Η μάνα μου πρέπει να περίμενε γύρω στα επτά λεπτά μετά την πρωινή μας «καλημέρα» σήμερα, για να γκρινιάξει πως δεν της είπα χρόνια πολλά. Ναι, είναι η Ημέρα της Μητέρας σήμερα και το γεγονός ότι παρόλο που τις προηγούμενες μέρες μίλησα με μαμάδες διαφορετικών γενιών και ηλικιών για αυτήν ακριβώς τη μέρα, αλλά δεν ήταν το «χρόνια πολλά» το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα να πω στη δική μου, ενδέχεται να κρύβει και την ουσία της σχέσης μάνας παιδιού. Στη μάνα ξεχνάς να πεις χρόνια πολλά, γιατί είναι η «μάνα κουράγιο» στην οποία συστηματικά θέλεις να δείχνεις πιο σκληρός από ό,τι είσαι, πιο αυτόνομος από ό,τι θα ήλπιζες να είσαι. Όταν όμως γκρινιάξει για την παράληψη, τρέχεις στο κοντινότερο ανθοπωλείο, στο πιο βολικό τέλος πάντων κατάστημα, για να επανορθώσεις με λίγα λουλούδια, με ένα casual αλλά πάντα γεμάτο νόημα δώρο, για να βγεις πάλι ένα βήμα μπροστά και να της δείξεις πως σε παρεξήγησε, γιατί δεν κάνει και άλλη δουλειά. Σωστά;
Μόλις ξεπεράσει τα συναισθήματα εγκατάλειψης, απόρριψης, «με θεωρείτε όλη δεδομένη», θα φύγω και θα κλαίτε, θα τη βάλω να διαβάσει τις απαντήσεις πέντε μαμάδων, που γιορτάζουν και σήμερα και κάθε μέρα, μόνο για να τη δω να παραδέχεται πως στο τέλος της μέρας, πάντα ταυτίζονται η μια με την άλλη, ακόμα και αν δεν έχουν γνωριστεί ποτέ. Φήμες λένε πως το πιο δυναμική, μαχητική, κοινωνική ομάδα διεκδικήσεων εκεί έξω είναι οι μαμάδες.
Η Αναστασία Παλαιοδήμου είναι έγκυος και στο επόμενο διάστημα θα γεννήσει το πρώτο της παιδί
Κάθε υπέρηχος είναι και η ενίσχυση του εαυτού μου ότι μπορώ να τα καταφέρω για αυτο το πλάσμα που είναι η παρέα μου εδώ και 8 μήνες.
Τι σημαίνει το να “είσαι μητέρα”; Έχεις άγχος για τον νέο σου ρόλο;
Για εμενα μητέρα είναι ένας φύλακας αγγελος ενός παιδιού που όσα χρόνια και εαν περάσουν θα είναι κοντά του. Έχω όντως πολυ άγχος, μιας και δεν υπάρχει εγχειρίδιο να σου μάθει πως να διαχειριστείς όλο αυτό που ήδη συμβαίνει στο σώμα σου. Άγχος και ανάμεικτα συναισθήματα υπάρχουν από τότε που έμαθα ότι θα γίνω μαμα….Πρώτες σκέψεις δεύτερες σκέψεις κτλ. Κάθε υπέρηχος είναι και η ενίσχυση του εαυτού μου ότι μπορώ να τα καταφέρω για αυτο το πλάσμα που είναι η παρέα μου εδώ και 8 μήνες.
Μητέρα, μαμά ή μάνα;
Μάνα δεν είναι η γυναίκα που σε γεννά αλλά αυτή που σε δημιουργεί. Ειναι αυτη που είναι ένας συναισθηματικος μέντορας για το παιδί της, που σου μαθαίνει να πετάς για να βρεθείς εκεί που αγαπάς.
