Δεν είναι μια ταινία από αυτές που θα κάτσεις να δεις για να χαλαρώσεις. Θα σε ταράξει, θα σε κάνει να θυμώσεις. Το «Θέλημα Θεού» (Grâce à Dieu), που βρίσκουμε στο Ertflix, καταπιάνεται με ένα ζοφερό και ψυχικά επώδυνο θέμα. Αλλά για 132 λεπτά σε κρατάει εκεί, με όλες σου τις αισθήσεις. Και είναι άκρως διδακτικό, υπό μια έννοια και λυτρωτικό.
Με τη σκηνοθετική υπογραφή του Φρανσουά Οζόν, που μέχρι να τολμήσει να κάνει αυτό το δημιουργικό άλμα ήταν πιο πολύ του εμπορικού και μάλλον εύκολου σινεμά, έρχεται στην επιφάνεια το μεγαλύτερο σκάνδαλο παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης στα χρονικά της Καθολικής Εκκλησίας της Γαλλίας.
Ναι, είναι αληθινή η ιστορία, κάτι που κάνει ακόμα πιο βαρύ και ασήκωτο αυτό που βλέπουμε επί της οθόνης. Έγιναν επίσης προσπάθειες από την γαλλική εκκλησία να μη βγει ποτέ η ταινία στις αίθουσες, με τη δικαιολογία πως η νομική διαδικασία ήταν τότε ακόμα εν εξελίξει. Τελικά όμως αυτή η απόπειρα λογοκρισίας έπεσε στο κενό. Και ευτυχώς, προφανώς.
Θέλημα Θεού: Τι μας περιμένει στο Ertflix
Η ταινία ξεκινά το 2014, όταν ο 40χρονος Αλεξάντρ, ένας πετυχημένος τραπεζίτης και πατέρας 5 παιδιών, από τη Λιόν, ανακαλύπτει με τρόμο ότι ο ιερέας Μπερνάρ Πρενά, ο οποίος τον κακοποίησε ως αγόρι στο προσκοπική κατασκήνωση, εξακολουθεί να δουλεύει με παιδιά.
Ξεπερνώντας το σοκ, αποφασίζει να αναλάβει δράση. Μαζί με άλλα δύο θύματα του ιερέα, τον Φρανσουά και τον Εμμανουέλ. Ο Αλεξάντρ στέλνει γράμμα στην επισκοπή και στον προϊστάμενο του Πρενά, Καρδινάλιο Φιλίπ Μπαρμπερέν ενημερώνοντάς τον για το τι είχε συμβεί και ζητώντας του να παρέμβει. Μόνο που προς μεγάλη του λύπη και έκπληξη ανακαλύπτει πως ο ιερέας δεν θέλει να συνεργαστεί. Μόνο να αποσιωπήσει…
«Η πλειοψηφία των γεγονότων έχουν πια παραγραφεί, ήταν θέλημα Θεού», ήταν η ατάκα που είχε πει ο Μπαρμπερέν στους εκπροσώπους του Τύπου όταν είχε βγει το θέμα στη δημοσιότητα, το 2016, προκαλώντας σάλο στην κοινή γνώμη.
Έτσι όπως το έθεσε, τα λεγόμενά του μπορούσαν να ερμηνευτούν με δύο τρόπους. Οι καλοπροαίρετοι είπαν πως επικαλέστηκε τη «δόξα του Θεού» επειδή τα θύματα θα απέφευγαν το επιπλέον μαρτύριο του να κληθούν να αντιμετωπίσουν το ψυχικό τραύμα τους σε μια δικαστική αίθουσα.
Οι περισσότεροι πάντως, το ερμήνευσαν αλλιώς. Πως ο Καρδινάλιος, που για την ιστορία καταδικάστηκε μετέπειτα σε 6 μήνες φυλάκιση με αναστολή επειδή είχε αποκρύψει το θέμα, ήταν ανακουφισμένος που τα γεγονότα είχαν γίνει αρκετά παλιά ώστε η Εκκλησία να γλιτώσει την έρευνα εις βάρος της.
