Γράφει ο Γιώργος Κτενάς
Το τελευταίο βιβλίο τής Δήμητρας Τζανάκη με τίτλο Ίντερσεξ: Η κατασκευή και το καθεστώς αλήθειας του φύλου στη Δύση (εκδ. Ψηφίδες), Δρ. Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Οξφόρδης, μετ. ερευν. ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, που αναλύει τις σχέσεις εξουσίας προς κάθε υποκείμενο που διαφοροποιείται και αντιστέκεται.
Η πατριαρχία, αναμφίβολα, αποτελεί το πιο παλιό σύστημα εξουσίας. Προεικόνισε και καλλιέργησε το έδαφος για επόμενες μορφές εξουσίας και κυριαρχίας, όπως είναι για παράδειγμα το έθνος. Από τις σημαντικές μελέτες τής Kimberle Crenshaw έχει προκύψει η συνάντηση του φύλου και της φυλής, για να ζευγαρώσει η αποικιοκρατία με την πατριαρχία και να νομιμοποιήσουν τον αυταρχισμό του εθνοκράτους. Αλλά και για την ανάδειξη των διαχωρισμών σε μεταβλητές όπως η σεξουαλικότητα, η αναπηρία κ.α. Αλλά το εγκλωβιστικό και ιεραρχικό άρρεν/θήλυ τού βιοϊατρικού λόγου δεν αναγνωρίζει τη ρευστότητα στη φύση και, άρα, στο φύλο, ταξινομώντας τη ζωή σε “άξια” και “ανάξια-θηλυκή”. Στερώντας τα κοινά αγαθά και το όραμα για παγκόσμια δημοκρατία.
Η αυστηρή δυαδικότητα τού καθολικού ορθολογισμού που εντάσσεται το άρρεν/θήλυ, εκκινεί από τη θρησκεία και φτάνει στην Επιστήμη – Παράγει και αναπαράγει το ηγεμονικό σύστημα που υπάρχει γύρω από το φύλο. Δηλαδή το οργανωμένο κοινωνικό εφαλτήριο για σχέσεις εξουσίας. Με την αλήθεια γύρω από το φύλο να εδράζεται στον 16ο αιώνα και το καθεστώς αλήθειας στο οποίο μετατράπηκε μετά τη Γαλλική Επανάσταση. Κατασκευάστηκε η ανδρόγυνη/γύνανδρη ζωή και ο λόγος τής Επιστήμης (μέσω της ψύχωσης) καθιέρωσε την ηθική τής αστικής κοινωνίας. Ηθική φτιαγμένη από άντρες για άντρες, κατά τον Foucault.
Τον 19ο αιώνα ο ηθικός ερμαφροδιτισμός ταύτισε το έγκλημα με ο,τι απέκλινε από την ηθική τής αστικής τάξης, καθιερώθηκε η ψυχοπάθεια του φύλου και, μέσω του Φρόιντ, κανονικοποιήθηκε η ιεραρχική επιστημολογία. Ο ίδιος επιστημονικός λόγος ταύτισε πόρνες, τριβάδες, εγκληματίες με τα υποκείμενα της αντίστασης (π.χ. αναρχικούς κ.α.) και τους ανέδειξε ως εμπόδιο για την ηθική τής αστικής τάξης. Αυτά τα πολύ ενδιαφέροντα ανέλυε μέχρι σήμερα στις εργασίες της η Δήμητρα Τζανάκη, Δρ. Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Οξφόρδης, μετ. ερευν. ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, αλλά με το νέο της βιβλίο, Ίντερσεξ: Η κατασκευή και το καθεστώς αλήθειας του φύλου στη Δύση (εκδ. Ψηφίδες), έρχεται να τακτοποιήσει ακόμα καλύτερα τις σχέσεις εξουσίας προς κάθε διαφορετικό υποκείμενο. Από τα διαφυλικά (ίντερσεξ) άτομα μέχρι κάθε επαναστατικό υποκείμενο που διαφοροποιείται και αντιστέκεται.
Απογυμνώνει τη θεσμική κακοποίηση που αφορά ζωές, φύλα, σώματα, επιθυμίες, μέσα από την αναπαραγωγή τής ευγονικής κυβερνητικότητας που επιβάλλουν τα ιατρικά πρωτόκολλα. Από την τελευταία εργασία τής Δ. Τζανάκη αναδύεται η επανακωδικοποίηση της δυτικής αποικιοκρατίας/πατριαρχίας, η απομάγευση του κόσμου και η σύζευξη γνώσης-εξουσίας – Η στυγνή ορθολογικότητα του λευκού δυτικού επιστημονικού λόγου, που το κράτος κυριαρχεί σε επιθυμία/ένστικο και η Επιστήμη καθιερώνει την αρρενωπή ενηλικίωση.
Η Τζανάκη αναδεικνύει το επίπεδο εξουσίας που δεν είναι μόνο κατασταλτικό αλλά και πολλαπλασιαστικό, καθώς ακόμα και τα υποκείμενα που εμφατικά αγκαλιάζουν τη διαφοροποίηση και την αντίσταση, αναπαράγουν τελικά τον κυρίαρχο λόγο και ασκούν εξουσία τα ίδια στον εαυτό τους. Γιατί το φύλο αποτελεί κομμάτι της ευγονικής όπως το χρησιμοποιεί η Επιστήμη, αναιρώντας το δικαίωμα για τα κοινά αγαθά στις ζωές που δεν εναρμονίζονται με την αστική ηθική και τάξη. Η τελευταία μελέτη τής Δήμητρας Τζανάκη ρίχνει τον προβολέα ακριβώς σε αυτό το πεδίο και εξηγεί καλύτερα από κάθε άλλη εργασία στην ελληνική γλώσσα την ανάγκη για επαναδιεκδίκηση των κοινών αγαθών ενάντια στο πατριαρχικό, αποικιοκρατικό, μισαναπηρικό καθεστώς αλήθειας. Για ζωές, σώματα, φύλα, επιθυμίες που δεν είναι γυμνά και, άρα, φονεύσιμα.
