Τίποτα δεν μπορεί να σε προετοιμάσει για αυτό που πρόκειται να δεις στην παράσταση “Αυτές Που Δεν Προλάβατε”, τη μουσική της οποίας, btw, επιμελείται ο Φοίβος Δεληβοριάς. Όσο ψιλιασμένη κι αν νιώσεις από τον χαρακτηρισμό “φεμνιστικό έργο”, τίποτα από όσα πρόλαβες να προβλέψεις, δεν εξαργυρώνεται στα λεπτά που είσαι καθισμένος στην πλαστική καρέκλα του ΠΛΥΦΑ. Κανείς δεν μπορεί να σε κάνει να απαιτήσεις a priori την αναγέννηση των πιο πρωτόλειων φεμινιστικών σου ονείρων, το αδιέξοδο του παράλογου του σεξισμού και της γυναικείας κακοποίησης, των παρενοχλήσεων και των έμφυλων αδικιών με τις οποίες τρακάρουμε μεγαλώνοντας λες και είναι θεμελιώδη στάδια που οδηγούν στην έκρηξη κάθε γυναίκας που είναι καταδικασμένη να πει “εδώ τώρα ΩΠΑ”.
“Για να μην μας την πέφτουν τα αφεντικά, να μη μας φτύνουν στο δρόμο, να μη φοβόμαστε να γυρίσουμε το βράδυ σπίτι μας και γενικά ξέρετε, για όλα αυτά”, αναφέρεται στην περιγραφή της παράστασης και πρακτικά είναι όλα αυτά και πολλά παραπάνω όταν σατιρίζεται μέχρι και ο ίδιος ο τρόπος με τον οποίο αυτό το “ΩΠΑ” μπαίνει σε εφαρμογή και οδηγεί σε ένα άλλο μεγάλο κενό, επίσης φτιαγμένο για να ειπώνεται με κεφαλαία “ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ;”.
Τα γυναικεία ζητήματα πέφτουν σε έναν μεγάλο τοίχο, εκεί σε οδηγεί η παράσταση, μέσα από διάθεση για σάτιρα, έξυπνα κωμικά στοιχεία και το υπέροχα φρέσκο κείμενο της Δανάης Διοδάκη, δοσμένο μέσα από τον Millennial τρόπο έκφρασης και αντίληψης τεσσάρων ηθοποιών που φεύγοντας είσαι πεπεισμένος πως η παράσταση δεν θα ήταν έτσι χωρίς εκείνες. Μιλήσαμε μαζί τους, την Μαριέλα Δουμπού, την Άλκηστι Ζιρώ, την Ευσταθία Λαγιόκαπα και την Παναγιώτα Παπαδημητρίου για την παράσταση και αυτό το “είμαστε γεμάτες (στ)Οργή” που μετουσιώνεται σε μότο τους από το τώρα στο πάντα. Όλα αυτά κάτω από τη βαριά σκιά της τραγωδίας στα Τέμπη που ατόνησε τα πάντα μέσα και γύρω μας.
Πώς είστε γενικώς; ΟΚ, και ειδικώς με όσα συμβαίνουν.
Άλκηστις: Νομίζω πως όλοι μας είμαστε μουδιασμένοι. Ένα «γιατί;» περιπλανιέται συνέχεια μέσα στο μυαλό μας. Νιώθουμε οργή, θλίψη, απογοήτευση, θυμό. Και η αισιοδοξία μας έχει κλείσει εισιτήρια για το εξωτερικό.
Μαριέλα: Θα ήθελα τόσο πολύ να πω είμαι τέλεια, πετάω από τη χαρά μου και βουτάω στη δημιουργία και στη φαντασία, αλλά θα μείνω μόνο στο τελευταίο. Είμαι πολύ χαρούμενη με την παράσταση και την ομάδα, αλλά δυστυχώς όλα όσα συμβαίνουν καθιστούν αδύνατη τη χαρά και την ευτυχία μου γενικά! Είμαι στεναχωρημένη και πολύ θυμωμένη! Παλιά πίστευα πως είχαμε φτάσει σε ένα τέλμα και πως δεν μπορεί να πάει πιο στραβά. Πλέον, περιμένω να δω τι χειρότερο μπορεί να συμβεί και για ακόμα μια φορά, να γίνουμε σαν κοινωνία, ένα υπέροχο σενάριο για ταινία επιστημονικής φαντασίας.
