Ανάμεσα στις πολλές στρατηγικές marketing που σαρώνουν τις αγορές, μια από τις πιο αποτελεσματικές για τους κολοσσούς που μπορούν να επωμιστούν το κόστος είναι η διαφήμιση των προϊόντων τους από κάποιο διάσημο πρόσωπο. Εάν η Τζένιφερ Άνιστον προωθεί μια συγκεκριμένη δίαιτα ή ένα πρόγραμμα fitness, ποια γυναίκα δεν θέλει να αποκτήσει σώμα ίδιο με το δικό της;
Αυτό λίγο-πολύ ισχύει σχεδόν με όλα τα προϊόντα. Ρούχα, ρολόγια, αρώματα, γυαλιά, κρέμες περιποίησης, αυτοκίνητα – οι πιο γνωστές εταιρείες επιλέγουν ένα εξίσου γνωστό πρόσωπο για να ηγηθεί της διαφημιστικής τους καμπάνιας. Με την είσοδο των social media στη ζωή μας τα πράγματα έγιναν πολύ ευκολότερα για τους διαφημιστές και πλέον είναι σπάνιο να δεις τους αγαπημένους σου σταρ σε κάτι που δεν περιλαμβάνει τοποθέτηση και προώθηση προϊόντος.
Μέχρι εδώ, όλα καλά.
Τα τελευταία χρόνια όμως τα νερά έχουν θολώσει σημαντικά, με τους διάσημους να στρέφονται στη διαφήμιση του επόμενου μεγάλου big thing της αγοράς, τα κρυπτονομίσματα. Είτε μιλάμε για NTFs είτε συγκεκριμένα νομίσματα, πρόκειται για ένα φαινόμενο που έχει εγείρει άφθονο σκεπτικισμό και επιφυλάξεις. Και όχι άδικα.
Διάσημοι υπέρ των κρυπτονομισμάτων
Η είσοδος των κρυπτονομισμάτων στη ζωή μας δεν είναι ένα φαινόμενο με σύντομη ημερομηνία λήξης. Η εξάπλωσή τους στην αγορά – από online καταστήματα, διάσημους καλλιτέχνες όπως ο Ντέμιαν Χιρστ, μέχρι εστιατόρια και καζίνο που δέχονται συναλλαγές με κρυπτονομίσματα – επιβεβαιώνει ότι με την πάροδο του χρόνου καταφέρνουν να καθιερωθούν ως αποδεκτές μορφές νομισμάτων και τρόπων πληρωμής.
Αυτό από μόνο του δεν συνιστά πρόβλημα. Πολλοί θα πουν ότι είναι απλώς ο δρόμος που οδηγεί στο μέλλον. Το πρόβλημα εντοπίζεται όταν ένα αναγνωρίσιμο και αγαπημένο πρόσωπο διαφημίζει κάτι που δεν είναι προϊόν αλλά επένδυση με μεγάλο ρίσκο και υψηλή μεταβλητότητα.
Είναι ένα πράγμα για έναν σελέμπριτι να σε ενθαρρύνει να αγοράσεις ένα ζευγάρι παπούτσια και είναι κάτι τελείως διαφορετικό να σε ενθαρρύνει (έναντι αδρής αμοιβής) να επενδύσεις τις οικονομίες σου σε κάτι που πολλοί δεν έχουν ακόμα κατανοήσει πλήρως πώς λειτουργεί.
Δύο παραδείγματα από το πρόσφατο παρελθόν είναι αρκετά διαφωτιστικά.
Σε ένα διαφημιστικό σποτ που άρχισε να προβάλλεται τον Οκτώβριο, ο Ματ Ντέιμον μας ξεναγεί σε διάφορες μεγάλες στιγμές της ανθρωπότητας, μας κοιτάζει κατάματα και, αφού μας υπενθυμίζει ότι είναι κι αυτός ένας κοινός θνητός σαν κι εμάς, λέει: «Η τύχη ευνοεί τους τολμηρούς». Στην οθόνη πέφτει το logo της Crypto.com, ενός ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων της Σιγκαπούρης. Τέλος διαφημιστικού σποτ.
Η κριτική που έχει δεχτεί το σποτ είναι μεγάλη, με τα social media να παίρνουν φωτιά. Ο δε ηθοποιός και η πρωτοβουλία του να γίνει το επίσημο πρόσωπο της Crypto.com δεν ξέφυγαν ούτε από την καυστική σάτιρα του South Park, στην οποία ο Κάρτμαν και ο Κλάιντ συζητούν για τους γονείς τους που άκουσαν τις συμβουλές του Ματ Ντέιμον και έχασαν όλα τους τα χρήματα, αλλά ήταν τόσο γενναίοι που το έκαναν!
Το άλλο περιστατικό αφορά την Κιμ Καρντάσιαν, τον μποξέρ Φλόιντ Μέιγουεδερ και τον μπασκετμπολίστα Πολ Πιρς, οι οποίοι έχουν βρεθεί στο στόχαστρο μιας συλλογικής αγωγής που κατατέθηκε από επενδυτές με την κατηγορία ότι παραπλάνησαν τους εκατομμύρια followers που έχουν στα social media προκειμένου να φουσκώσουν την τιμή του κρυπτονομίσματος EthereumMax (καμία σχέση με το Ethereum, το δεύτερο δημοφιλέστερο κρυπτονόμισμα στον κόσμο), το οποίο σήμερα έχει χάσει το 97% της αξίας του σε σχέση με τον περασμένο Ιούνιο.
Ευκαιρίες, παγίδες και η θολή πραγματικότητα των κρυπτονομισμάτων
Δεν είμαστε κατά των κρυπτονομισμάτων, δεν ισχυριζόμαστε ότι δεν αποτελούν επενδυτική ευκαιρία ούτε πως το μέλλον δεν τους ανήκει. Εξάλλου, η παράνοια που επικρατεί γύρω από οτιδήποτε crypto και blockchain είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς.
Η τύχη, ναι, κάποιες φορές ευνοεί τους τολμηρούς. Άλλες, όμως, όχι. Στην περίπτωση των κρυπτονομισμάτων, όπου κυριαρχεί η μεταβλητότητα και η έλλειψη ρυθμιστικού πλαισίου, οι έξυπνες επενδύσεις προϋποθέτουν βαθιά κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί ο συγκεκριμένος χώρος.
Όταν ακολουθούμε τις συμβουλές διάσημων που πληρώνονται για να διαφημίσουν κρυπτονομίσματα ή δισεκατομμυριούχων που καθορίζουν οι ίδιοι τις αγορές, όλα φαίνεται να πηγαίνουν τέλεια όταν κάποιο κρυπτονόμισμα βρίσκεται σε ανοδική πορεία. Όταν όμως ξεκινάει η κατρακύλα, οι διάσημοι έχουν πληρωθεί, οι πλούσιοι έχουν κάνει το παιχνίδι τους και οι άπειροι μικροεπενδυτές καλούνται να επωμιστούν ένα κόστος που πολλές φορές είναι δυσβάστακτο και καταστροφικό.
Και η αλήθεια είναι πώς διαφημιστικά σποτ σαν αυτό του Ματ Ντέιμον ή αναρτήσεις στα social media όπως αυτές της Κιμ Καρντάσιαν στοχεύουν επακριβώς σε ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων που δεν έχουν επενδυτική εμπειρία. Καλό θα ήταν οι διάσημοι να έδειχναν λίγο μεγαλύτερη υπευθυνότητα στις επιλογές τους και οι φανς να είναι πιο προσεκτικοί στις συμβουλές που ακολουθούν όταν θέλουν να επενδύσουν τα λεφτά τους.