Ποια πιστεύεις πως είναι η μεγαλύτερη δυσκολία του ρόλου της μαμάς;
Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι ο πρώτος αποχωρισμος από το σώμα της και η συνειδητοποιήση ότι το παιδί της δεν είναι κτημα της, αλλά ένας ανεξάρτητος ανθρώπος που κυνηγάει τα όνειρα του και όχι τα όνειρα της.
Οι μαμάδες γιορτάζουν σήμερα ή δεν υπάρχει μέρα που να μη γιορτάζουν;
Πιστεύω ότι κάθε μέρα γιορτάζεται αυτός ο ρόλος. Αξίζει να λέμε χρόνια πολλά σε όλες τις πραγματικές μητέρες, στις γυναίκες που γέννησαν, μα περισσότερο στις γυναίκες που δε γέννησαν, μα αγάπησαν… Χρόνια Πολλά σε όλες…
Τι θα κρατήσεις από τη δική σου μαμά σαν οδηγό για τη δική σου ζωή;
Αυτό που έχω φυλαχτό από την μαμα μου είναι η ανιδιοτελής αγαπη, η θυσία και ο αγώνας της για την επιβίωσή μου. Βλέπεις γεννήθηκα από θαύμα, οπότε αυτό δε μπορω να το ξεχάσω… Μου έδωσε ζωή για να μπορέσω να κυνηγήσω τα όνειρα μου!
Η Σίσσυ Φραγκιαδάκη είναι η μητέρα του 10χρονου Ντάνιελ.
Το πιο δύσκολο είναι να κάνεις τα πάντα να γίνει ένας σωστός άνθρωπος, να μην είναι ρατσιστής, ομοφοβικός και μισογύνης
Τι σημαίνει τελικά το να είσαι μητέρα;
Είναι σα να πρέπει ξαφνικά να γίνεις μηχανικός πυραύλων χωρίς εκπαιδεύση και χωρις manual, είσαι συνέχεια στο «τώρα θα γίνει η στραβή».
Πώς είναι η ζωή με ένα 10χρονο παιδί;
Δεν ξέρω πως είναι γενικως ,αλλά με το δικό μου είναι σα να έχω έναν πολύ ωραίο τύπο για συγκάτοικο και συνοδοιπόρο στα ταξίδια. Περνάμε πολύ ωραία και ταξιδεύουμε πολύ.
Μητέρα, μαμά ή μάνα;
Mommy, γιατί το δικό μου είναι μισό αγγλάκι. Μόνο όταν ντρέπεται με καινούρια παιδάκια με φωνάζει μαμά.
Έμοιασες τελικά στη δική σου μαμά; «Ήρθες στα λόγια της»;
Έγινα το τελείως αντίθετο από τη μαμά μου,το είπε και η ψυχολόγος μου.
Ποια είναι η ευλογία του ρόλου της μαμάς και ποια η μεγαλύτερη δυσκολία;
Η ευλογία είναι η αγκαλιά του και τα γέλια του, τον φχαριστιέμαι όσο ακόμα με έχει ανάγκη. Το πιο δύσκολο είναι να κάνεις τα πάντα να γίνει ένας σωστός άνθρωπος, να μην είναι ρατσιστής, ομοφοβικός και μισογύνης και να ξερεις ότι μεγαλώνει σε μία ρατσιστική, μισογυνική και ομοφοβική κοινωνία.
Οι μητέρες γιορτάζουν σήμερα ή δεν υπάρχει μέρα που να μη γιορτάζουν;
Η μητρότητα δεν είναι αξίωμα, δισεκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο γίνονται μητέρες κάτω από πολύ δυσκολοτερες συνθήκες απ ό,τι εγω. Αυτες οι γυναίκες πρέπει να γιορτάζονται κάθε μέρα. Εμεις με το προνόμιο του «δυτικού» γινόμαστε μητέρες σε σχετικά ασφαλή περιβάλλοντα και κυρίως για εγωιστικούς λόγους, αν καταλαβαίνεις τι θέλω να πω.
