Πόσες φορές το ‘χεις πει; “Αυτά συμβαίνουν μόνο στην Ελλάδα”. Πόσες φορές το ‘χεις σκεφτεί; “Οι Ευρωπαίοι είναι πολιτισμένοι άνθρωποι”. Πόσες φορές δεν έχει βρίσει: “Άντε στο διάολο ρε, δεν υπάρχει κράτος, δεν υπάρχει προστασία, το ποδόσφαιρό μας είναι μπουρδέλο”. Δίκιο έχεις, έτσι είναι. Μα την επόμενη φορά που θα τα σκεφτείς όλα αυτά, ρίξε μια ματιά λίγο πιο βόρεια. Ρίξε μια ματιά πιο “πίσω”. Κοίτα στο Βέλγιο, κοίτα στο ’85.
Δεν ήταν κύπελλο Ελλάδος, δεν ήταν ντέρμπι “Ά Εθνικής”. Δεν ήταν κύπελλο Βελγίου, ούτε κλάσικο Ρεάλ – Μπαρτσελόνα, ούτε ντέρμπι Γιουνάιτεντ – Λίβερπουλ και Μίλαν – Ίντερ. Χωρίς πολλές εισαγωγές και φιοριτούρες, να:
Ήταν ο τελικός του “Τσάμπιονς Λιγκ”, και πέθαναν 39 άνθρωποι!
Δεν έγινε δυστύχημα. Δεν έγινε σεισμός και γκρέμισε εξέδρες, ούτε τυφώνας χτύπησε το στάδιο Χέιζελ στις Βρυξέλες. Δεν ήταν “αποκάλυψη” (σαν κι εκείνη που προφήτεψε ο Ιωάννης), αλλά μας αποκάλυψε μια δύσκολη αλήθεια. Πως τον πολιτισμό που έλεγε η Ευρώπη ότι κατέκτησε, “πέτσινα” τον κατέκτησε και με ομάδα σκάρτη. Γιατί οι φιλοσοφίες κι οι στοχασμοί, κι ο σεβασμός στα δικαιώματα του ανθρώπου, όλα αυτά είν’ όμορφα, μα τσάμπα κόπος αν τα συζητάνε μόνο οι καθηγητές κι οι συγγραφείς μες στα πανεπιστήμια. Φιλοσοφία που δεν φτάνει ως το μεδούλι των ανθρώπων, τσάμπα φιλοσοφία είναι. Και στο Χέιζελ το ’85 πέθαναν 39 άνθρωποι.
Ήτανε Ιταλοί, και δίπλα είχαν Άγγλους. Ήταν απ’ το Τορίνο, κι οι διπλανοί απ’ το Λίβερπουλ. Ούτε προσωπικές διαφορές υπήρχαν, ούτε συμβολισμοί αντίπαλοι πίσω απ’ τις δύο ομάδες. Από τη μια η Γιουβέντους του Πλατινί και του Τζιοβάνι Τραπατόνι, κι από την άλλη η μεγάλη Λίβερπουλ. Κι η ερώτηση ρωτιέται αναδρομικά μετά 40 χρόνια: “Μα βάλανε τους οπαδούς των δύο ομάδων δίπλα δίπλα;”. Κι η απάντηση έρχεται τόσο φυσική κι αθώα: “Γιατί, τι είχαν να χωρίσουνε; Ούτε ίδια γλώσσα δεν μιλούσανε καλά καλά, κι ήταν το Πρωταθλητριών. Δεν γίνονται επεισόδια στο Πρωταθλητριών, είναι γιορτή!”. Την προηγούμενη χρονιά ωστόσο, το Ρόμα-Λίβερπουλ είχε επεισόδια. Υπήρχαν φήμες ότι “φέτος” οι οπαδοί της Λίβερπουλ ψάχνουν εκδίκηση. Κι έτσι στο Χέιζελ το ’85 πέθαναν 39 άνθρωποι.
Και η Γιουβέντους κέρδισε με “μούφα” πέναλτι. Κι η Λίβερπουλ δεν ξαναβγήκε στην Ευρώπη για 6 χρόνια.
Μα πριν αρχίσει καν το ματς, οι Άγγλοι πέρασαν απ’ τη μεριά των Ιταλών. Είχανε όρεξη για τσμπουκά. Το γήπεδο ήταν ανέτοιμο, ασφάλεια σοβαρή δεν είχε. Οι Ιταλοί οπισθοχωρούσαν, οι Άγγλοι πίεζαν. Οι άνθρωποι που ‘ταν κοντά στον τοίχο της κερκίδας Ζ, κάναν προσπάθειες να τον περάσουνε για να βρεθούν στην ασφάλεια της “ουδέτερης ζώνης”. Κάποιοι έπεσαν, ποδοπατήθηκαν, χάσανε τη ζωή τους απ’ την πίεση. Μα η πίεση δεν σταματούσε – πώς διάολο να σταματήσει; Ο τοίχος έπεσε! Κι έτσι στο Χέιζελ το ’85 πέθαναν 39 άνθρωποι.
Ο τελικός ξεκίνησε, παρόλα αυτά. Ο διαιτητής σφύριξε πέναλτι για τη Γιουβέντους, 2 μέτρα έξω απ’ την περιοχή! Μπορεί να το ‘κανε κι επίτηδες. Μπορεί να πίστευε πως, κάπως, θα καταφέρει να ισιώσει την παλάτζα που ‘χει απ’ τη μια νεκρούς κι από την άλλη “μπάλα”. Κι ύστερα βγήκε η Ουέφα να τιμωρήσει την Αγγλία, κι η Θάτσερ έκανε την τιμωρία πιο μεγάλη. Για 5 χρόνια δεν θα ‘βγαινε αγγλική ομάδα έξω απ’ το νησί της – η Λίβερπουλ για 6. Ίσως γλυτώσαμε πολλά κακά μ’ εκείνον τον αποκλεισμό. Ο Άγγλος οπαδός είναι πια, μες στο γήπεδο (ασ’ το έξω, άλλη κουβέντα) σωστό στολίδι. Μα το κακό που έγινε, πώς να το πάρεις πίσω; Στο Χέιζελ το ’85, πέθαναν 39 άνθρωποι.
Τουλάχιστον η Ευρώπη έμαθε. Αλλά να μην ξεχάσει!
Δεν ξέρω αν ήταν η Ουέφα, αν ήτανε η Θάτσερ ή το ίδιο το γεγονός που χτύπησε τους Άγγλους στο ψαχνό και που τους έκανε ν’ αλλάξουν. Μάλλον θα είναι όλα αυτά μαζί. Όπως και να ‘χει, ναι, σήμερα μπορεί κανείς με σιγουριά να πει πως: “Στο Τσάμπιονς Λιγκ δεν έχει επεισόδια”. Σήμερα μπορεί να πει κανείς ότι ο τελικός του “Πρωταθλητριών” είναι γιορτή. Αξίζει όμως να θυμόμαστε, ποτέ να μην ξεχάσουμε πως, για να ‘χουν σήμερα γιορτές, για να ‘ναι σήμερα “πολιτισμένοι” εκεί έξω, στο Χέιζελ το ’85 πέθαναν 39 άνθρωποι.
Κι ο πιο μικρός, ήτανε 11 ετών…
