Κάποτε ακούγαμε “e-learning” και “δια βίου μάθηση” και τρέχαμε πανικόβλητοι να ξορκίσουμε τους… κακούς τους δαίμονες. Οτιδήποτε απείχε από το παραδοσιακό πρότυπο οργάνωσης του εκπαιδευτικού μας συστήματος, φάνταζε απειλητικό και υστερόβουλο. Ιδεολογίες και ιδεολογήματα, άγνοια και συμφέροντα, ήταν το σκηνικό σε μια παραμυθένια κατάσταση, η οποία είχε δράκους και φαντάσματα, δεν είχε όμως πρωταγωνιστές. 

Και οι πρωταγωνιστές σε αυτήν την περίπτωση είναι τα υποκείμενα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ο νέος-φοιτητής που θέλει να “χτίσει” ή να εμπλουτίσει τις γνώσεις του σε ένα συγκεκριμένο πεδίο. Ο εργαζόμενος που προσπαθεί να μείνει συντονισμένος με τις εξελίξεις στο επαγγελματικό του περιβάλλον. Ο μεσήλικας, η νοικοκυρά, ο άνεργος που επιθυμούν απλά να ακαδημαϊκοποιήσουν τα ενδιαφέροντά τους. Όλοι οι παραπάνω, είτε επειδή το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα δεν καλύπτει με κάποια σχολή το γνωστικό αντικείμενο που τους ενδιαφέρει, είτε επειδή δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα ή τη χρονική άνεση να παρακολουθήσουν κάποια σχολή, έμεναν αποκλεισμένοι από το αυτονόητο δικαίωμα στη γνώση και την αυτοεξέλιξη.

Πλέον η κατάσταση έχει αρχίσει να αλλάζει. Στη χώρα μας όχι με τόσο γρήγορους ρυθμούς, αλλά είναι αναπόφευκτο κι εμείς να ακολουθήσουμε τους φρενήρεις ρυθμούς της παγκοσμιοποιημένης και τεχνολογικά προηγμένης κοινωνίας της πληροφόρησης. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση που προσφέρει εδώ και χρόνια πληθώρα πανεπιστημιακών ιδρυμάτων ανά τον κόσμο έχει μπει και στην ελληνική ατζέντα, ενώ πλέον στο μαθησιακό παιχνίδι μπαίνει πολύ δυνατά και το λεγόμενο virtual learning: η διαδικασία εκείνη που επιτρέπει στον ενδιαφερόμενο να αποκτά συγκεκριμένες γνώσεις που θέλει, ακριβώς τη χρονική στιγμή που τις θέλει. Πλήρης αντιδιαστολή, δηλαδή, με το παραδοσιακό μοντέλο που προσφέρει γενικευμένες, εγκυκλοπαιδικές γνώσεις που ίσως, κάποια στιγμή στο μέλλον να φανούν χρήσιμες στον ενδιαφερόμενο. 

Κάποιοι από την Προβόσφαιρα το έχουν δοκιμάσει ήδη και μπορούν βιωματικά να υποστηρίξουν το επιχείρημα εκείνο που λέει ότι το virtual learning αξίζει το χρόνο και την προσοχή σου, αφήνοντας (σχεδόν) ανέγγιχτη την τσέπη σου.

Πανεπιστημιακές γνώσεις
Ο Μποβολάκος για παράδειγμα έχει ολοκληρώσει δύο κύκλους σεμιναρίων στο Coursera.org, τη διαδικτυακή αυτή εκπαιδευτική πλατφόρμα η οποία προσφέρει από το 2012 σεμινάρια και μαθήματα σε διάφορα επιστημονικά πεδία. Η επιτυχία του εγχειρήματος μπορεί να κριθεί από τα νούμερα που ακολουθούν: 

15.882.080 άτομα από όλο τον κόσμο παρακολούθησαν ή παρακολουθούν αυτή τη στιμή κάποιο από τα 
1.467 μαθήματα που προσφέρει και
134 οι πανεπιστημιακοί οι άλλου είδους φορείς που συνεργάζονται με το online εγχείρημα.

Από τον τομέα των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών επιστημών, έως τους αντίστοιχους της Ιατρικής, της Βιολογίας, των Μαθηματικών, του Digital Mαrketing, της Πληροφορικής και της Διοίκησης Επιχειρήσεων, μπορεί κάποιος που θα επιλέξει το Coursera να πάει τις γνώσεις του ένα βήμα παραπέρα. Κι όλα αυτά μέσα από μια σειρά από διαλέξεις που παρακολουθείς μέσω βίντεο, οι οποίες συμπληρώνονται από συγγράματα σχετικά με το αντικείμενο. Κάθε μάθημα έχει συγκεκριμένες ημερομηνίες έναρξης και λήξης, ενώ οι συμμετέχοντες καλούνται να δίνουν εξετάσεις συνήθως σε εβδομαδιαία βάση.

