Ο Εδουάρδο Γκαλεάνο όταν ήταν παιδί, είχε τα ίδια όνειρα με (σχεδόν) κάθε πιτσιρίκι σ’ αυτόν εδώ τον μάταιο κόσμο. Όταν μεγαλώσει να γίνει ένας μεγάλος και τρανός ποδοσφαιριστής. Να μπαίνει στο γήπεδο και ο κόσμος να φωνάζει ρυθμικά τ’ όνομά του. Να παίζει σε μουντιάλ και όταν ακούγεται ο εθνικός του ύμνος, εκείνος με περίσσεια περηφάνια να κολλάει το χέρι στο στήθος του και να φωνάζει δυνατά (πολύ δυνατά) τον ύμνο. Να βάζει γκολ, να γλυτώνει γκολ και να σηκώνει αμέτρητες κούπες. Και κάπως έτσι να μείνει για πάντα στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Ωστόσο, για καλό δικό μας, τα όνειρά του απέτυχαν κι έτσι αποφάσισε να γίνει συγγραφέας και να γράψει την δική του (και δική μας) ‘Βίβλο’ του ποδοσφαίρου. “Το ποδόσφαιρο στη σκιά και στο φως”.
Αν σε γοητεύουν οι ποδοσφαιρικές ιστορίες, τότε το παίρνω πάνω μου και σου λέω ότι αυτό το βιβλίο θα γίνει απ’ τα αγαπημένα σου. Είναι κι έτσι γραμμένο, βλέπεις, ώστε με το πρώτο κιόλας στόρι κολλάς άσχημα.
Ο Γκαλεάνο, λοιπόν, με την αφοπλιστική γραφή του, μας περιγράφει θρύλους γύρω απ’ την δημιουργία του ποδοσφαίρου και δίνει απαντήσεις σε κλασικά ερωτήματα που οφείλει να ‘χει κάθε ποδοσφαιρόφιλος, όπως για παράδειγμα “ποια χώρα κλώτσησε για πρώτη φορά το τόπι“, “ποια η διαφορά οπαδού-φιλάθλου” και “πόσο βασανισμένες ψυχές είναι οι τερματοφύλακες τελικά;“.
Η ιστορία του ποδοσφαίρου είναι ένα θλιβερό ταξίδι από το πηγαίο στο αναγκαίο. Καθώς το ποδόσφαιρο κατέληξε να γίνει βιομηχανία, εξορίστηκε σιγά σιγά η ομορφιά που πηγάζει από την απόλαυση του να παίζεις και μόνο…
Κάτι άλλο που θα σε εντυπωσιάσει τώρα, είναι η σύνδεση των παγκόσμιων κυπέλλων με άλλα κοσμοιστορικά πολιτικά γεγονότα. Απ’ την μία στον κόσμο να επικρατούν δικτατορίες όπως του Μουσολίνι, του Φράνκο και του Πινοσέτ, επαναστάσεις όπως του Κάστρο και του Γκεβάρα, και απ’ την άλλη λίγο παραδίπλα να παίζεται σαν να μην συμβαίνει τίποτα… ποδόσφαιρο!
Εκτός της άμεσης καταγραφής του αθλήματος όμως (χωρίς να κουράζει καθόλου λέμε), ο Εδουάρδο μας εξηγεί απλά, λιτά και όμορφα, ποιος ήταν ο Πελέ, ο Μαραντόνα, ο Κρόιφ, ο Εουσέμπιο, ο Μίλερ, ο Πούσκας και αυτά είναι μόνο λίγα απ’ τα ονόματα που παρελαύνουν απ’ το βιβλίο του.
Δεν είμαι παρά ένας ζητιάνος που περιφέρεται ανά τον κόσμο, παρακαλώντας για λίγο καλό ποδόσφαιρο στα γήπεδα. Ένα καλό παιχνίδι, για το Θεό. Και όταν η ευχή πραγματοποιείται, πανευτυχής για το θαύμα, λίγο με νοιάζει ποια ομάδα ή ποια χώρα παίζει.
Επιπλέον, αν ανήκεις κι εσύ στην κατηγορία των αθεράπευτα ρομαντικών με την μπάλα, σαν τον Γκαλεάνο, τότε ίσως προς το τέλος ξενερώσεις λίγο. Και ο λόγος δεν είναι άλλος, απ’ το χρήμα που με την πάροδο του χρόνου κυρίευσε τον χώρο του ποδόσφαιρου και κάπως έτσι χάθηκε και η ‘αθωότητα’ των πρώτων χρόνων. Βέβαια, δεν σου λέει κάτι που δεν ήξερες-έβλεπες τα τελευταία χρόνια, απλά έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο να στο αφομοιώσει στο μυαλό, μέσα από μερικά πολύ κατανοητά παραδείγματα.
Όπως το παράδειγμα του Χαβαλένζε, που όταν έγινε ο κυρίαρχος της Fifa η πρώτη του δήλωση ήταν “Ήρθα να πουλήσω ένα προϊόν που λέγεται ποδόσφαιρο“, ενώ όταν ρωτήθηκε “Τι σας αρέσει περισσότερο στο ποδόσφαιρο; Η δόξα; Η ομορφιά; Η νίκη; Η ποίηση;“, εκείνος απάντησε μονολεκτικά “Η πειθαρχία!“.
Θα ‘θελα να σου μιλήσω και γι’ άλλες ιστορίες που μου έμαθε ο “παππούς” του ποδοσφαίρου, αλλά δεν θέλω να στο χαλάσω. Καλύτερα να πάρεις την ‘Βίβλο’ του, να κλείσεις για λίγο την τηλεόραση που σου πλασάρει ένα αλλιώτικο (και σάπιο σε πολλές περιπτώσεις) ποδόσφαιρο και να δώσεις βάση σε όλες τις λέξεις του Εδουάρδο. Έχει πολλά να σου πει… #Against_Modern_Football
Η τεχνοκρατία του επαγγελματικού αθλητισμού έχει επιβάλει ένα ποδόσφαιρο ταχύτητας και δύναμης που απαρνείται τη χαρά, σκοτώνει τη φαντασία και απαγορεύει την τόλμη. Ευτυχώς, εμφανίζεται ακόμα στα γήπεδα, αν και περιστασιασκά, κάποιο τολμηρό αγρίμι που ξεφεύγει από το πλάνο, και διαπράττει το σφάλμα να τα βάλει με ολόκληρη την αντίπαλη ομάδα, τον διαιτητή και το κοινό στις κερκίδες, για την απόλαυση και μόνο του κορμιού, που ορμά στην απαγορευμένη περιπέτεια της ελευθερίας.
*Aν θες να διαβάσεις κι εσύ “Το ποδόσφαιρο στη σκιά και στο φως” (το οποίο κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις Πάπυρος), θα το βρεις εδώ!