Ευσταθία: Θεωρώ ότι είναι μια πολύ ταραγμένη περίοδος για όλους αυτή που διανύουμε. Επαγγελματικά προσπαθούμε να διεκδικήσουμε τα αυτονόητα και ταυτόχρονα συμβαίνει και η τραγωδία στα τεμπη με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύ θλίψη, ένταση και θυμός. Το παράξενο είναι ότι πάντα κάτι συμβαίνει. Νιώθω ότι είμαστε μια μουδιασμένη γενιά που ενώ έζησε κρίση, καραντίνα και τόσα αλλά, δεν παίρνει απόφαση να κάνει κάτι για να αλλάξει αυτή η αποδοχή που δείχνουμε στο οτιδήποτε μας προσφέρεται σαρωτικά ‘’από πάνω’’. Επομένως, και σε προσωπικό επίπεδο υπάρχει μια διαρκής αστάθεια που βιώνω σε οτιδήποτε συμβαίνει.
Παναγιώτα: Καλά και καλά. Υπάρχουν μέρες που ξυπνάω και λέω “έλα μωρέ έχει ήλιο έξω, βρισκόμαστε στη χώρα που έχει ήλιο 11 στους 12 μήνες άρα είσαι τυχερή, άνοιξε το κινητό σου, δεν θα έχει κάτι καινούριο σήμερα.” Και έχει και άλλες που ανοίγω το κινητό μου και δεν θέλω να ανοίξω τα μάτια μου, θέλω να παραμείνω κάτω από το πάπλωμα μου, να ξυπνήσω σε ένα χρόνο και όλα να έχουν τελειώσει και να είναι όμορφα, όπως τα έβλεπα μικρή. Αισθάνομαι μέρα με την μέρα μια ματαίωση, και ούσα και ένας άνθρωπος αρκετά αισιόδοξος και έντονος αυτό το αίσθημα της ματαίωσης μου είναι πρωτόγνωρο και έτσι πολύ πιο δύσκολα διαχειρίσιμο.
Συστηθείτε μας, χωρίς φόβο και στρες. Χαλαρά.
Μαριέλα: Είμαι η Μαριέλα και τα τελευταία 8 χρόνια μενω στην Αθήνα στα Εξάρχεια. Μεγάλωσα στην Κέρκυρα αλλά η γειτονιά μας στην Αθήνα είναι μοναδική και την νιώθω πιο πολύ σαν το σπίτι μου ! Είναι το ασφαλές μου μέρος. Αποφάσισα μετά από μια σύντομη στάση στο πολιτικό του Ρεθύμνου ,πως αυτό που αγαπώ είναι η υποκριτική και έτσι είπα να τα αφήσω όλα πίσω και να το κυνηγήσω !
Ευσταθία: Ονομάζομαι Ευσταθία Λαγιόκαπα και είμαι Ηθοποιός. Αποφοίτησα το θέατρο τέχνης το 2018. Τότε ιδρύσαμε και την θεατρική μας ομάδα b.p.m με την οποία κάνουμε την τωρινή μας παράσταση «Αυτές που δεν προλάβατε». Τα τελευταία χρόνια είχα την τύχη να δουλεύω στο θέατρο πλάι σε σπουδαίους ανθρώπους και φυσικά λόγω της ομάδας έχω την ευκαιρία να καταπιάνομαι με πράγματα που με αφορούν άμεσα. Και επειδή μου φαίνεται κάπως δύσκολο να μιλήσω για τον εαυτό μου αν ήθελα να πω κάτι για εμένα θα έλεγα ότι μου αρέσει πολύ η δουλειά μου και η ομαδική της φύση, μου αρέσει επίσης να τραγουδάω και αγαπώ το καλοκαίρι.
Παναγιώτα: Είμαι η Παναγιώτα, μετά τον κόβιντ ανακάλυψα ότι έχω και άλλη αγάπη εκτός από το θέατρο, τα φυτά εσωτερικού χώρου (πολύς ξαφνικός χρόνος στο σπίτι), και έχω δώσει σε όλα ονόματα φίλων και αγαπημένων μου προσώπων. Είμαι Κυψελιώτισσα, κάπου στα μέσα της ζωής μου έμεινα Γιάννενα για σπουδές Λογοθεραπείας και μετά ξανά γύρισα Κυψέλη όπου μένω μέχρι σήμερα και δεν θα την άλλαζα παρά μόνο για να μείνω στη Σύρο αν ποτέ οι τάσεις φυγής μου γίνουν πράξη. Μου αρέσει να ασχολούμαι με οτιδήποτε χειροποίητο και θα ήθελα να είχα πολλά λεφτά για να παίρνω συνέχεια δώρα στους δικούς μου.
