωταθλητή”. Άρα ο πιο πλούσιος! Σχεδόν ο,τι συμβαίνει και σήμερα με τους δικηγόρους; Ναι, ΣΧΕΔΟΝ…
Υ.Γ. Αν ψάχνεις το λόγο που το δίκαιο ξύλο βρίσκεται σ’ αυτή τη λίστα, αυτός είναι τούτος: ήταν κι ένας τρόπος που έβρισκαν συχνά γυναίκες που είχαν “του χεριού τους” το σύζυγο, για να μπορέσουν να πετύχουν διαζύγιο (μάλιστα το ξύλο με γυναίκες είχε ειδικούς κανόνες για να εξισώνει τη διαφορά στη μυική δύναμη). Ένεκα που, ξέρεις, το διαζύγιο δεν ήταν εύκολη υπόθεση, εκείνα τα χρόνια…
Χωρίζουμε; Ναι, καλά…
Μπορεί σήμερα να λες: “Μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος!” και να εννοείς: “…ή τέλος πάντων μέχρι να βάλουμε μπροστά το διαζύγιο”, αλλά στο παρελθόν αυτό το “ο θάνατος” ήταν κυριολεκτικό. Για να χωρίσεις, έπρεπε να πεθάνεις. Ή να πεθάνει. Ή (το μοναδικό παραθυράκι του εκκλησιαστικού νόμου) να κηρυχθεί ο γάμος σας, εξ αρχής άκυρος. Όμως για να γίνει αυτό, έπρεπε να ισχύει ένα απ’ τα ακόλουθα “παπακαλιάτικα” ενδεχόμενα:
- Να αποδειχτείτε συγγενείς!
- Ένας απ’ τους δυο σας να είναι ήδη παντρεμένος!
- Να αποδειχτεί “ανικανότητα” ή τέλος πάντων, να μην έχει ολοκληρωθεί ποτέ σεξουαλική ένωση!
- Να αποδειχτεί μοιχεία! (Που ωστόσο επέφερε γερή τιμωρία στο θύτη, άρα δεν ήταν πολύ καλή στρατηγική το “υπάρχει άλλη/άλλος, θέλω να χωρίσουμε“).
- Να αποδειχτεί ο γάμος… παράνομος!
Μην τα πολυλογώ, μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατος. Και μια που είπα θάνατος…
Kοίτα να μαθαίνεις, πώς είναι να πεθαίνεις!
Όχι κύριε, όχι μιλαίδη, δεν μπορείτε να πεθαίνετε όπως σας γουστάρει. Ο θάνατος είναι… τέχνη! Ars Moriendi. Και πρέπει να γίνει σωστά. Που πάει να πει, έπρεπε να τον δεχτείς σαν άγιος: με υπομονή, πίστη, ηρεμία, σιγουριά και χωρίς πανικούς. Όσο βασανιστικός κι αν ήταν! Όσο κι αν κλαίγανε τριγύρω συγγενείς και σύζυγος (εκτός κι αν ήθελε να σε χωρίσει, είπαμε). Εσύ στο ύψος σου! Ζόρικο; Πιεστικό; Ναι, αλλά τι πειράζει; Αφού πας για αιώνια ξεκούραση…