Η Χαρά Ζούμα είναι η μητέρα της 18χρονης Άννας.
Όταν πήγε σε πορεία ήταν μια γιορτή γιατί κατάλαβα ότι έχω κάνει ένα παιδί που νοιάζεται.
Τι σημαίνει να είσαι μητέρα;
Είναι ο πιο σημαντικός ρόλος της ζωής μου, όσο κλισέ και να ακούγεται, για εμένα είναι ένα θαύμα. Δεν περίμενα να νιώσω τόσο ολοκληρωμένη και ζωντανή. Με τη γέννησή της ξαναγεννήθηκα, ένιωσα σημαντική, ότι κάτι ήρυα να κάνω εδώ, στον κόσμο, και την ίδια στιγμή εξαφανίστηκαν όλα τα παράλογα που συνέβαιναν στο μυαλό μου, έφυγε ο εγωισμός, ένα άλλο πλάσμα γεννήθηκε από εμένα. Το ότι είμαι μητέρα είναι το απόλυτο νόημα της ύπαρξής μου σε αυτόν τον πλανήτη.
Πώς είναι το να είσαι μητέρα μιας 18χρονης;
Είναι συναρπαστικό, γιατί εγώ στα 18 μου δεν είχα τη digital επανάσταση και έτσι το να μπορώ μέσα από αυτή να μαθαίνω πώς να μιλάω στον “νέο κώδικα” είναι για μένα μια ακόμα εκπαιδευτική διαδικασά. Το να είσαι η μαμά μιας 18χρονης τώρα σε κάνει να μαθαίνεις τον σύγχρονο κόσμο, από μια γενιά παιδιών που έχουν βιώσει όλες τις κρίσεις και τα έχουν διαμορφώσει. Και τώρα με την πανδημία, τα πλάσματα αυτής της ηλικίας είναι τόσο κουλ και κυνικά ατομάκια που δεν τα τρομάζουν και πολλά πράγματα.
Μητέρα, μαμά ή μάνα;
Μαμά. Ενώ θα ήθελε να είμαι πλέον η μάνα, πάντα καταφεύγει στο μαμά. Στη μαμά που αγαπάει να τσακώνεται, να αντιπαραβάλεται, τη μαμά που πάντα είναι εκεί και που δεν χρειάζεται και να της πούμε ούτε χρόνια πολλά. Το μάνα έρχεται αργότερα. Η μάνα δεν είναι πια είδωλο, είναι πηγή ζωής και το δεδομένο.
Τελικά, έμοιασες στη δική σου μαμά;
Η δική μου μαμά, είναι πια η ΜΑΝΑ μου και ναι, τη θυμήθηκα πολλές φορές. Μπήκα στα παπούτσια της, της έδωσα δίκια, με άκουσα να λέω φράσεις που έχει πει και τώρα πια της ζητάω συμβουλές. Ειδικά τώρα που η Άννα είναι 18 χρονών. Το πώς θα κατακτήσω τη σχέση που και η ίδια η μάνα μου κατέκτησε μαζί μου είναι που με απασχολεί, αυτή η συμφιλίωση και η ενήλικη σχέση με ένα πλάσμα που πολλές φορές δεν καταλαβαίνω.
Στο σήμερα, έχεις πιο πολλά κοινά με τη μαμά σου ή με την κόρη σου;
Σε αυτή τη φάση, με τη μαμά μου. Είναι και λίγο απελευθερωτικό αυτό για εμένα ως μητέρα, γιατί περνάνε τα χρόνια και προσπαθείς να αποδείξεις στη μάνα σου ότι δεν μοιάζετε και κάποια στιγμή φτάνεις να της λες το λυτρωτικό και για τις δυο “ρε μάνα, σε καταλαβαίνω”. Ήρθε μια κατανόηση και μια έννοια συμπαράστασης, την οποία ζητάω από εκείνη τώρα.
