Αν η ελληνική μουσική είχε χρονομηχανή, θα είχε τη φωνή της Χάρις Αλεξίου. Απόψε, Κυριακή 9 Μαρτίου στις 21:00 στην ΕΡΤ1, ξεκινάει ένα μοναδικό ταξίδι στον χρόνο, μέσα από τη σειρά ντοκιμαντέρ «100 χρόνια ελληνική δισκογραφία».
Με 12 επεισόδια που θα ανατρέξουν σε έναν αιώνα ελληνικής μουσικής ιστορίας, η σειρά αυτή δεν είναι ένα απλό ντοκιμαντέρ – είναι μια βαθιά εξερεύνηση της μουσικής ταυτότητας της χώρας μας. Με σπάνιο αρχειακό υλικό της ΕΡΤ, μεγάλες προσωπικότητες του χώρου και αφήγηση από την ίδια τη Χάρις Αλεξίου, θα δούμε πώς το ελληνικό τραγούδι εξελίχθηκε, επηρεάστηκε από την Ιστορία και έφτασε να γίνει κομμάτι της ζωής μας.
Αν δεν το προλάβεις στην τηλεόραση, μην αγχώνεσαι! Όλα τα επεισόδια θα είναι διαθέσιμα στο ERTFLIX.
Επεισόδιο 1: Από το φωνόγραφο στη λογοκρισία
Η πρεμιέρα της σειράς μάς πάει πίσω, πολύ πίσω. Στα πρώτα 40 χρόνια της ελληνικής δισκογραφίας, τότε που ο ήχος καταγραφόταν σε φωνογράφους και τα πρώτα κινητά συνεργεία ηχογραφήσεων έτρεχαν στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και τα μεγάλα λιμάνια για να καταγράψουν ελληνικά τραγούδια.
Την ίδια στιγμή, η ελληνική μουσική στην Αμερική ανθίζει, καθώς το μεταναστευτικό κύμα δημιουργεί μια νέα δισκογραφική αγορά για τους Έλληνες ομογενείς.
Στην Ελλάδα, όμως, τα πράγματα είναι αλλιώς. Η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 δεν άλλαξε μόνο τον χάρτη, αλλά και τη μουσική. Οι πρόσφυγες φέρνουν μαζί τους τη μουσική τους κληρονομιά, και έτσι το σμυρνέικο τραγούδι εισβάλλει δυναμικά στη χώρα, προσθέτοντας ένα νέο ηχόχρωμα στη μέχρι τότε κυριαρχία του ελαφρού τραγουδιού.
Τα πρώτα δισκογραφικά εργοστάσια, οι πρώτες ελληνικές παραγωγές και η εμφάνιση των πρώτων ρεμπετών στη δεκαετία του ’30 θα δώσουν μια νέα πνοή στη μουσική βιομηχανία.
Το ρεμπέτικο, η Columbia και η λογοκρισία
Μπορεί το ρεμπέτικο να θεωρείται σήμερα αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής μουσικής, αλλά το 1930 ήταν… επικίνδυνο.
Το πρώτο εργοστάσιο δίσκων της Columbia στην Ελλάδα αρχίζει να τυπώνει δίσκους, φέρνοντας τη μουσική πιο κοντά στον κόσμο. Όμως, η δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά αποφασίζει ότι το ρεμπέτικο δεν είναι «κατάλληλο» για τον λαό και επιβάλλει αυστηρή λογοκρισία.
Το ραδιόφωνο, που μέχρι τότε ήταν ο μεγάλος σύμμαχος της δισκογραφίας, μετατρέπεται σε εργαλείο ελέγχου. Οι στίχοι ελέγχονται, τα τραγούδια «κόβονται» και η μουσική σκηνή της εποχής πρέπει να προσαρμοστεί.
Παρά την καταπίεση, όμως, η μουσική ανθίζει. Και όταν έρχεται ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, οι δίσκοι γεμίζουν με πατριωτικά τραγούδια και σατιρικά κομμάτια που εμψυχώνουν τον λαό.
Μέχρι τη στιγμή που μπαίνουν οι Γερμανοί στην Αθήνα και το εργοστάσιο της Columbia σταματά να παράγει δίσκους για να εξυπηρετεί τις ανάγκες του πολέμου. Η δισκογραφία σιγεί.