Η παράσταση που πρωταγωνιστείτε, εκτός από moodmaker, είναι πολύ ενδυναμωτική. Μάς γυρνάει σε εκείνο τον ονειροπόλο πυρήνα του φεμινισμού; Τι σκεφτήκατε την πρώτη φορά που διαβάσατε το έργο;
Άλκηστις: Το έργο είναι μια ωδή στην γυναικεία φιλία. Σαν ομάδα είμαστε ένας πυρήνας και αυτή η παράσταση ενδυνάμωσε ακόμη περισσότερο τον γυναικείο πυρήνα της ομάδας και της φιλίας μας. Όταν διαβάσαμε πρώτη φορά το έργο, το πρώτο πράγμα που μου έκανε εντύπωση ήταν η κωμική διάθεση και η παιδικότητα που έχει, δεν είχα σκεφτεί οτι μπορούν να ειπωθούν τόσο σοβαρές καταστάσεις και βιώματα με έναν τρόπο που δεν λέει στο κοινό ποιο είναι το σωστό και ποιο το λάθος. Δεν γίνεται ποτέ δεικτικό και αυτό για μένα είναι το πιο σημαντικό. Επειδή είναι κωμωδία χαλαρώνει ο κόσμος και πέφτουν οι άμυνες του, οπότε ακούει και επεξεργάζεται με πολύ πιο ανοιχτό μυαλό αυτή την ιστορία.
Ευσταθία: Με την Δαναη Λιοδακη, την συγγραφέα του έργου και σκηνοθέτιδα της παράστασης είμαστε αγαπημένες φίλες, επομένως πριν ξεκινήσει να γράφει το έργο μου είχε πει αρκετά πράγματα για το πως το σκέφτεται και είχα μια εικόνα στο μυαλό μου. Όταν όμως διάβασα το έργο συνειδητοποίησα ότι ήταν πολύ καλύτερο από αυτό που είχα φανταστεί. Είναι ένα κείμενο που με συγκινεί ακόμα και τώρα που το ακούω σε κάθε παράσταση, αφού πολλά στοιχεία είναι εμπνευσμένα από αληθινές ιστορίες δικές μας ή των φίλων μας. Επίσης, λόγω της χαρακτηριστικής γραφής της Δανάης, μου δημιούργησε μια αίσθηση οικειότητας- όντως τα κορίτσια του έργου θα μπορούσα να είμαι εγώ ή οι κολλητές μου. Έτσι ένιωσα ότι πρέπει να την πω αυτή την ιστορία γιατί είναι και δικιά μου.
Παναγιώτα: Η Δανάη καιρό πριν γράψει το έργο είχε ζητήσει από κάποιες φίλες της να γράψουμε ένα προσωπικό κείμενο για τις παιδικές μας φίλες, για να το χρησιμοποιήσει ως επιπλέον έρευνα για μια ιδέα που σκεφτόταν. Ενώ έγραφα ενθουσιαζόμουν με το πόσο όμορφο είναι αυτό που μας ζήτησε, αναρωτιόμουν αν ένιωθα τώρα που σκέφτομαι τις δικές μου φίλες και προσπαθώ να βρω τις κατάλληλες λέξεις τόσο απελευθερωτικά και ζεστά πόσο πιο έντονο θα ήταν αν διάβαζα ένα ολοκληρωμένο έργο από φίλη μου για την φιλία; Ε, λοιπόν, η Δανάη κατάφερε να μετουσιώσει σε θεατρικό έργο όλο εκείνο το στιγμιαίο που ενιώσα τότε επι 10 και σε μεγαλύτερη διάρκεια.Κατάφερε να φτιάξει ένα μικρό αριστούργημα. Διαβάζαμε σπίτι μου και γελάγαμε ενώ παράλληλα συγκινούμασταν, κλαίγαμε, ενθουσιαζόμασταν, κοιταζόμασταν ξαφνιασμένες για αυτό που συμβαίνει. Όπως δηλάδη συμβαίνει στην φιλία. Το έργο υμνεί την γυναικεία φιλία χωρίς φαμφάρες, υπερβολές ή δραματικοποιήσεις. Αυτό και μόνο με έκανε να νιώσω ζεστά, οικεία και τύχη για αυτό που θα έρθει.