Ποια είναι η μεγαλύτερη ευλογία του ρόλου της μαμάς και ποια η μεγαλύτερη δυσκολία;
Το να μεγαλώνεις έναν άνθρωπο που διαρκώς αλλάζει. Είναι άλλο παιδί μέχρι τα 11, άλλο μέχρι τα 16 στην εφηβεία, και αλλιώς τώρα. Αυτό είναι για εμένα η μεγαλύτερη δυσκολία, γιατί εκτός από παιδί μας, είναι ένας άνθρωπος. Δεν δέχομαι αυτό το «παιδί μου είναι, ξέρω εγώ». Δεν τα ξέρεις όλα. Το ένστικτο υπάρχει, αλλά το πως εξελίσσεται σαν άνθρωπος είναι επίσης ένα θαύμα. Το πως θα εξελιχθεί και πως θα είναι η στάση της στη ζωή και τους ανθρώπους, δεν μπορείς να το φανταστείς. Το να μπορώ να αποδέχομαι και να συνυπάρχω με έναν άνθρωπο που όσο μεγαλώνει, αλλάζει διαρκώς, είναι η μεγαλύτερη πρόκληση.
Η μητέρα γιορτάζει σήμερα ή δεν υπάρχει μέρα που να μη γιορτάζει;
Εγώ νιώθω νίκη κάθε φορά που γιορτάζει και θυμάμαι τη μέρα που γεννήθηκε. Η τη μέρα που τέλειωσε το σχολείο γιατί την είδα με το φόρεμά της και τα τακούνια της και για κάποιο λόγο την ένιωσα να βγαίνει με φορά στη ζωή. Όταν πήγε σε πορεία ήταν μια γιορτή γιατί κατάλαβα ότι έχω κάνει ένα παιδί που νοιάζεται. Δεν μπορώ να γιορτάζω μόνο μια Κυριακή. Για όλες τις γυναίκες και αγόρια που έχουν χάσει τις μανούλες τους, θα την τιμώ αυτή τη μέρα.
Η Κάτια Αρβανίτη είναι η μητέρα της 29χρονης Εύας.
Είναι μια περιπέτεια που ξεκινάει από την εγκυμοσύνη και νομίζω δεν τελειώνει ποτέ στην ουσία
Τι σημαίνει να είσαι μητέρα;
Μητερα σημαίνει ανιδιοτελής προσφορά. Προσφέρεις ολόκληρο τον εαυτό σου. Όταν αποκτάς παιδί για πρώτη φορά αγαπάς κάποιον πάνω από τον ίδιο σου τον εαυτό, χάνεις για πάντα την ξεγνοιασιά σου, γιατί η χαρά σου και η ηρεμία σου εξαρτώνται πλέον από την χαρά και την ευτυχία του παιδιού σου. Μαθαίνεις όμως τι σημαίνει να αγαπάς πραγματικά και αυτό είναι ευλογία.
Πώς είναι το να είσαι η μητέρα μιας 29χρονης γυναίκας;
Οταν το παιδί σου ενηλικιώνεται η σχέση μάνας παιδιού μπαίνει σε μια άλλη φάση. Σαν μητέρα πρέπει να αφήσεις χώρο στο παιδί σου να αναπτύξει την δική του προσωπικότητα να κάνει τις δικές του επιλογές ακόμα και αν δεν συμφωνείς με αυτές. Να κάνει τα δικά του λάθη και ας τρέμει η ψυχή σου μήπως πληγωθεί ξέροντας από την δική σου πείρα πως έτσι μόνο ωριμάζει κανείς. Η παρουσία σου στη ζωή του είναι πλέον διακριτική αλλά πάντα θα είσαι δίπλα του όταν και όποτε σε χρειασθεί. Δεν είναι λίγες οι φορές που σου λείπει, αλλά συγχρόνως χαίρεσαι που βλέπεις το παιδί σου να είναι πια ανεξάρτητο που πατάει όλο και περισσότερο στα δικά του πόδια και που δεν έχει πια ανάγκη την υπερπροστασία σου.
