Κάθε καλοκαίρι παρουσιάζεται η ιστορική ευκαιρία να γνωρίσει κανείς τους κλασικούς συγγραφείς, να διαβάσουν τα κλασικά αριστουργήματα που γράφτηκαν ανά τους αιώνες. Πολλοί ακούν «κλασικός συγγραφέας»/«κλασικά αριστουργήματα» και ενστικτωδώς, λόγω μιας λανθάνουσας αντίληψης, αλλάζουν θέμα συζήτησης, στέκια, κούρεμα…
Είναι τα κλασικά… βαρετά;
Πρόκειται φυσικά για μια εντύπωση εσφαλμένη, πως τα θέματα με τα οποία καταπιάνονται οι «κλασικοί» είναι παρωχημένα, πως γράφουν «σεντόνια» με τον ρυθμό της αφήγησης απελπιστικά αργό. Μόνο που «κλασικό» ίσον «διαχρονικό».
Αποφασίσαμε λοιπόν στο Provocateur, να προτείνουμε πέντε βιβλία συγγραφέων που θεωρούνται κλασικοί. Δεν τα επιλέξαμε γιατί τα θεωρούμε τα καλύτερα των συγγραφέων, αλλά γιατί αποτελούν ένα χαρακτηριστικό δείγμα της δουλειάς τους, διαβάζονται «εύκολα» (μη κουραστικά, με την έκταση του μυθιστορήματος να μην είναι απαγορευτική και οτιδήποτε άλλο μπορεί να σημαίνει «εύκολο» για έναν αναγνώστη βιβλίων), αλλά δεν είναι εύπεπτα και αναμετρώνται με ζητήματα επίκαιρα.
Έτσι, παρακάτω θα βρείτε πέντε προτάσεις μυθιστορημάτων που, όχι μόνο δεν θα σας απογοητεύσουν, αλλά θα επιστρέφετε σε αυτά κάθε τόσο.
Ο Ηλίθιος
Πλοκή: Επιστρέφοντας στη Ρωσία από ένα ιατρείο στην Ελβετία, ο επιληπτικός πρίγκιπας Μίσκιν, βρίσκεται διχασμένος ανάμεσα σε δύο γυναίκες – τη διαβόητη Ναστάζια και την αγνή Αγλαΐα. Και οι δύο γυναίκες εμπλέκονται, με τη σειρά τους, με τον διεφθαρμένο και διψασμένο για χρήματα Γκάνια. Στο τέλος, η ειλικρίνεια, η καλοσύνη και η ακεραιότητα του Μίσκιν αποδεικνύεται άνιση σε σχέση με την ανηθικότητα των γύρω του.
Αν ψάχνει κανείς να μπει στο σύμπαν του Ντοστογιέφσκι, ο Ηλίθιος είναι το κατάλληλο διαβατήριο για να το κάνει. Είναι το πρώτο σκαλοπάτι για να ακολουθήσουν το Έγκλημα και Τιμωρία, Οι Αδελφοί Καραμαζόφ… Κι έπειτα, μπαίνοντας όλο και βαθύτερα στον σύνθετο ψυχισμό του Ρώσου λογοτέχνη, το Σημειώσεις από το Υπόγειο.
O Ηλίθιος είναι το πιο προσωπικό μυθιστόρημα του Ντοστογιέφσκι, αφού εκφράζει αρκετές από τις προσωπικές του πεποιθήσεις, ενώ χρησιμοποιεί στοιχεία προσωπικών του δοκιμασιών: Την επιληψία και την εικονική εκτέλεση.