“Πολλά από τα σεμινάρια στο Coursera προσφέρονται δωρεάν. Ουσιαστικά μιλάμε για διαλέξεις σε μορφή βίντεο από τους καθηγητές των πιο γνωστών πανεπιστημίων στον κόσμο. Μία φορά την εβδομάδα απαντάς σε ένα σχετικό quiz, ενώ υπάρχουν και σεμινάρια που απαιτούν γραπτές εργασίες”, μου περιγράφει ο Μπόβολος και συνεχίζει. “Εγώ για παράδειγμα, επέλεξα τις ενότητες ‘Sports and Society‘ και ‘Greek and Roman Mythology‘, γνωστικά πεδία τα οποία με ενδιαφέρουν προσωπικά και στα οποία δεν θα μπορούσα να εντρυφήσω με διαφορετικό τρόπο. Το προτείνω ανεπιφύλακτα, καθώς μιλάμε ουσιαστικά για μια μια τεράστια πύλη γνώσεων που καλύπτει ένα αχανές πεδίο ενδιαφερόντων”. 

Στην ίδια λογική με το Coursera, στο πεδίο των Massive Open Online Courses δηλαδή, κινούνται κι άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες. Όπως για παράδειγμα το Μοoc.org, μια συνεργασία της Google με τη edX (σύμπραξη Χάρβαρντ, ΜΙΤ και άλλων 28 ακαδημαϊκών ιδρυμάτων), αλλά και το FutureLearn.com, μία έμπνευση του Ανοικτού Πανεπιστημίου της Μεγάλης Βρετανίας, το οποίο παρέχει σεμινάρια σε άτομα από 165 διαφορετικές χώρες. Διαλέγεις και παίρνεις.

Ξένες γλώσσες
Στο εύλογο ερώτημά σου περί κόστους, έρχεται να απαντήσει ένας άλλος συνάδελφος ο Πέτρος Ντόκος, που έχει κάνει κι αυτός με τη σειρά του μαθήματα virtual learning. “Όπως λένε οι φίλοι μας οι Καλιφορνέζοι, τα περισσότερα e-learning apps είναι freemium. Ξεκινάς από τα βασικά, βλέπεις τι παίζει κι αν θες μεγαλύτερη εξιδίκευση πληρώνεις.” To Duolingo δεν είναι καν έτσι. Είναι εντελώς ΔΩΡΕΑΝ. 

Ο ίδιος δοκίμασε με επιτυχία να αναπτύξει τα ισπανικά του στο Duolingo.com. “Αρχικά ήμουν επιφυλακτικός καθώς στο παρελθόν είχα αποτύχει παταγωδώς σε μια προσπάθεια να μάθω ξένη γλώσσα με μη συμβατικό τρόπο (φροντιστήριο). Αποδείχτηκε ότι κακώς είχα ενδοιασμούς καθώς με το Duolingo δεν απαντάς μόνο σε ερωτήσεις, δεν συμπληρώνεις μόνο κενά, δεν μεταφράζεις και βάζεις τον σωστό χρόνο εκεί που πρέπει. Εξετάζεσαι για τη προφορά σου και μεταφράζεις άρθρα για μέσα ενημέρωσης δίνοντας τους έτσι τη δυνατότητα να το κρατήσουν ανοιχτό και δωρεάν σε όλο τον κόσμο όσο εσύ μαθαίνεις σε πρακτικό επίπεδο. Δεν θα σου πάρει πάνω από ένα μήνα να κατανοήσεις όποια ξένη γλώσσα γουστάρεις και αποτελεί το τέλειο -πρώτο- σκαλοπάτι για να κατανοήσεις τη γλώσσα. Γλωσσικός παράδεισος λέμε!”

Φωτογραφία 
Ρώτησα και τους άλλους δύο Προβοκάτορες, εκείνους που δεν έχουν επιλέξει κάποιο online σεμινάριο-μάθημα αλλά πολύ θα ήθελαν να το κάνουν. Ο μεν Ράπτης που έχει μια καψούρα με τη φωτογραφία και θα ήθελε να το πάει ένα βήμα παραπέρα, έχει ήδη ψηθεί με το Skillshare.com. Μια πλατφόρμα οπτικοποιημένης εκπαιδευτικής διάχυσης. Τι εννοώ; Μπαίνεις, βρίσκεις το πεδίο που σε ενδιαφέρει και μπροστά σου ξεδιπλώνονται βίντεο-οδηγοί που εστιάζουν στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Εδώ μέσα, για παράδειγμα, θα έμπαινε ο Ραπτάκος για να μάθει επιτέλους να βγάζει φωτογραφίες της προκοπής και να κάνει επιτέλους το 24ωρο φωτορεπορτάζ εκείνο για τα Εξάρχεια που μας έχει υποσχεθεί εδώ και κάνα τρίμηνο…


Graphic Design
Από την άλλη πλευρά, έχουμε τον Μανιάτη που λύνει και δένει στην τρολοαρθρογραφία. Η οποία, για να τα λέμε κι όλα, απαιτεί συνήθως και την συνεισφορά κάποιου designer (κι αυτοί που τον βοηθούν τον κοιτάζουν με μισό μάτι κάθε φορά που ζητάει να του κάνουν… παπάδες). Θέλει, το παιδί να πάρει την κατάσταση στα χέρια του και να μάθει να φωτοσοπάρει μοναχός του. Κι αυτός με τη σειρά του είναι έτοιμος να ξεκινήσει μαθήματα στο Digitaltutors.com και με 25 ευρώ περίπου το μήνα να παρακολουθήσει 24 μαθήματα μέσω βίντεο και να γίνει φωτοσοπάς της προκοπής. 


Τα λέμε στα 60 μας γεμάτοι γνώσεις και σπουδαία ταλέντα. Καλή μας πρόοδο αγαπητοί προβοκάτορες!