Μαριέλα: Ήμασταν στο σπίτι της Παναγιωτάς όταν έγινε η πρώτη ανάγνωση. Αυτό το κλίμα ηρεμίας και ασφαλείας στο οποίο βρισκόμασταν, ήταν εν τελεί και αυτό που μας ακολούθησε σε όλη τη διαδικασία για τη δημιουργία της παράστασης. Νομίζω οι περισσότερες κλαίγαμε όταν το διαβάσαμε! Περιείχε μέσα τόσο πολύ δυναμισμό, αγάπη και εμψύχωση. Αυτό το αίσθημα που έχεις όταν κάτι συμβαίνει και θες να πας κάπου και να τα κανείς όλα μπάχαλο! Θέλεις να δράσεις για να φέρεις την αλλαγή.
Περιγράψτε μας η κάθε μια τον ρόλο της, χωρίς φίλτρα και σωστές λέξεις.
Μαριέλα: Υποδύομαι την Ελένη. Έχει σπουδάσει κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό στο οποίο τελικώς δουλεύει . Μένει πάνω από τους γονείς της και θέλει να βρει καλύτερη δουλειά, με περισσότερες απολαβές για να μπορέσει να νοικιάσει μόνη της σπίτι. Ο εργοδότης της την παρενοχλεί και αποφασίζει να παραιτηθεί! Επανασυνδέεται «τυχαία» με τις παιδικές της φίλες και αποφασίζουν να κάνουν μια ομάδα για να καταπολεμήσουν την πατριαρχία, τον σεξισμό, την καταπίεση και τοσα αλλά που μας συμβαίνουν. Είναι η πιο αφελής θα λέγαμε από τις άλλες 3. Είναι με κάποιον τρόπο η «ουρά» της Μαίρης. Λατρεύει τις φίλες της και δεν παύει να ελπίζει στην αλλαγή!
Άλκηστις: Η Λίλη: αναποφάσιστη, δραστήρια, αυθόρμητη, με αίσθηση του χιούμορ, δοτική και πεισματάρα.
Ευσταθία: Ο ρόλος που έχω αναλάβει στην παράσταση είναι της Μαίρης. Η Μαιρη είναι μια δυναμική νέα γυναίκα, καλοτεχνιτισσα, που προσπαθεί να τα βγάλει πέρα δουλεύοντας σε ένα μπαρ. Ένα κορίτσι της γενιάς μας θα λέγαμε. Αυτό που μου αρέσει πιο πολύ όμως σ αυτήν, ειναι η αποφασιστικότητα της, η οποία την ωθεί στα άκρα.. «αν κάποιος πάει να βιάσει μια γυναίκα οπουδήποτε στο κόσμο, να το σκεφτεί δύο φορές, επειδή υπάρχουμε εμείς», λέει στις φίλες της και όλες μαζί αποφασίζουν να αγωνιστούν μέχρι τέλους. Ακόμα, αυτό που με γοητεύει σε αυτήν, όπως και στους υπόλοιπους ρόλους του έργου, είναι ότι δεν προέρχονται από κάποιο συγκεκριμένο background αλλά είναι τέσσερα απλά κορίτσια, όπως και εμείς οι ίδιες, που αποφασίζουν να αλλάξουν κάτι που δεν αντέχουν πια και αποφασίζουν να μην υποστούν άλλη καταπίεση της φύσης τους, με έναν πολύ ειλικρινή και αυθόρμητο, μέχρι και παιδικό θα λέγαμε, τρόπο. Αυτή η καθαρότητα της πρόθεσης τους είναι που με συγκινεί και μου δίνει κουράγιο. Όταν πρέπει να δώσω και εγώ μια μάχη πάνω στο κομμάτι της γυναικείας καταπίεσης που υφίσταμαι, σκέφτομαι την Μαίρη και παίρνω δύναμη.
Παναγιώτα: Παίζω την Άννα, μια κοπέλα που μένει στο εξωτερικό μαζί με τον φίλο της. Λογική, δύσπιστη και αγχώδης. Ξέρεις ότι μπορείς να βασιστείς πάνω της αλλά σε προσωπικό επίπεδο δεν θα άλλαζε εύκολα τα κουτάκια που έχει βάλει στη ζωή της. Αναλύει όλες τις εκδοχές πριν πάρει οποιαδήποτε απόφαση και με αυτό τον τρόπο κατευνάζει πολύ πιο γρήγορα τον ενθουσιασμό της.