Ο Ντοστογιέφσκι τοποθετεί τον κεντρικό ήρωα του, τον ενθουσιωδώς καλοπροαίρετο Πρίγκιπα Μίσκιν, στην κυνική Ρωσική κοινωνία του 19ου αιώνα. Με τον τρόπο αυτό διερευνά αιώνια ηθικά, πνευματικά και φιλοσοφικά θέματα. Ευλαβικά πιστός χριστιανός ο συγγραφέας, δοκιμάζει τα όρια της χριστιανικής αγάπης στην άγρια κοινωνία της Αγίας Πετρούπολης. Το αποτέλεσμα, πέρα από καταστροφικό, γεννάει ένα διαχρονικό έπος που θα ταρακουνά πολλές γενιές ανθρώπων ακόμη.
Ο Γέρος κι η Θάλασσα
Πλοκή: Ένας ηλικιωμένος Κουβανός ψαράς, ο Σαντιάγο, είναι άτυχος καθώς επί 84 ημέρες δεν έχει καταφέρει να πιάσει ένα ψάρι. Τότε ακριβώς ξεκινά και η υπέρτατη δοκιμασία του: μια αδυσώπητη, τριήμερη, αγωνιώδης μάχη με ένα γιγάντιο ξιφία στα ανοιχτά του κόλπου.
Το τελευταίο μυθιστόρημα που είδε να εκδίδεται ο συγγραφέας του, Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Ο Γέρος και η Θάλασσα, αποδείχθηκε ένα από τα πιο διαχρονικά και επιδραστικά έργα της αμερικανικής μυθοπλασίας.
Μεγαλειώδες μέσα στην απλότητά του, γεμάτο συμβολισμούς για τη ζωή, τις αποφάσεις που μας καθορίζουν, ο Χέμινγουεϊ παίρνει τα διαχρονικά θέματα του θάρρους απέναντι στην ήττα και τον προσωπικό θρίαμβο -που και αυτός μπορεί να κερδηθεί μέσα από την ήττα, τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, και τα μεταμορφώνει σε ένα υπέροχο κλασικό του εικοστού αιώνα.
Ο Μετρ κι η Μαργαρίτα
Πλοκή: Ο διάβολος και η συνοδεία του επισκέπτονται την -επίσημα- αθεϊστική Σοβιετική Ένωση. Ο διάβολος, που συστήνεται με την ανθρώπινη μορφή του ως «καθηγητής Βόλαντ», αμφισβητεί τις πεποιθήσεις των σοβιετικών πολιτών για τη θρησκεία, ξεμπροστιάζει την υποκρισία τους και σατιρίζει τη γραφειοκρατία. Πίσω όμως από αυτήν τη νοσηρό κοινωνικό ξιπασμό, μακριά από την παρακμή της σύγχρονης κοινωνίας, υπάρχει ο ανυπόφορος έρωτας της Μαργαρίτας για τον Μετρ, υπάρχει ο Πόντιος Πιλάτος και η έλλειψη σθένους μπροστά στο ιστορικό του καθήκον.
Το βιβλίο του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ συνδυάζει υπερφυσικά στοιχεία με σατιρική σκοτεινή κωμωδία και χριστιανική φιλοσοφία, αψηφώντας την κατηγοριοποίηση σε ένα μόνο είδος. Ο συγγραφέας είναι ένας μαέστρος που κινεί με αριστοτεχνία τα όργανα του για να συνθέσει μια ιδιοφυή συμφωνία.
Ο καταστροφικός έρωτας της Μαργαρίτας με τον Μετρ, οι τύψεις του Πόντιου Πιλάτου, η μίζερη σταλινική κοινωνία που εμφορείται από τον μεγαλοϊδεασμό συνθέτουν ένα παζλ, αλλοπρόσαλο όταν περιγράφεται, μεγαλοφυές όταν το ανακαλύπτεις μέσω της ανάγνωσης.
Ο Μετρ και η Μαργαρίτα ήταν ένα απαγορευμένο έργο στη Σοβιετική Ένωση για δεκαετίες. Αυτή η λογοκρισία -ο Μπουλγκάκοφ γνώριζε πως δύσκολα θα έβλεπε το μυθιστόρημά του τυπωμένο, σχολιάζεται μέσα από μια λεπτή, ειρωνική φράση που βάζει ο συγγραφέας στο στόμα του Διαβόλου.
