Υπάρχουν κάποιοι γυναικείοι ρόλοι που αγαπήσαμε, σε εποχές που ακόμα δεν ήταν σαφή τα σημάδια της πατριαρχίας πάνω τους. Μεταξύ μας, ίσως ήταν υπερβολή να λέμε πως οι παρακάτω ταινίες αγαπήθηκαν και ενδεχομένως ενέπνευσαν εκκολαπτόμενα pick me girls, αν δεν το είχαν κάνει ούτως ή άλλως. Ο κριτικός κινηματογράφου, τα ονόμασε “manic pixie dream girls”, σε μια ανάλυσή του για τον ρόλο της Kirsten Dunst στο Elizabethtown. Έναν όρο που σήμερα ενδεχομένως μετανιώνει, ζητώντας συγγνώμη από την pop κουλτούρα. 

Το ζήτημα με αυτό το είδος ταινιών και ρόλων είναι ότι (φαίνεται να) προβάλλουν μια στερεοτυπικά ανδρική εικόνα της «ιδανικής γυναίκας». Μιας γυναίκας που «δεν μοιάζει με τις άλλες», «είναι διαφορετική» και με έναν τρόπο βοηθά τον άνδρα πρωταγωνιστή να αμβλύνει τους ορίζοντές του και τη ζωή του, με τον όλο γυναικείο ρόλο να λειτουργεί εντελώς υποβοηθητικά. Το «παράπονο» με αυτούς τους ρόλους είναι ότι είναι κακογραμμένοι και μια κακή εκπροσώπηση του γυναικείου φύλου. Βέβαια στην πραγματικότητα, στην οθόνη μας βλέπουμε γυναίκες με εξυπνακίστικες ατάκες που το μόνο που θέλουν είναι να ζήσουν. Τη ζωή τους. Τελεία. 

Σε κάθε περίπτωση, οι παρακάτω ταινίες, σύμφωνα με κριτικούς και σινεφίλ ενέπνευσαν πολλά από τα χαρακτηριστικά του μέσου pick-me girl, του κοριτσιού που δηλώνει «διαφορετική» και «όχι σαν τις άλλες». Αυτοπροσδιορισμό που έχει τις ρίζες του στον ετερεοπροσδιορισμό με έναν εντελώς παράδοξο τρόπο και που ούτως ή άλλως υπονομεύει τις γυναίκες στο σύνολό τους. 

Frances Ha (2013)

Η Greta Gerwig υποδύεται την 27χρονη Frances Halladay, μια χορεύτρια που μετά βίας καταφέρνει να πληρώνει το ενοίκιό της κάθε μήνα. Όταν φεύγει από το σπίτι η συγκάτοικος και καλύτερη φίλη της, Sophie, αποφασίζει να συγκατοικήσει με τους φίλους της Lev (μικρός ακόμα Adam Driver) και Benji (Michael Zegan), αλλά τα πράγματα περιπλέκονται κι άλλο όταν χάνει τη μια και μοναδική της πηγή εισοδήματος. Τότε αναγκάζεται επί πραγματικού να αποφασίσει τι θέλει να κάνει στη ζωή της. Η Frances στην ουσία είναι μια νεαρή που προσπαθεί να ζήσει, χωρίς να καταστρέψει τις προσωπικές της σχέσεις, ψάχνοντας μια ποιότητα ζωής, αλλά αποτέλεσε μια μεγάλη παγίδα για όποιον και όποια ακροβατούσε ανάμεσα στο «είμαι ο εαυτός μου» και στο «είμαι όλα όσα απορρίπτω στους άλλους». 

500 Days of Summer (2009)

Ένα office romance καταφέρνει να αποτυπώσει όλα όσα μπορούν να πάνε στραβά όταν η εξιδανίκευση μας κάνει τυφλούς μπροστά στο βασικότερο πρόβλημα: διαφορά οπτικής. Ο Tom Hansen βλέπει τη Summer ως την τελειότητα, αλλά όπως είπε πολύ σωστά ο σκηνοθέτης της ταινίας: «Η Summer δεν είναι ένα κορίτσι, είναι μια φάση». Ο ρόλος του Joseph Gordon-Levitt κόντεψε να ραντίσει με μισογυνισμό τον μέσο “όχι σαν τους άλλους» τύπο και να φορέσει floral φορέματα σε έναν γυναικείο ρόλο γεμάτο παρεξηγήσεις. 

Eternal Sunshine of the Spotless Mind (2004)

Αν κάτι μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι πως ο Michel Gondry έφτιαξε μια ευφυέστατη anti-romance ταινία. Extra bonus: τα στοιχεία επιστημονικής φαντασίας. Ο Jim Carrey θέλει να διαγράψει κάθε ανάμνηση που έχει από τη σχέση του με την Kate Winslet, η οποία σε ένα σημείο λέει ξεκάθαρα: «Δεν είμαι concept. Πολλοί άντρες νομίζουν πως είμαι concept ή πως τους συμπληρώνω ή πως θα τους κάνω να νιώσουν ζωντανοί – αλλά είμαι απλώς ένα fucked up κορίτσι που ψάχνει την ηρεμία του». 

Her (2013)

Ο Joaquin Phoenix παίζει τον ρόλο-μανιέρα του. Στο Λος Άντζελες, σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον, ο Theodore Twombly, ένας μοναχικός άνδρας ερωτεύεται την, ας πούμε Alexa του, την εικονική του βοηθό, στην οποία χαρίζει τη φωνή της η Scarlett Johansson. Δεν είναι ακριβώς σαν τις άλλες ταινίες, αλλά εξιδανίκευση και ανδρική προβολή του τι κάνει μια γυναίκα ερωτεύσιμη, γοητευτική και «ιδανική» δεν λείπουν, κάθε άλλο, ακόμα και στην πληρότητα της απουσίας της. 

Φτηνά Τσιγάρα (2000)

Ο συνειδητά εργένης Νίκος, σε μια άδεια Αθήνα, μια Αθήνα όπως την ονειρευόμαστε, συναντά τη Σοφία, σε έναν τηλεφωνικό θάλαμο. Περιπλανιούνται για ένα ολόκληρο βράδυ και αποχαιρετιόνται. Ο Νίκος την αναζητά εκ νέου γιατί πλέον «ο περίγυρός του δεν τον εμπνέει». Πρόκειται για ένα φιλμ που δεν έκανε ιδιαίτερη αίσθηση όταν κυκλοφόρησε, μας σήμερα μετρά φανατικούς θεατές του, που δηλώνουν πως «δεν υπάρχει Αύγουστος χωρίς φτηνά τσιγάρα». Δεν διαφωνούμε, ωστόσο αν απομονώσεις τους χαρακτήρες βλέπεις έναν άνδρα που έχει εξιδανικεύσει μια γυναίκα βομβαρδίζοντάς τη με κάθε ατάκα που θα αύξανε τις πιθανότητες να τη ρίξει, έναν γυναικείο ρόλο – poster όλων όσων θεωρούνται «ιδανικά» από το ανδρικό βλέμμα.