Οι πρώτοι που το παρατήρησαν ήταν ασθενείς με διαβήτη. Ήταν, άλλωστε, τόσο εμφανής η μείωση του σωματικού τους βάρους. Τα οφέλη του να προσέχεις πολύ τη διατροφή σου όπως επιβάλλει η συγκεκριμένη νόσος; Και ναι και όχι. Το αδυνάτισμα ήταν κυρίως αποτέλεσμα της φαρμακευτικής αγωγής. Ενός πολύ συγκεκριμένου σκευάσματος. Του Ozempic.
Μόλις μαθεύτηκε πως το συγκεκριμένο φάρμακο αδυνατίζει, το νέο διαδόθηκε αστραπιαία. Με συνέπεια να φτάσουμε στο σημείο να κάνουν ενέσεις με αυτό άνθρωποι που ουδέν πρόβλημα είχαν με διαβήτη. Απλά και μόνο επειδή είχαν την οικονομική δυνατότητα να το πάρουν χωρίς συνταγή (είναι ακριβό) και ήθελαν να χάσουν κιλά ή να δείχνουν πιο αδύνατοι.
Μια μανία στα όρια του παροξυσμού που είχε ως παράπλευρη σοβαρή συνέπεια να μην μπορούν να βρουν το Ozempic άνθρωποι που πραγματικά το είχαν ανάγκη, για να κρατάνε υπό έλεγχο την ασθένειά τους. Ένα ζήτημα πρακτικό, ηθικό. Κυρίως, ενδεικτικό της ατομικοκεντρικής νοοτροπίας της δυτικής κοινωνίας.
Τι ακριβώς είναι αυτό το Ozempic (και τα όμοιά του)
Σε κάθε περίπτωση, καλό θα ήταν να τα βάλουμε λίγο κάτω. Να δούμε τι είναι τι, πώς δουλεύει, γιατί. Το Ozempic πήρε άδεια να κυκλοφορεί επισήμως το 2017. Από τότε έχουν βγει στην αγορά φάρμακα – γενόσημα ή παρόμοιας λογικής, όπως το Wegovy, Mounjaro και Zepbround. Όλα σε ενέσιμη μορφή.
Αυτά τα φάρμακα περιέχουν σεμαγλουτίδη, η οποία μιμείται την ορμόνη GLP-1 για να διεγείρει την παραγωγή ινσουλίνης στο πάγκρεας και να επιβραδύνει το άδειασμα του στομαχιού, κάνοντας τους ανθρώπους να αισθάνονται χορτάτοι πιο γρήγορα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Το Mounjaro και το Zepbound λειτουργούν παρόμοια, αλλά χρησιμοποιούν την τιρζεπατίδη (αντί για τη σεμαγλουτίδη) για την προσομοίωση τόσο του GLP-1 όσο και μιας δεύτερης ορμόνης, της GIP.
Το σημαντικότερο είναι ότι τόσο η σεμαγλουτίδη όσο και η τιρζεπατίδη στοχεύουν απευθείας στον εγκέφαλο: Περιορίζουν το αίσθημα της πείνας, μας κάνουν να σκεφτόμαστε πολύ λίγο το φαγητό.Αυτά τα φάρμακα δεν δουλεύουν το ίδιο σε όλους. Ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων φαίνεται πως έχει σχετική ανοσία. Και ούτε κιλά χάνουν ούτε ελέγχουν το διαβήτη τους με αυτόν τον τρόπο. Γιατί συμβαίνει αυτό, ακόμα οι επιστήμονες παλεύουν να το αποκωδικοποιήσουν.
Στη συντριπτική πλειονότητα πάντως των περιπτώσεων, τα φάρμακα εξυπηρετούν μια χαρά το σκοπό τους. Μελέτες στις ΗΠΑ έδειξαν πως όσοι είναι υπό την συγκεκριμένη αγωγή τα τελευταία 4 χρόνια έχουν χάσει κατά μέσο όρο το 10% του αρχικού τους σωματικού βάρους και έχουν συντηρήσει τα «νέα» τους κιλά. Όσο δε μεγαλύτερη είναι η δόση του Ozempic ή των γενόσημών του, τόσο μεγαλύτερη είναι και η απώλεια βάρους. Είναι ένα στοιχείο που αλλάζει όλα όσα ξέραμε για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Επίσης λειτουργούν μόνο όσο είσαι υπό αγωή. Αν σταματήσεις τη χρήση, το πιο πιθανό είναι να πάρεις ξανά όσο βάρος είχες χάσει.
Τα οφέλη δείχνουν απείρως περισσότερα από τα όποια προβλήματα – Οι προοπτικές είναι εντυπωσιακές
Υπάρχουν και παρενέργειες; Ναι. Τις περισσότερες φορές γαστρεντερικού τύπου, ναυτία, εμετοί, διάρροιες και τα συναφή. Κάποιοι άλλοι μιλούν για κόπωση, ζαλάδες, πονοκεφάλους. Για τους ασθενείς με διαβήτη, το πιο επικίνδυνο είναι να τους το γυρίσει στο άλλο άκρο, αυτό της υπογλυκαιμίας, που μπορεί να είναι εξίσου επικίνδυνο αν δεν προσεχθεί – εντοπιστεί εγκαίρως.
Σε κάθε περίπτωση, τα οφέλη είναι πολύ περισσότερα από τα όποια προβλήματα. Και υπάρχουν ενδείξεις πως αυτά του είδους τα φάρμακα μπορεί να έχουν αποτέλεσμα και σε άλλους τομείς, από το Αλτσχάιμερ ως τις υπνικές άπνοιες, ενώ μειώνουν τον κίνδυνο για εγκεφαλικό και καρδιοαγγειακές παθήσεις – το εύρος των πιθανών δυνατοτήτων είναι πραγματικά μεγάλο και εντυπωσιακό.
Όλα αυτά χρειάζεται να μελετηθούν περισσότερο και σε μεγαλύτερο χρονικό βάθος. Στο μεσοδιάστημα, είναι κατακριτέα μια νοοτροπία του στιλ «να το πάρω, να χάσω 10 κιλά, να μου χωράει ξανά το παλιό φόρεμα» κατ’ εικόνα της ματαιοδοξίας διαφόρων σταρ – μόνο τυχαίο δεν είναι πως το Ozempic κάνει θραύση για παράδειγμα στις τάξεις του Χόλιγουντ.
Αυτό που κρατάμε είναι πως για τους ασθενείς με διαβήτη ή με μεγάλο πρόβλημα παχυσαρκίας, είναι φάρμακο που μπορεί να κάνει τη διαφορά, να δώσει τη λύση. Και αυτό προφανώς, πρέπει να προστατευτεί ως ιατρική κατάκτηση, ως κοινωνική προσφορά.
