Αυτή την παραμονή Πρωτοχρονιάς κλείσε την τηλεόραση στα reality και στις επαναλήψεις – έχουμε κάτι που θα κάνει τη φετινή τελευταία βραδιά της χρονιάς, αξέχαστη. Απόψε στις 22:00, η ΕΡΤ3 παρουσιάζει για πρώτη φορά στην ελληνική τηλεόραση το ντοκιμαντέρ “Γιάννης Σπανός: Πίσω απ’ τη Μαρκίζα“. Το πολυσυζητημένο έργο του Άρη Δόριζα είναι ένας φόρος τιμής στον θρυλικό συνθέτη που καθόρισε την ελληνική μουσική και άγγιξε με τις νότες του γενιές ακροατών.
Το ντοκιμαντέρ ξεδιπλώνει τη ζωή και το έργο του Γιάννη Σπανού μέσα από τη δική του φωνή, σπάνιες αφηγήσεις συνεργατών του, αλλά και πλούσιο αρχειακό υλικό που ξυπνά νοσταλγία και συναισθήματα. Αν νομίζεις ότι γνωρίζεις καλά το έργο του, ξανασκέψου το – το “Πίσω απ’ τη Μαρκίζα” αποκαλύπτει λεπτομέρειες που θα σε κάνουν να δεις τον καλλιτέχνη με μια εντελώς νέα ματιά.
Παραμονή με Γιάννη Σπανό = μαγεία
Αυτό που ξεχωρίζει το έργο είναι η κινηματογραφική του προσέγγιση. Το πρώτο μέρος εντυπωσιάζει με τη σεναριακή του δομή – κάτι σπάνιο για τα ελληνικά ντοκιμαντέρ. Με φροντίδα στη λεπτομέρεια, όπως τις εξαιρετικές animated βινιέτες της Ειρήνης Βιανέλλη, η ιστορία σε ταξιδεύει από την αρχή του “Νέου Κύματος” μέχρι τις λαϊκές πίστες που χόρεψαν στις μελωδίες του. Είναι μια ωδή στο πάθος, το ταλέντο και την πολιτιστική κληρονομιά του Σπανού, που αξίζει να δεις και να ξαναδείς.
Το δεύτερο μέρος ίσως σου αφήσει ανάμικτα συναισθήματα. Χάνει λίγο από την αρτιότητά του, κυρίως λόγω έλλειψης συνοχής σε ορισμένα σημεία και απουσίας των μαγικών animations που απογείωσαν το πρώτο μέρος. Ωστόσο, ακόμη και με αυτές τις ατέλειες, το “Πίσω απ’ τη Μαρκίζα” παραμένει μια δουλειά γεμάτη σεβασμό και αγάπη προς έναν άνθρωπο που άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του στην ελληνική μουσική σκηνή.
Γιατί να το δεις;
Η απάντηση είναι απλή: αν αγαπάς τη μουσική, αν θες να καταλάβεις τι σημαίνει “να γράφεις ιστορία”, αν θες να ζήσεις τη μαγεία που μπορεί να προσφέρει μόνο ένα άριστα φτιαγμένο ντοκιμαντέρ. Θα συγκινηθείς, θα τραγουδήσεις, θα αναπολήσεις. Και, ναι, θα βρεις την τέλεια συντροφιά για το κλείσιμο του 2024.
Το «Πίσω απ’ τη Μαρκίζα» δεν είναι απλώς ένα ντοκιμαντέρ. Γι’ αυτό μην ανησυχείς “μα θα δω παραμονή ντοκιμαντέρ;”. Είναι ένα ταξίδι στις ζωές όλων εκείνων που βίωσαν την ελληνική μουσική ως κάτι πέρα από ήχους – ως συναίσθημα, ως μνήμη, ως ταυτότητα. Οι αφηγήσεις του Γιάννη Σπανού δίνουν την αίσθηση πως μιλάς με έναν φίλο που έχει ζήσει χίλιες ζωές και κάθε μία από αυτές συνοδεύεται από μια μελωδία που δεν ξεχνάς ποτέ. Ο τρόπος που εκφράζεται, χωρίς επιτήδευση και με ειλικρίνεια, είναι τόσο αφοπλιστικός που σου δημιουργεί την ανάγκη να ανακαλύψεις ξανά τη μουσική του μέσα από τα μάτια του.
Η σκηνοθεσία του Άρη Δόριζα καταφέρνει να ισορροπήσει ανάμεσα στη φιλμογραφική ακρίβεια και τη συναισθηματική αποτύπωση. Δεν είναι μια στεγνή εξιστόρηση γεγονότων. Είναι μια κατάθεση ψυχής, γεμάτη με μικρές στιγμές που γίνονται μεγάλες. Από τον ενθουσιασμό της δημιουργίας του «Νέου Κύματος» μέχρι τις πιο προσωπικές του σκέψεις, το ντοκιμαντέρ εξερευνά την ανθρώπινη πλευρά ενός δημιουργού που έμοιαζε να ζει πάντα πίσω από τους προβολείς.
Μια από τις πιο ιδιαίτερες πτυχές του έργου είναι η χρήση μουσικών θεματικών για την αφήγηση. Κάθε σταθμός της καριέρας του Σπανού συνοδεύεται από ήχους που έχουν χαραχτεί στη συλλογική μας μνήμη, κάνοντάς μας να καταλάβουμε πως οι νότες του δεν ήταν απλώς μια στιγμή, αλλά μια εποχή. Αυτό που μένει στο τέλος είναι κάτι πιο βαθύ από τη μουσική. Είναι η υπενθύμιση πως η τέχνη, όταν αγγίζει την αλήθεια, γίνεται αθάνατη.
Αν αναζητάς ένα διαφορετικό ξεκίνημα για τη νέα χρονιά, το «Πίσω απ’ τη Μαρκίζα» δεν είναι απλώς μια πρόταση. Είναι ένας φόρος τιμής στην τέχνη που κάνει τη ζωή πιο όμορφη.
Μην αφήσεις αυτή τη στιγμή να περάσει. Απόψε, παραμονή στις 22:00, συντονίσου στην ΕΡΤ3 και αφέσου στη μουσική μαγεία του Γιάννη Σπανού. Ένας θρύλος σε περιμένει, πίσω από τη μαρκίζα, να σου ψιθυρίσει τις μελωδίες του. Δες το και κάνε την πρώτη σου ευχή για τη νέα χρονιά: περισσότερη τέχνη, περισσότερη ομορφιά, περισσότερες στιγμές που μένουν για πάντα.