Ποια η μεγαλύτερη ευλογία και ποια η μεγαλύτερη δυσκολία του ρόλου της μαμάς;
Είναι μια περιπέτεια που ξεκινάει από την εγκυμοσύνη και νομίζω δεν τελειώνει ποτέ στην ουσία… Εκτός από όλες τις γνωστές δυσκολίες, τα ξενύχτια και οι αγωνίες όταν αρρωσταίνει, η στέρηση από ένα κομμάτι της ανεξαρτησίας σου ή κούραση κλπ, για μένα το πιο δύσκολο ήταν η ευθύνη που ένιωσα όταν συνειδητοποίησα ότι εξαρτάται από μένα μια ανθρώπινη ψυχή ότι έχω να πλάσω έναν χαρακτήρα να διαμορφώσω όσο περνάει από το χέρι μου έναν υγιή άνθρωπο.
Αυτό με τρόμαξε πιο πολύ από όλα, αλλά παράλληλα με κινητοποίησε να διορθώσω όσο μπορούσα τον εαυτό μου ώστε να μη μεταδώσω στο παιδί μου τα δικά μου κόμπλεξ. Έτσι, λοιπόν, με την γέννηση του παιδιού μου ξεκίνησα ένα ταξίδι αυτογνωσίας με λίγα λόγια μεγάλωνα ουσιαστικά και εγώ μαζί με την κόρη μου και αυτό είναι κάτι που της το χρωστάω. Αρά η δυσκολία μου στο μεγάλωμα του παιδιού μου ήταν η μεγαλύτερη ευλογία της ζωής μου.
Βέβαια σε αυτή την διαδρομή όσο και να έχεις καλές προθέσεις δεν γίνεται να αποφύγεις τα λάθη. Προσπαθείς και εύχεσαι να μην είναι τραγικά. Επίσης μια δύσκολη περίοδος είναι η φάση της εφηβείας εκεί πρέπει να αντέξεις την αποδόμηση σου, το γκρέμισμα σου από το βάθρο σου, κάνοντας υπομονή, ξέροντας ότι με τα υλικά από το γκρέμισμα σου το παιδί σου θα φτιάξει την δική του προσωπικότητα.
Τελικά ήρθες στα λόγια της δικής σου μαμάς;
Όσο μεγαλώνω ναι είναι στιγμές που καταλαβαίνω πως μπορεί να ένιωθε η μητέρα μου όταν την έκρινα αυστηρά μέσα στην αλαζονεία της νιότης μου! Πόσες φορές της είχα φερθεί εγωιστικά και την πίκρανα. Τώρα καταλαβαίνω την ανησυχία της για μένα που τότε την εύρισκα υπερβολική και την ένιωθα σαν καταπίεση. Και ναι κάποιες λιγότερες φορές πιάνω τον εαυτό μου να λέει τα ίδια λόγια.
Μητέρα, μαμά ή μάνα;
Τo μαμά έχει μια γλύκα και μια τρυφερότητα, γιατί το ακούς σαν πρώτη λεξούλα από τα χείλη του μωρού σου. Το μητέρα έχει μια ευγένεια που αξίζει στην μητρότητα, αλλά επιλέγω το “Μάνα” γιατί έχει έναν πόνο και περιέχει όλα τα προηγούμενα.
Οι μητέρες γιορτάζουν σήμερα ή δεν υπάρχει μέρα που να μη γιορτάζουν;
Η κυρία Μαρία είναι μητέρα του 46χρονου Δημήτρη και γιαγιά της 11χρονης Ελένης.
Όταν γέννησα ήμουν και εγώ παιδί, μεγάλωνα και εγώ μαζί του.
