To Sorry/Not Sorry δείχνει το πόσο «δεν λυπάται» ο Louis C.K

To 2017 καταγράφηκε ένα τσουνάμι αποκαλύψεων για τη σεξουαλική παρενόχληση του Louis C.K., ενός από τους πιο γνωστούς stand-up κωμικούς στις ΗΠΑ, σε γυναίκες συναδέλφους του. Οι αποκαλύψεις αυτές είχαν θεωρηθεί πραγματική «γροθιά στο στομάχι», επειδή όχι μόνο ο κωμικός τις παραδέχτηκε, αλλά αποδείχτηκε ότι όλοι γνώριζαν και πολύ λίγοι ήταν διατεθειμένοι να μιλήσουν.

Αν αυτό ήταν γροθιά στο στομάχι, τι να πει κανείς για το «Sorry/Not Sorry», το ντοκιμαντέρ που καταγράφει αυτή την ιστορία και παρουσιάζεται στις κινηματογραφικές αίθουσες την Παρασκευή 19 Ιουλίου; Αυτό είναι πολύ πιο δυνατή γροθιά στο στομάχι. Επειδή αποδεικνύει (πιο καθαρά δεν γίνεται) πόσο κοντή μνήμη έχει ο συγκεκριμένος καλλιτεχνικός χώρος και πόσο το χρήμα και οι επαγγελματικές φιλοδοξίες κουκουλώνουν ακόμα και τέτοια πολύ μεγάλα σκάνδαλα.

Το ντοκιμαντέρ είναι παραγωγή των Τάιμς της Νέας Υόρκης και το σκηνοθέτησαν η Καρολάιν Σου και η Κάρα Μόουνς. Περιλαμβάνει συνεντεύξεις με μερικές από τις γυναίκες που υπέστησαν την σεξουαλική παρενόχληση από τον Louis C.K. Την Τζεν Κίρκμαν, της οποίας οι αφηγήσεις για τη συμπεριφορά του κωμικού ήταν οι πρώτες που καταγράφηκαν δημόσια. Η Μέγκαν Κόστερ, μια κωμικός και δημοσιογράφος που προσπάθησε να διερευνήσει τις κατηγορίες κατά του Louis C.K. και η Άμπι Σάχνερ, μια κόμικ και συγγραφέας που δημοσιοποίησε την εμπειρία της για τον κωμικό, ότι προφανώς αυνανιζόταν ενώ ήταν στο τηλέφωνο μαζί της.

Μόνο αυτές. Ούτε καν οι πέντε οι οποίες είχαν δημοσιοποιήσει τη συμπεριφορά του Louis C.K. και τον κατήγγειλαν δημόσια.

Ο κωμικός μετά από την παραδοχή των πράξεών του, στην ουσία χωρίς να ζητήσει καν συγγνώμη (αυτό είναι και το νόημα του τίτλου του ντοκιμαντέρ) παραδόθηκε στην καλλιτεχνική κοινωνία και πάλι χωρίς να αντιμετωπίσει παρά μόνο πρόσκαιρο πρόβλημα με τις εμφανίσεις και τα (τεράστια) κέρδη του. Αντιθέτως, οι περισσότερες από τις γυναίκες που τον κατήγγειλαν είδαν την καριέρα τους να παίρνει την κατιούσα. Αν αυτό δεν καταδεικνύει μισογυνισμό, τότε τι;

Οι δύο σκηνοθέτιδες δεν δίστασαν να παραδεχτούν ότι ζήτησαν να μιλήσουν με πάρα πολλές γυναίκες από τον χώρο αυτό, οι περισσότερες από τις οποίες είχαν υποστεί αυτή την ακραία συμπεριφορά εκ μέρους του Louis C.K. Αλλά από τις περισσότερες, και ειδικά από τις πιο δημοφιλείς, εισέπραξαν αρνητική απάντηση.

Ακόμα χειρότερο: Ο κωμικός έφτασε στο σημείο, όταν κέρδισε βραβείο Grammy για το άλμπουμ του 2022 του “Sincerely Louis C.K.”, να αστειευτεί για τη συμπεριφορά του, χαρακτηρίζοντάς την ως σεξουαλικό hangup και όχι ως κακοποίηση.

Στην ουσία, η μόνη που ύψωσε το ανάστημά της στον κωμικό ήταν η συνάδελφός του Τιγκ Νοτάρο. Παρ’ ότι ο Louis C.K. ήταν ένας από τους εκτελεστικούς παραγωγούς της εκπομπής του «One Mississippi», δηλαδή είχε άμεση επαγγελματική σχέση μαζί του. Παρ’ ότι έχει παραδεχτεί εμμέσως πλην σαφώς ότι έχει βιώσει κι αυτή ανάλογη εμπειρία με τον κωμικό, δεν τον κατήγγειλε. Αλλά σταμάτησε κάθε επαγγελματική της συνεργασία μαζί του.