Αν έπρεπε να υποδυθείτε κάποια άλλη από τις τέσσερις, ποια θα επιλέγατε;
Μαριέλα: Δε νομίζω ότι μπορώ να απαντήσω με συγκεκριμένο όνομα. Στην πραγματικότητα όλες και συνάμα καμία. Ο τρόπος με τον οποίο δημιουργήθηκαν οι χαρακτήρες ,ήταν τόσο μοναδικός και τόσο συνυφασμένος με τος προσωπικότητες μας που δε ξέρω αν μπορούν έτσι απλά να αλλάξουν οι ρόλοι. Ωστόσο , θα ήθελα να μπορουμε να αλλάζουμε ρόλους! Η Δανάη έχει γράψει τόσο μοναδικους και διαφορετικούς χαρακτήρες που είναι αδύνατο να μη σε ιντριγκάρει να τους «δοκιμάσεις».
Άλκηστις: Ενώ στην αρχή θα σου έλεγα πως θα ήθελα να κάνω τον ρόλο της Μαίρης που είναι τρομερά δυναμική και άτυπα ο εγκέφαλος της μυστικής φεμινιστικής ομάδας και νομίζω πως οι περισσότερες ταυτιζόμαστε στην ζωή μας με τα λόγια που λέει η Μαίρη στο έργο. Αλλά όσο περνάει ο καιρός θα ηθελα να κάνω τον ρόλο της Άννας, η οποία είναι η πιο δύσπιστη, εκείνη που βάζει εμπόδια και φοβάται να το φτάσει στα άκρα και βρίσκω πολύ ενδιαφέρον τον συγκεκριμένο ρόλο γιατί είναι κόντρα στην πραγματική μου φύση, στην ιδιοσυγκρασία της Άλκηστις.
Ευσταθία: Η αλήθεια είναι ότι μ αρέσουν όλοι οι ρολοι του κειμένου, γιατί ο καθένας έχει τα δικά του χαρακτηριστικά. Αν έπρεπε να υποδυθώ κάποια άλλη, μάλλον θα διάλεγα να κάνω την Ελενη και αυτό γιατί νομίζω ότι έχει τα αντίθετα στοιχεία από την Μαιρη με την οποία αλληλοσυμπληρώνονται και κάνουν μια πολύ δυνατή δυάδα που και στο έργο φαίνεται να συμφωνεί περισσότερο. Αυτό που με εξιτάρει όμως στην Ελένη, είναι ότι φαίνεται η πιο αυθόρμητη από όλες και εκείνη που αντιμετωπίζει τις κατάστασης με παιδική σοβαρότητα.
Παναγιώτα: Στην αρχή με την ανάγνωση ήθελα να υποδυθώ την Μαίρη, ένιωθα πιο κοντά σε μένα, είναι η πιο – εμφανώς – δυναμική, είναι εκείνη που βάζει τον αρχικό σπόρο «για να κάνουν κάτι πιο δραστικό», που παίρνει τις πρωτοβουλίες. Τώρα πλέον δεν ξέρω αν θα ήθελα άλλο ρόλο, έχω βρει πολλά κοινά στην Άννα που υποδύομαι και πολλά αντίθετα που τα έχω δικαιολογήσει και αγαπήσει. Άσε που σε κάθε παράσταση, επειδή παίζουμε ένα παιχνίδι μεταξύ ημών και του κοινού με μια έννοια είναι σαν να παίζουμε όλες τις φίλες. Είμαστε τόσο ‘μαζί΄ όταν πάμε να πούμε την ιστορία που φεύγω στο τέλος με το αίσθημα ότι τα λόγια της Λίλης π.χ τα είπα και εγώ απλώς δεν βγήκαν από το δικό μου στόμα.
Το έργο ενέχει και αρκετά σατιρικά προς τον φεμινισμό όπως γίνεται αντιληπτός και μπαίνει στην πράξη στοιχεία. Θεωρείτε πως χρειάζεται το κίνημα ένα «μοντάρισμα»;
Μαριέλα: Τόσα χρόνια , η ζυγαριά γέρνει προς την πατριαρχία και τον σεξισμό! Οι γυναίκες ήταν κατώτερες σχεδόν σε όλους τους τομείς. Οι άνθρωποι που δεν ακολουθούσαν τα πρότυπα της κοινωνίας ήταν υποδεέστεροι. Η αυτοδιάθεση της καθεμιάς και του καθένα ήταν δακτυλοδεικτούμενη και κατακριτέα. Τώρα γίνεται μια τεράστια προσπάθεια η ζυγαριά να γείρει. Επομένως, η καταπίεση όλων αυτών των χρόνων είναι λογικό να φέρει και κάποιες δυσλειτουργίες. Ή τέλος πάντων, έναν ακραίο τρόπο έκφρασης των αιτημάτων. Το θεωρώ λογικό. Πιστεύω, όμως, πως κάποια στιγμή θα έρθουν τα πράγματα σε μια κάποια ισορροπία και δε θα χρειάζεται κανένα μοντάρισμα.