Τι σημαίνει να είσαι μητέρα;
Πολλά πράγματα και καλά και καλά. Είσαι σαν να είσαι σε ένα πάρτι και να σου λένε τώρα τελείωσε, μέχρι εδώ ήταν. Ξεχνάς τον εαυτό σου, όλα πάνε προς τα πίσω, αλλά γεμίζεις με αγάπη και αυτό δεν συγκρίνεται με κανένα πάρτι. Τον γιό μου, σε ένα μεγάλο επίπεδο τον μεγάλωσαν η μαμά και η γιαγιά μου, αφού ο μπαμπάς του ήταν ναυτικός και ταξίδευα μαζί του για μεγάλα διαστήματα.
Πώς είναι το να είσαι η μητέρα ενός 46χρονου γιου;
Όταν γέννησα ήμουν και εγώ παιδί, μεγάλωνα και εγώ μαζί του. Σίγουρα έχω κάνει και λάθη και ευτυχώς είχα μαζί μου τους γονείς μου και συμπλήρωναν κάποια κενά. Δυστυχώς, δεν εκπαιδεύεσαι να είσαι γονιός, είναι μια διαδικασία που τη μαθαίνεις στην πράξη, με όσα συνεπάγεται αυτό. Πλέον τώρα βλέπω ότι έχει γίνει ένας καλός άντρας, ένα πλάσμα αυτάρκες, νιώθω σχεδόν ανώριμη κοντά του, γιατί έχει εξελιχθεί σε ένα απίστευτα ώριμο και σοφό πλάσμα. Ελπίζω και τα λάθη μου να συνέβαλαν σε αυτό.
Ποια είναι η μεγαλύτερη ευλογία του να είσαι μητέρα και ποια η μεγαλύτερη δυσκολία;
Ευλογία είναι το να ανταμοίβονται οι κόποι σου και να βλέπεις το παιδί σου να προοδεύει και να εξελίσσεται, με υγεία. Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι οι αντιπαραθέσεις. Όταν έρχονται τριβές, τσακωμοί, αποκαθιλώσεις, γιατί πρέπει να χτίζεις τη σχέση σου μαζί του από την αρχή, σαν να ξανασυστήνεστε ξανά και ξανά. Όπως σε κάθε ανθρώπινη σχέση που σε ενδιαφέρει.
Μητέρα, μαμά ή μάνα;
Μου αρέσει το μαμά. Το μητέρα είναι πολύ ψυχρό. Το μάνα δεν το προτιμώ. Άσε που νομίζω πως ο Δημήτρης σπάνια με λέει μάνα.
Έμοιασες στη μαμά σου;
Θέλω να πιστεύω πως έγινα καλύτερη από τη μητέρα μου, γιατί έβλεπα τα λάθη της και προσπαθούσα με νύχια και με δόντια να τα αποφύγω. Έχω πιάσει πολλές φορές τον εαυτό μου να επαναλαμβάνω φράσεις της και είμαι πια και σε μια ηλικία που μπορώ να καταλάβω και την πηγή τους και όσα σήμαιναν σε ένα βαθύτερο επίπεδο.
Πώς είναι η εμπειρία του να είσαι γιαγιά;
Όταν γεννήθηκε η εγγονή μου, ένιωσα πως συμβάλλω στην εξέλιξη, όσο παράξενο και να ακούγεται. Το να έχω εγγόνι το βλέπω ως αξίωμα, ως μια απόδειξη πως το παιδί μου ένιωσε να ολοκληρώνεται και να είναι έτοιμο να κάνει και εκείνο ένα παιδί. Σαν τιμή στην ανθρώπινη ζωή και εξέλιξη. Στο εγγόνι μου δίνω αγάπη, αυτό είναι που οφείλω και αφήνω τους γονείς του να το γαλουχήσουν με έναν πιο σύγχρονο τρόπο. Δεν είμαι παρεμβατική, δεν κριτικάρω τον τρόπο τους και τις μεθόδους του. Έχω δεχτεί πως τα νέα παιδιά ξέρουν και πράττουν καλύτερα από εμάς τους παλιότερους.