Ήταν γνωστό, να τονίσουμε, πως ο Πρενά είχε «διεστραμμένες ορέξεις» αλλά οι ανώτεροι του τον κάλυπταν. Από φόβο μη λερωθεί το όνομα της Εκκλησίας. Με αυτόν τον τρόπο ωστόσο, κατέστρεψαν δεκάδες ζωές.
Ακόμα και όταν ο Πρενά παραδέχτηκε κάποια στιγμή, σε μια επιστολή του προς τους γονείς, πως ήταν «άρρωστος» και είχε «πρόβλημα με τα παιδιά», ο προϊστάμενός του τον κάλυψε και τον άφησε να συνεχίσει να δουλεύει με άτομα πολύ νεαρής ηλικίας.
Το γαλλικό Spotlight
Σε κάθε περίπτωση, η ατάκα περί «θελήματος Θεού» του Καρδινάλιου έδωσε στον Οζόν την έμπνευση για τον τίτλο της ταινίας του. Αρχικά είχε σκοπό να κάνει ντοκιμαντέρ, αλλά θυμήθηκε το Οσκαρικό Spotlight που καταπιάνεται με παραπλήσιο θέμα και σκέφτηκε να κάνει κάτι παρόμοιο, α λα γαλλικά.
Πώς του βγήκε αυτό στην πράξη; Αρκετά καλά, λέμε εμείς. Η ταινία βλέπεται με αμείωτο ενδιαφέρον. Θέτει το ζήτημα ευθέως. Δεν ωραιοποιεί τίποτα, δεν αθωώνει κανέναν. Ίσα ίσα το πάει σε βάθος και χωρίς «ναι μεν αλλά». Ψάχνει επίσης τις προεκτάσεις, τα πόσα άλλα δεν ξέρουμε παρόμοια, σε βάθος ετών. Ανοίγει ένα φάκελο που για χρόνια ήταν απαγορευμένος, κοντολογίς.
Η ταινία έχει επίσης ρυθμό, αμεσότητα. Δεν το πάει «γύρω-γύρω», κοιτάζει κατάματα και με ειλικρίνεια το θέμα της, όσο βαρύ και δύσκολο κι αν είναι. Επισέρχεται σε λεπτομέρειες που κάνουν το θεατή να νιώθει άβολα και άσχημα, αλλά είναι αυτό, ενίοτε, το τίμημα της αλήθειας.
Η (δυνατή) φωνή της αλήθειας
Δεν είναι όλα τέλεια, κινηματογραφικά. Το «Θέλημα Θεού» του Ertflix δεν αποφεύγει κάποιες μελό παγίδες, ενίοτε επίσης θυμίζει περισσότερο ντοκιμαντέρ όπως δηλαδή ήταν αρχικά προορισμένο να γίνει. Λείπει ακόμα αυτή η σπίθα, η δημιουργική πνοή που θα έφερνε το θέμα ακόμα πιο δυνατά στην επιφάνεια. Όμως λέει την ιστορία με τον ειλικρινή τρόπο που περιμένει κανείς από μια κινηματογραφική μεταφορά αυτού του είδους.
Το έγκλημα είναι το ένα κομμάτι. Η αποσιώπηση το δεύτερο. Εξίσου μεγάλο, εξίσου ασυγχώρητο ενίοτε. Και αυτή η ταινία δεν μένει σιωπηλή. Κάθε άλλο. Και είναι σίγουρο πως η φωνή της θα μιλήσει δυνατά και σε σένα, αν πατήσεις απόψε το βράδυ το κλικ στο Ertflix για να την δεις.
*Πάτα ΕΔΩ για να δεις την ταινία στο Ertflix – αν σε ψήσαμε!