Γράφει ο Γιώργος Κτενάς
Αμοιβαία δράση υπάρχει ανάμεσα στους ανθρώπους και το κοινωνικό περιβάλλον που τους φιλοξενεί, όπως μας έχει δείξει ο Μαλατέστα, που οραματίστηκε μια κοινωνία με ριζοσπαστικό εξισωτικό ήθος. Άρα ενάντια στην εξουσία, την πατριαρχική ετεροκανονικότητα, τη λευκή υπεροχή, τον μισαναπηρισμό, τις ταξινομήσεις που ορίζουν τις ζωές που είναι άξιες ή ανάξιες για να βιωθούν. Ενάντια στη διεξαγωγή παραγωγής ταυτοτήτων που έχουν κοινωνική κατασκευή και προάγουν την αορατότητα για μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Και έχει ενδιαφέρον η ανάπτυξη της κουίρ θεωρίας και πολιτικής, καθώς υπάρχει κοινωνική κωδικοποίηση στις ταξινομήσεις που παράγονται, με αποτέλεσμα το φύλο και η σεξουαλικότητα να γίνονται αντιληπτές με βάση την εγγραφή που υπάρχει στην αστυνομική ταυτότητα – Ο Αγκάμπεν μάς ξεκαθαρίζει ότι η ζωή δεν αναγνωρίζεται με τη γέννηση αλλά όταν το κράτος μάς αναγνωρίσει ως υπάρξεις. Με το κουίρ να αναπτύσσει μια αντι-ταυτότητα που αγκάλιασε σώματα, επιθυμίες, σεξουαλικότητες, φύλα. Οπότε το κουίρ είναι από θέση αρχής ενάντια στον δυαδικό διαχωρισμό, ενάντια στο κανονικό και το κυριαρχικό, βάζοντας στο επίκεντρο ο,τι είναι περιθωριοποιημένο από τον καθεστωτικό λόγο.
Το κράτος εκχωρεί, δια της βίας, καταπιεστικές ταυτότητες και επιθυμίες που αστυνομεύονται, κι εδώ ακριβώς η θεωρία και η πολιτική τού κουίρ προκύπτει ως πολλαπλασιαστική σύνδεση. Για αυτό έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον η συλλογιστική που αναπτύσσει η Ασπασία Λυκουργιώτη στο βιβλίο της Ζητήματα γραφής και φύλου στο έργο τής Σάρα Κέιν (εκδ. Αμείλιχος), που αναλύει εισαγωγικά τα δύο πρώτα κύματα του φεμινισμού και την ανάπτυξη στο γυναικείο θέατρο και στο τρίτο κύμα δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Τζούντιθ Μπάτλερ και τη θεωρία τής επιτελεστικότητας γύρω από το φύλο.
Βρίσκεται στο επίκεντρο η προσέγγιση στο έργο τής Σ. Κέιν μέσω του φεμινιστικού και κουίρ πρίσματος αλλά και η στροφή από τις φιλοσοφικές προσεγγίσεις επί του πολιτικού και κοινωνικού, σε υπαρξιακές αναζητήσεις. Σαφώς δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο στον δημόσιο χώρο σε σχέση με τον προσωπικό, ακόμα κι αν αυτό αφορά τελικά όχι μόνο τον θάνατο αλλά και την αυτοκτονία.
Η ανάλυση της Σ. Λυκουργιώτη είναι άρτια, με σημαντικές βιβλιογραφικές αναφορές, που φωτίζουν το έργο τής Κέιν. Εντοπίζοντας συγκλίσεις και αποκλίσεις με τη φεμινιστική και κουίρ προσέγγιση, σε μια εποχή που οι κυρίαρχες ερμηνείες για σώματα, επιθυμίες και απολαύσεις αμφισβητούνται. Με αποτέλεσμα η εργασία τής Λυκουργιώτη να είναι τόσο επίκαιρη όσο και σημαντική στο πεδίο τής σύγχρονης γνώσης.