Ποιοι μιλούν στο ντοκιμαντέρ
Στο πρώτο επεισόδιο, τραγουδιστές, μουσικοί, συλλέκτες και δημοσιογράφοι δίνουν τη δική τους οπτική για αυτή τη μοναδική διαδρομή.
Θα ακούσουμε από τη Γλυκερία, τον Φοίβο Δεληβοριά, τη Μαριώ, τον Μανώλη Φάμελλο και πολλούς ακόμα, ενώ στη γενική επιμέλεια περιεχομένου βρίσκεται ο Γιώργος Τσάμπρας.
Ένα ντοκιμαντέρ που αξίζει να δεις
Αν νομίζεις ότι η ιστορία της ελληνικής μουσικής είναι απλώς «παλιά τραγούδια και νοσταλγία», ξανασκέψου το. Η ελληνική δισκογραφία είναι γεμάτη πόνο, προσφυγιά, απαγορεύσεις, αλλά και εξέλιξη.
Η σειρά «100 χρόνια ελληνική δισκογραφία» δεν είναι απλώς ένα μάθημα μουσικής ιστορίας. Είναι μια βουτιά σε όσα έκαναν το ελληνικό τραγούδι αυτό που είναι σήμερα. Και με ξεναγό τη Χάρις Αλεξίου, δεν υπάρχει περίπτωση να μην καθηλωθείς.
“100 χρόνια ελληνική δισκογραφία” ΕΡΤ
Απόψε στις 21:00 στην ΕΡΤ1 – και μετά στο ERTFLIX. Μην το χάσεις!
Στο επεισόδιο μιλούν αλφαβητικά: Στέλιος Γιαννακόπουλος (ηχολήπτης Studio Columbia), Άκης Γκολφίδης (ηχολήπτης), Γλυκερία (τραγουδίστρια), Φοίβος Δεληβοριάς (τραγουδοποιός), Αριστομένης Καλυβιώτης (πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, συλλέκτης, ερευνητής), Γιώργος Κοντογιάννης (δημοσιογράφος), Κωνσταντίνος Κοπανιτσάνος (συλλέκτης, ερευνητής, μουσικός), Μαριώ (τραγουδίστρια), Μάκης Μάτσας (πρόεδρος Δ.Σ. MINOS – EMI), Θανάσης Παπαγεωργίου (σκηνοθέτης, ηθοποιός), Σιδερής Πρίντεζης (ραδιοφωνικός παραγωγός), Μιράντα Τερζοπούλου (εθνολόγος, συγγραφέας), Ελένη Τσαλιγοπούλου (τραγουδίστρια), Γιώργος Τσάμπρας (δημοσιογράφος), Μανώλης Φάμελλος (τραγουδοποιός), Δημήτρης Χαλιώτης (δημοσιογράφος, σεναριογράφος), Γιώργης Χριστοδούλου (τραγουδοποιός)
Συντελεστές παραγωγής
Αφήγηση: Χάρις Αλεξίου
Σκηνοθεσία: Μαρία Σκόκα
Σενάριο: Δημήτρης Χαλιώτης, Νίκος Ακτύπης
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Δημήτρης Κατσαΐτης, Στέλιος Ορφανίδης
Μοντάζ: Ευγενία Παπαγεωργίου
Μουσική τίτλων: Γιώργος Μπουσούνης
Σκηνογραφία: Rosa Karac
Ηχοληψία: Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος
Γενική επιμέλεια περιεχομένου: Γιώργος Τσάμπρας
Σύμβουλοι περιεχομένου: Σιδερής Πρίντεζης, Αλέξανδρος Καραμαλίκης
Αρχισυνταξία: Τασούλα Επτακοίλη
Δημοσιογραφική Επιμέλεια: Κυριακή Μπεϊόγλου
Σύμβουλος παραγωγής: Πασχάλης Μουχταρίδης.
Μίξη ήχου: Γιώργος Μπουσούνης, Γιώργος Γκίνης
Έρευνα αρχείου: Θάνος Κουτσανδρέας, Κωνσταντίνα Ζύκα, Αλέξης Μωυσίδης
Οργάνωση Παραγωγής: Βασιλική Πατρούμπα
Εκτέλεση Παραγωγής: Ελένη Χ. Αφεντάκη, By The Sea Productions
Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε.