Παναγιώτα: Μοντάρισμα δεν ξέρω αν χρειάζεται, ξέρω πως η ζωή και το θέατρο χρειάζονται σίγουρα χιούμορ. Αν κλαις μόνο, αν είσαι μονάχα σοβαρός ή μονάχα αστείος κάτι δεν θα πάει καλά. Στην παράσταση μας πάντως αν βγαίναμε έτοιμες να κάνουμε «μάθημα φεμινισμού» χωρίς καμία αίσθηση χιούμορ δεν θα μιλάγαμε αυτή την στιγμή με τους ίδιους όρους απήχησης αυτής της παράστασης στο κοινό (γυναίκες και άντρες).
Η επικαιρότητα δεν σταματάει να μάς δίνει λόγους να φωνάζουμε για τα γυναικεία δικαιώματα και όσα πηγαίνουν λάθος. Νιώθετε συχνά γεμάτες (στ)οργή;
Άλκηστις: Είμαστε συνέχεια γεμάτες (στ)οργή. Δεν έχει ξημερώσει ακόμα η μέρα που θα φύγουν οι «παρενθέσεις» και θα αισθανόμαστε στοργή και ασφάλεια. Αλλά θα ξημερώσει και μέχρι τότε θα παλεύουμε.
Ευσταθία: Δυστυχώς όσο μεγαλώνω νιώθω όλο και πιο γεμάτη στΟργή. Πέρα από το γεγονός του ότι οι γυναίκες έχουν ξεκινήσει να επικοινωνούν μεταξύ τους και να γνωστοποιούν κακόποιητικές συμπεριφορές που παλιότερα μπορεί να μην της κοινοποιούσαν ποτέ πιστεύω ότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμα. Κάτι τρομερό που μας αποκαλύφθηκε στην διαδικασία της πρόβας είναι ότι πολλές από αυτες τις συμπεριφορές, επειδή πήγαινουν και πολύ πίσω στον χρόνο, δεν τις αντιλαμβανόμασταν καν. Θα ήθελα πολύ να υπερασπιστώ τον 14χρονο εαυτό μου όταν ένιωθε ότι μια συμπεριφορά δεν ήταν οκ αλλά εκανε οτι όλα ειναι καλά για να μην παρεξηγηθεί. Νομίζω όλες οι γυναίκες το έχουμε σκεφτεί αυτο για άβολες καταστάσεις που έχουμε βιώσει αλλά δεν μπορέσαμε να κάνουμε κάτι. Αλλά και το γεγονός του οτι μπορούμε πλέον να χειριστούμε κάποιες απο αυτές δεν σημαίνει οτι παύουν και να συμβαίνουν. Άρα θα συνεχίσω να είμαι γεμάτη στΟργη, μέχρι την μέρα που δεν θα πάρω την αδερφή μου τηλέφωνο, να μου κάνει παρέα όσο περπατάω το βραδυ για να γυρίσω σπίτι, γιατί δεν θα φοβαμαι!
Παναγιώτα: Η επικαιρότητα δεν σταματάει να μας δίνει λόγους να φωνάζουμε, γενικά, για τα δικαιώματα μας π.χ σαν ηθοποιοί που μας υποβαθμίζουν και άλλο από την ήδη υποβαθμισμένη αντιμετώπιση που είχαμε, σαν άνθρωποι που πληρώνουμε ένα εισιτήριο για να πάμε με ασφάλεια κάπου και οι μισοί δεν φτάνουν ποτέ, σαν πολίτες που δεν θέλουμε να ιδιωτικοποιηθούν τα πάντα, σαν γυναίκες που πρέπει κάθε μέρα να υπενθυμίζουμε ότι τίποτα δεν είναι αυτονόητο και άλλα τόσα, που με κανουν να νιώθω σίγουρα οργή αλλά και ( στ)οργή που δεν είμαστε μόνες σε όλο αυτό.
