Τα Όσκαρ δεν φταίνε, η Ακαδημία τους όμως ναι. Μήπως έχουμε παραδώσει αξία στα Όσκαρ; Μήπως είναι απλά και μόνο πολύ καλό μάρκετινγκ; Δικαιούται να έχει κανείς ενστάσεις. Είναι μόνο η κρίση των μελών της αμερικανικής Ακαδημίας. Όχι και θέσφατο. Σύμφωνοι, πρεστίζ, φώτα κτλ, αλλά όχι δα και «αλάθητο». Το γεγονός πως ορισμένες αριστουργηματικές ταινίες δεν μπήκαν καν στις πιθανές να βραβευτούν με το περιβόητο χρυσό αγαλματίδιο ενισχύει τη συλλογιστική μας.
Και δεν μιλάμε για τίποτα σινεφίλ έργα ή ανεξάρτητων στούντιο, που όσο να το πεις, δεν είναι το κύριο target group των Όσκαρ. Θα σταθούμε εν προκειμένω σε κάποιες πασίγνωστες, εμπορικότατες, Χολιγουντιανές ταινίες. Που όμως σνομπαρίστηκαν παντελώς. Ούτε καν στις υποψηφιότητες δεν μπήκαν. Ετοιμάσου για μία λίστα που θα σε εκπλήξει. Όχι με ευχάριστο τρόπο…
Όσκαρ: Όταν η Ακαδημία… κοιμάται όρθια
Τα Φώτα της Πόλης (1931)
Θεωρείται μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, ένα αριστούργημα από το πρώτο ως το τελευταίο της λεπτό. Και τότε; Πώς και απουσιάζει παντελώς από τα Όσκαρ;
Οι απαντήσεις βγάζουν νόημα μόνο αν προσπαθήσουμε να αντιληφθούμε το πνεύμα της εποχής. Ο ομιλών κινηματογράφος είχε μόλις κάνει την εμφάνισή του και το βωβό σινεμά είχε αρχίσει να θεωρείται ξεπερασμένο. Επίσης, είχαμε να κάνουμε με κωμωδία, είδος που θεωρούταν «δεύτερο» από τα μέλη της Ακαδημίας. Αλλά ακόμα κι έτσι: Πώς είναι δυνατόν να αγνοήθηκε τέτοια ερμηνεία όπως αυτή του Τσάρλι Τσάπλιν, πώς;
Ο Καλός, ο Κακός και ο Άσχημος (1966)
Τίποτα. Μηδέν. Για την ταινία που ο Κουέντιν Ταραντίνο θεωρεί ως το μεγαλύτερο αριστούργημα ever. Ούτε τη μουσική του Ένιο Μορικόνε ρε… αλήτες των Όσκαρ δεν κρίνατε άξια βράβευσης; Ένα από τα πιο εμβληματικά soundtrack στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου; Ντροπής πράγματα.
Αν το ψάξουμε πάντως, έχει εξήγηση. Σε ένα πρακτικό επίπεδο, ήταν ιταλική παραγωγή και αυτό κόντραρε με τους τότε κανόνες της Ακαδημίας. Αλλά ακόμα και αυτό να μην ίσχυε, ήταν Spaghetti Western, ένα είδος που επί μακρόν είχε τη φήμη της «δευτεράτζας». Κακώς, πολύ κακώς. Ο καιρός έφερε τη δικαίωση, την αποκατάσταση.
Η Λάμψη (1980)
Ακόμα ένα μεγάλο WTF. Η φάτσα του Τζακ Νίκολσον από το πόστερ της ταινίας θα αρκούσε για παράδειγμα από… μόνη της να του δώσει το Όσκαρ. Σήμερα όλοι νιώθουν υποχρεωμένοι να βάλουν το «αριστούργημα» ως προσδιορισμό.
Έλα όμως που όταν βγήκε η ταινία, το περίγραμμα μόνο σαν αυτό που περιγράψαμε άνωθεν, δεν ήταν. Δεν πήγε καλά εμπορικά, δεν θεωρούταν από τις καλύτερες δουλειές του Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Με το που πέρασε λίγο ο καιρός άρχισε η Λάμψη να παίρνει τη… λάμψη που άξιζε. Ως ένα από τα καλύτερα horror όλων των εποχών.
Ο Σημαδεμένος (1983)
Πριν από λίγες μέρες μόλις, ο Αλ Πατσίνο αποκάλυψε πόσο πολύ θα ήθελε να είχε πάρει Όσκαρ για την ερμηνεία του αυτή – όπως και άξιζε δηλαδή. Το ότι τον πειράζει τόσα χρόνια μετά και ύστερα από τέτοια καριέρα, συνοψίζει το μέγεθος της αδικίας.
Όχι μόνο γι’ αυτόν προσωπικά, αλλά συνολικά για μια ταινία που έκανε πάρα πολλά πράγματα σωστά και ξεχωριστά και παρόλαυτα έλαμψε δια της απουσίας της στην τελετή για τα χρυσά αγαλματίδια.
Κάποτε στην Αμερική (1984)
Φταίει ξεκάθαρα ότι, σε αντίθεση με την Ευρώπη, στις ΗΠΑ είδαν «πετσοκομμένη» την ταινία στα 139 λεπτά, ενώ κανονικά ήταν 229. Χάθηκε έτσι η συνοχή και η ουσία του τελευταίου έργου του Σέρτζιο Λεόνε. Το οποίο μοιραία ήταν τεράστιο φιάσκο εισπρακτικά, έβγαλε με το ζόρι λίγο πάνω από 5 εκατ. δολάρια, ενώ είχε κοστίσει κοντά στα 30.
Τι κοντράστ με την υποδοχή που είχε προηγηθεί στις Κάννες, στο Φεστιβάλ, όταν και της προβολής της κανονικής σε διάρκεια κόπιας, ακολούθησαν 15 λεπτά όρθιου χειροκροτήματος. Και αυτό ήταν το σωστό.
Reservoir Dogs (1992)
Για τα συντηρητικά κατά βάση μέλη της Ακαδημίας το να καταλάβουν κάτι τόσο πρωτοποριακό, τόσο εντυπωσιακά φρέσκο, ήταν έξω από τις δυνάμεις τους.
Παραήταν βίαιο για τα μέτρα τους, παραήταν «ξένο» σε αυτό που ήξεραν. Ο Κουέντιν Ταραντίνο ήταν ακόμα το «κακό παιδί» που ενοχλούσε τους μεγαλύτερους. Και δεν καταλάβαιναν την ιδιοφυία του.
Heat (1995)
Οι κριτικοί το αποθέωσαν. Το κοινό, επίσης. Όλοι γούσταραν το Heat; Κι όμως, όχι. Δεν το έκριναν άξιο ούτε για μια… ρημαδουποψηφιότητα σε κάποια κατηγορία.
Να πούμε πως φταίει πως δεν την κατάλαβαν; Πως ήταν μπροστά από την εποχή της; Το πιθανότερο πάντως είναι να έφταιγε πως ο Μάικλ Μαν ήταν κάτι σαν κόκκινο πανί για πολλά μέλη της Ακαδημίας. Κάτι που κατά βάση δεν ξεπεράστηκε ποτέ, παρότι μετέπειτα «τσίμπησε» κάποια nominations (για το The Insider και το Aviation).
