Αφού μιλήσαμε για την ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, «Poor Things», αξίζει να αφιερώσουμε λίγα λόγια και για το το βιβλίο – που επανακυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα – μήπως και σας πείσουμε να το διαβάσετε – είτε δείτε την ταινία, είτε όχι.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Σαράντης
Σήμερα, λοιπόν, θα μιλήσουμε για τα «Επεισόδια από τη νεανική ζωή ενός γιατρού του Δημόσιου Οργανισμού Υγείας της Σκωτίας». Ο Άλισντερ Γκρέυ εικονογραφεί – κυριολεκτικά και μεταφορικά – τις σημειώσεις του Άρτσιμπαλντ ΜακΚέρι οι οποίες κι έπεσαν στα χέρια του χάρη στον Μάικλ Ντόνελυ. Η ιστορία ξεκινά το 1879 όταν ο ΜακΚέρι εγγράφηκε στη σχολή ιατρικής του πανεπιστημίου της Γλασκώβης, όπου και γνώρισε τον ταλαντούχο χειρούργο Θεόνικο Μπάξτερ. Δύο χρόνια αργότερα, το πτώμα μιας εγκύου ανασύρθηκε από τον ποταμό της πόλης με τον ιατροδικαστή Θεόνικο Μπάξτερ να επιβεβαιώνει τον θάνατό της από πνιγμό – κανείς δεν αναζήτησε το πτώμα από τις αγγελίες που δημοσιεύτηκαν.
Το 1883, ο στρατηγός σερ Ώμπρυ ντε λα Πολ Μπλέσινγκτον αυτοκτόνησε στο εξοχικό του. Καμία από τις νεκρολογίες δεν αναφέρεται στη σύζυγό του Βικτώρια Χάτερσλι και κανένα έγγραφο δεν πιστοποιεί το διαζύγιό τους ή τον θάνατό της. Ύστερα από έναν χρόνο, ο Άρτσιμπαλντ ΜακΚέρι νυμφεύτηκε την Μπέλλα Μπάξτερ, παρουσία του Θεόνικου Μπάξτερ, ο οποίος και πέθανε την ίδια χρονιά αφήνοντας όλη του την περιουσία στο ζεύγος το οποίο ήδη διέμενε στην κατοικία του. Το 1886, η Μπέλλα Μπάξτερ εισήχθη στην Ιατρική σχολή για γυναίκες, ως Βικτώρια ΜακΚέρι.
Κι αυτή είναι μια ιστορία που αν θέλουμε την πιστεύουμε. Αλλά όπως δήλωσε κι ο ίδιος ο Γκρέυ «είχε γράψει αρκετή λογοτεχνία για να μπορεί να ξεχωρίσει ένα ιστορικό ντοκουμέντο», στην οποία δήλωση ο Ντόνελυ απάντησε πως «είχε γράψει αρκετή ιστορία για να μπορεί να ξεχωρίσει ένα παραμύθι».
Ασχέτως ιστορικής ακρίβειας και όποιας σχετικής αληθοφάνειας, ο Άλισντερ Γκρέυ κατάφερε να γράψει ένα έπος που για κάποιους μπορεί να είναι φεμινιστικό για κάποιους άλλους κλασικό, αλλά που σίγουρα αποτελεί μια ολοκληρωμένη απεικόνιση της θηλυκής πραγματικότητας. Η Μπέλλα Μπάξτερ σπάζοντας τα δεσμά που της επιβάλλει ο «πατέρας και Θεός της», Θεόνικος Μπάξτερ, και αψηφώντας την συμβατική ιδέα της δέσμευσης με τον προσφάτως χρησμένο σύζυγό της, Άρτσιμπαλντ ΜακΚέρι, διεκδικεί το χρώμα της ύπαρξής της σ’ έναν κόσμο μουντό και ασπρόμαυρο. Η γλώσσα της, στην αρχή κάπως ασυνείδητα και εν συνεχεία εν γνώσει της, απειλεί την πατριαρχία και τους άντρες που την περιβάλλουν, προκαλώντας αμηχανία σε όποιον την διαβάζει, όχι γιατί είναι άκοσμη ή απρεπής αλλά γιατί είναι τρομερά ειλικρινής.
Γιατί μια ζωή χωρίς ελευθερία επιλογής δεν είναι άξια ζωής.