Μαριέλα: (Στ)οργή;! Κοιμάμαι και ξυπνάω με αυτή! Όμως χαίρομαι , γιατί πιστεύω πως αρχίζει και γίνεται όλο και πιο δυνατό από όλα μας και πως θα καταφέρουμε να αλλάξουμε ! Δε θέλω να πω «θα καταφέρουμε να κάνουμε κάτι να αλλάξει» ! Θέλω μόνο να αλλάξει ! Όχι κάτι. Πολλά , όλα ! Έχουν συμβεί και συμβαίνουν καθημερινά τόσα πολλά που πιστεύω πως αν αφήσουμε αυτή τη στοργή να μας συνεπάρει , θα μας οδηγήσει σε πολύ όμορφα πράγματα . Τώρα που το ξαναδιαβάζω , μοιάζουν ουτοπικά και ίσως λίγο φαντασμενα αυτά που λέω , αλλά το εννοώ! Υπάρχει ένα κοινό αίσθημα!
Παναγιώτα: Έχω προσπαθήσει – αφελώς – να πιάσω συζήτηση εξηγώντας σε έναν άντρα ότι αυτό που έκανε ήταν σεξιστική και παραβατική συμπεριφορά και η αντίδραση του και ο τρόπος που μου φώναζε θέλοντας να το γυρίσει πάνω μου, μόνο να με διαψευσει δεν κατάφερε. Οι άντρες, αλλά ακόμα και οι γυναίκες, όταν τους μιλάς για αυτό νιώθουν ότι τους κατηγορείς, δεν ακούνε ουσιαστικά ότι τους περιγράφεις μια συνθήκη ενός ολόκληρου συστήματος, νομίζουν ότι εκείνοι διαφέρουν και εμείς ,στην προκειμένη εγώ, δεν το βλέπουμε. Πάντως μου παίρνει ακόμα χρόνο να διακρίνω παραβατικές συμπεριφορές και διακρίσεις. Είναι καλά ποτισμένη μέσα μας η πατριαρχία που θέλει χρόνο να πετάξεις ακόμα και εσύ σαν γυναικά πολλά στερεότυπα. Υπάρχουν στιγμές που μου έχει συμβεί κάτι και αν δεν το έλεγα στις φίλες μου, να το ανοίξω, τυχαία ή και όχι, για να το συζητήσω, δεν θα καταλάβαινα ότι αυτό που μου συμβαίνει είναι κακό. Αυτό από μόνο του είναι ελπιδοφόρο, να ξέρεις ότι αρχίζεις και μιλάς, εσύ και όλες και διώχνεις ένα ένα τα « πέπλα» όλων των «οκ συμπεριφορών» που νομίζουμε ότι είναι «οκ» αλλά δεν είναι. Η μαμά μου μετά την πρεμιέρα με πήρε χαρούμενη που έχουμε φτιάξει μια τέτοια παράσταση, λέγοντας μου χαλαρά ένα παραβατικό περιστατικό που της είχε συμβεί πιο παλιά και της είπα « καλά γιατί δεν μου το έχεις πει ποτέ;» ε και μου λέει « τότε εμείς δεν μπορούσαμε να πούμε κάτι, τώρα όμως εσείς να μιλάτε και καλά κάνετε και καλά θα κάνετε να τους βαράτε όπως στην παράσταση, με τις τσάντες σας, με τα χέρια σας με ό,τι εχετε». Δεν ξέρω αν μιλώντας η αλλαγή θα έρθει στη γενιά μας, αλλά είναι μια καλή αρχή για μια πιο βαθειά αλλαγή στις επόμενες γενιές.
Άλκηστις: Δεν ξέρω αν έχουμε μάθει να τις αντιμετωπίζουμε. Σε παρόμοια περιστατικά που μου έχουν συμβεί σε μικρότερη ηλικία, δεν αναγνώριζα καν ότι μπορεί να είναι παραβιαστικό αυτό που συμβαίνει. Ένιωθα ότι κάτι δεν πάει καλά αλλά δεν μπορούσα να το αναγνωρίσω. Μετά το metoo κίνημα, άρχισα να ανακαλώ συμπεριφορές οι οποίες μου έχουν στοιχήσει. Πλέον είμαι περισσότερο αλερτ και βάζω τα όρια μου, χωρίς αυτό να σημαίνει πως νιώθω άτρωτη, απέναντι σε τέτοια περιστατικά τα οποία σου παγώνουν το αίμα.