«Όλοι γνωρίζουν πως τα χειρόγραφα δεν παίρνουν φωτιά».
Διαβάστε περισσότερα πατώντας εδώ.
Ο Μεγάλος Γκάτσμπι
Πλοκή: Τοποθετημένο το καλοκαίρι του 1922, το μυθιστόρημα εκτυλίσσεται στη φανταστική πόλη Γουέστ Εγκ στο Λονγκ Άιλαντ και ακολουθεί τη ζωή του Νικ Καραγουέι, ο οποίος είναι και ο αφηγητής της ιστορίας.
Ο Νικ μπλέκεται στις ζωές της ξαδέρφης του, Ντέιζι Μπιούκαναν, και του μυστηριώδους γείτονά του, Τζέι Γκάτσμπι. Ο Γκάτσμπι είναι ένας βαθύπλουτος και αινιγματικός άντρας, γνωστός για τα υπερβολικά πάρτι του και την ανεκπλήρωτη αγάπη του για την Νταίζη, για την οποία είναι έτοιμος να θυσιάσει ακόμη και τη ζωή του.
Το κυνήγι της ευτυχίας που διαλύει ψυχές στην εξέλιξή του, ο πλούτος και η κοινωνική τάξη εναντίον του αμερικανικού ονείρου, ο ρομαντισμός στα χρόνια του κυνισμού. Ο Φιτζέραλντ τοποθετεί προσωπικά βιώματα στο καλύτερό του έργο. Δυστυχώς για εκείνον, δεν θα ζει όταν θα λάβει την αναγνώριση που δικαιούται.
Ο συγγραφέας ψυχογραφεί την αμερικανική ελίτ των 1920s, την εποχή της ποτοαπαγόρευσης, της τζαζ, των ανέμελων εφήβων, των κυνικών οικογενειαρχών.
Για όσους θέλουν να το διαβάσουν στη γλώσσα του συγγραφέα, πατήστε εδώ.
Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά
Πλοκή: Ένας ευκατάστατος τριαντάρης συγγραφέας προσπαθεί να ξεφύγει από το διάβασμα και μέσω της δράσης να ανακαλύψει το νόημα της ζωής. Πηγαίνοντας στην Κρήτη προσλαμβάνει τον μεταλλωρύχο Ζορμπά για να διευθύνει την επιχείρησή του και τη συγκομιδή δέντρων σε ένα χωριό της Κρήτης. Εκεί, οι δύο άντρες θα γνωρίσουν τον έρωτα, την τοξικότητα της τοπικής κοινωνίας. Εκεί θα συγκρουστεί η γνώση με την εμπειρία.
Ο διονυσιακός Ζορμπάς, που πίνει, τραγουδάει και παίζει το σαντούρι του συναντά τον Απολλώνιο συγγραφέα, που αγωνιά μέσα στα ασφυκτικά υπαρξιακά ερωτήματα που γεννιούνται διαβάζοντας το ένα βιβλίο μετά τον άλλον, συνεσταλμένος και καθωσπρέπει.
Η σοφία εναντίον της εμπειρίας. Δύο διαφορετικές φιλοσοφικές θεωρήσεις βρίσκονται σε συγκρουσιακή τροχιά σε ένα άγρια μεθυστικό ανάγνωσμα για τον τρόπο που επιλέγει ο καθένας να ζήσει τη ζωή του. Η Κρήτη με τις ομορφιές της και τον παραλογισμό των κατοίκων της, τα γηρατειά, το τίμημα των αποφάσεων που βαραίνει με τον χρόνο μπαίνουν στο μικροσκόπιο του Νίκου Καζαντζάκη για να κάνουν τον Ζορμπά κλασικό.
Δείτε περισσότερα εδώ.