Ένα από τα ερωτήματα που πλανώνται στο ντοκιμαντέρ είναι αν αυτή η συμπεριφορά του Louis C.K. μπορεί να χαρακτηριστεί «σεξουαλική κακοποίηση». Θυμίζουμε ότι οι καταγγελίες δεν αφορούσαν βιασμό, ούτε καν επαφή. Ο κωμικός ζητούσε από γυναίκες συναδέλφους του να αυνανιστεί μπροστά τους. Κάποιες έφυγαν από το δωμάτιο, κάποιες το υπέστησαν και απλά τον χαρακτήρισαν παράξενο. Το ζήτημα είναι αν μπορούμε τώρα να ρωτάμε στα σοβαρά αν αυτή η συμπεριφορά συνιστά επίθεση ή όχι.

Οι εκκλήσεις κάποιων κωμικών του χώρου για απομόνωση του Louis C.K., επειδή αυτή η συμπεριφορά χαρακτηρίστηκε «επίθεση σε χώρο εργασίας», έπεσαν στο κενό. Η ουσία είναι ότι ο χώρος του stand-up comedy, ο οποίος συχνά τροφοδοτεί στερεότυπα και είναι γεμάτος τέτοια υπονοούμενα, παραμένει ανδροκρατούμενος και μισογυνικός. Αν λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι οι περισσότεροι ιδιοκτήτες τέτοιων κλαμπ είναι άνδρες, η ανοχή σ’ αυτού του είδους τις συμπεριφορές πρέπει να θεωρείται ακόμα μονόδρομος για μια γυναίκα που θέλει να σταδιοδρομήσει εκεί.

H stand-up κοινότητα του Ηνωμένου Βασιλείου διατηρεί περισσότερο, τα τελευταία χρόνια, τον έλεγχο απ’ ό,τι στις ΗΠΑ – έπειτα κυρίως από τις πολλαπλές καταγγελίες του περασμένου φθινοπώρου εναντίον του Ράσελ Μπραντ, του οποίου η υποτιθέμενη ολέθρια συμπεριφορά φαίνεται να ήταν ένα επιβλαβές και διαρκές «κοινό» μυστικό στον μικρόκοσμο της βρετανικής κωμικής σκηνής (ο Μπραντ αρνήθηκε όλες τις κατηγορίες και έκτοτε στράφηκε στο να είναι ακροδεξιός φερέφωνο και, τους τελευταίους μήνες, ένας αναγεννημένος Χριστιανός).

«Υπάρχουν δεκάδες τύπου Ράσελ», ήταν ο τίτλος ενός κομματιού του Guardian για τις γυναίκες κωμικούς. Τρία χρόνια πριν από το σκάνδαλο Μπραντ, ένα άλλο άρθρο τητς ίδιας εφημερίδας σημείωνε πως «σύμφωνα με γυναίκες κωμικούς, παραγωγούς, ατζέντισσες και υποστηρικτές του stand up comedy… υπάρχει ένας βαθιά ριζωμένος σεξισμός στη σκηνή που υπονομεύει την εμπιστοσύνη και την ανθρωπιά των γυναικών, ενθαρρύνει τους σεξουαλικούς θηρευτές και εμποδίζει τους ανθρώπους να μιλήσουν».

Εδώ στις ΗΠΑ, είναι ασυνήθιστο να βρίσκουμε ακόμη και αυτό το επίπεδο διαφάνειας σχετικά με τη χονδροειδή συμπεριφορά των αντρών κωμικών και της βιομηχανίας που τους στηρίζει. Το Hollywood Reporter είχε πράγματι ένα πάνελ γυναικών κωμικών που «συζήτησαν» τα πλεονεκτήματα της επιστροφής του Louis C.K., αλλά απείχε πολύ από το να είναι κατηγορητήριο της ευρέως διαδεδομένης συμπεριφοράς του.

Και αυτό που είναι τόσο απογοητευτικό είναι να βλέπεις, κάθε τόσο, μια πληθώρα άρθρων για αυτό το πρόβλημα — όπως συνέβη το 2016, με την έλευση του #MeToo και μετά τα νέα για τον Louis C.K., και μετά ξανά το 2023 μετά την ιστορία του Μπραντ — και στη συνέχεια να παρακολουθείς αυτό το ντοκιμαντέρ και να συνειδητοποιείς ότι δεν έχουν αλλάξει και πολλά.

Θέλω έναν κόσμο όπου οι γυναίκες κωμικοί θα έχουν έναν χώρο εργασίας όπου θα αισθάνονται ότι υποστηρίζονται – και, το πιο σημαντικό, θα απασχολούνται – εάν μιλούν ανοιχτά για κακοποίηση. Ένας κόσμος στον οποίο μπορούν να πουν «F**k that guy» σε συνεντεύξεις, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ειδικά στη σκηνή — και όπου μπορούν να αποσπάσουν χειροκροτήματα.