Ευσταθία: Τις περισσότερες φορές που μου έχει συμβεί κάποιο τέτοιο γεγονός τρέχω να βρω τις φίλες μου. Να συζητήσω μαζί τους που ξέρω ότι θα με νιώσουν και θα με βοηθήσουν. Πολλές ειναι οι φορές που έχουμε αντιμετωπίσει συλλογικά τέτοια θέματα. Παρ όλα αυτα τις περισσότερες φορές καταλήγουμε να μπαίνουμε σε μια διαδικασία ‘’εκπαιδευσης’’ , γιατί ακόμα και πολύ στενοί μας άνθρωποι και αγαπημένοι μας έχουν φερθεί σεξιστικά θεωρώντας πως η συμπεριφορά τους δεν ήταν τέτοια. Είναι κάτι φυσικά εξοργιστικό να μην σε καταλαβαίνουν οι φίλοι σου ή οι σύντροφοί σου, αλλά η ενσυναίσθηση, ο σεβασμός και η μεταμέλεια που καλείται να δείξει κάποιος όσον αφορά την καταπίεση που δεχόμαστε στα σώματα μας καθημερινά είναι βασικό κίνητρο για να αναλογιστώ αν « θα μείνω ή θα φύγω» από μια σχέση ή κατάσταση που δεν με εκτιμούν.
Μαριέλα: Οι γυναίκες της ιστορίες μας όπως και οι περισσότερες αν όχι όλες οι γυναίκες γενικώς , έχουν βιώσει σεξισμό , διακρίσεις και παρεμβατικές συμπεριφορές . Η αντιμετώπιση αυτών είναι πολύ δύσκολη και εξαρτάται κάθε φορά από την κατάσταση του θύματος και του θύτη . Άρα , ο τρόπος αντιμετώπισης διαφέρει σε κάθε περίπτωση . Αυτό που μπορούμε να κάνουμε και να μας δημιουργεί ένα πλαίσιο ασφάλειας είναι η συμμετοχή σε ομάδες ώστε να ακούγονται αυτά τα θέματα , να συζητιούνται και να βρίσκονται τρόποι αντιμετώπισης και εξέλιξης ατομικής και κοινωνικής . Αλλά μόνο αυτό δεν αρκεί . Θέλει προσπάθεια από όλες και όλους για να σταματήσουν ή να ελαττωθούν αυτά τα περιστατικά . Και κυρίως να μη μένουμε άπραγοι.
Παναγιώτα: Είμαι σε πρόβες, ως βοηθός σκηνοθέτη,για την παράσταση « Παράδεισος» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Μαρίας Αιγινίτου που θα ανέβει μετά το Πάσχα, κάνω την εικονογράφηση για ένα παιδικό παραμύθι που έχει γράψει μια καλή μου φίλη ενώ παράλληλα παίζω πολύ καλά τον ρόλο της σερβιτόρας σε ένα τσιπουράδικο στο Μεταξουργείο. Θα είναι πάντα δύσκολοι οι καιροί για να μπορέσεις να πεις « Ζω μόνο από το θέατρο»
Μαριέλα: Αυτή την περίοδο παίζω στο Σύγχρονο θέατρο στην παράσταση «είμαστε πάτσι» και δουλεύω σε δυο μαγαζιά ! Δυστυχώς , το θέατρο μόνο του δεν είναι εύκολο να με συντηρήσει οικονομικά αυτή την περίοδο και τα ενοίκια απευθύνονται σε ανθρώπους σκανδιναβικών χωρών .
Άλκηστις: Μέχρι πρότινος ήμουν στα γυρίσματα της σειράς «Τα Νούμερα» στην ΕΡΤ μαζί με υπέροχους ανθρώπους. Έκλεισε ο πρώτος κύκλος και ελπίζω να πάμε δυναμικά για τον δεύτερο.
Παναγιώτα: Αν τους πετσοκόβαμε καλά θα ήταν . Προς το παρόν φτιάχνουμε εκείνο το πλαίσιο για να μην φοβόμαστε, για να έχουμε η μία την άλλη και για να μπορούμε να ελπίζουμε στο « πετσόκομμα». Εφόσον αυτό το κάνω στο Πλύφα με τις φίλες μου, το ίδιο θα κάνω και εκτός Πλύφα πάλι με τις φίλες μου.
Μαριέλα: Εύχομαι να μη σταματήσουμε σύντομα και να συνεχίσουμε ! Και αν όχι στο πλυφα, στους δρόμους , σε ομάδες , στις πλατείες και όπου μπορούμε να ακουστούμε και να δράσουμε !
Άλκηστις: Θα συνεχίζουμε εκτός ΠΛΥΦΑ.
Φωτογραφίες: Δημήτρης Βασδέκης
έως 11 Απριλίου 2023
