Η Όμπρεϊ Χέπμπορν είχε πει πως: “Η αληθινή ομορφιά μιας γυναίκας… is reflected in her soul“. Συμπαθάτε τα ελληνοαγγλικά της φράσης, αλλά δεν δουλεύει αλλιώς το λογοπαίγνιο. Γιατί η κλισεδιά της Όντρεϊ έχει δίκιο, τουλάχιστον σ’ ένα πράγμα: όσον αφορά την Αρίθα Φράνκλιν, η ομορφιά της γυναίκας όντως καθρεφτιζόταν στη soul της.
Χωρίς πολλά λόγια λοιπόν, η σπουδαιότερη τραγουδίστρια στην ιστορία της Αμερικής δεν είναι πια κοντά μας. Πρόλαβε ωστόσο κι άφησε μεγάλη διαθήκη. Απ’ αυτή τη διαθήκη της, εγώ διαλέγω τα παρακάτω 10. Κι εσύ άκου και διάλεξε όποια θες. για όλους έχει.
10. Son of a Preacher Man
Το να ξεκινάς μια τοπ 10 λίστα με τραγούδι που “ανήκει” σε άλλη είναι σχεδόν ιεροσυλία, όμως εδώ έχω κάθε δικαίωμα να το κάνω μιας που το “Son of a Preacher Man” γράφτηκε για την Αρίθα. Ύστερα μπήκαν οι μανατζαραίοι στη μέση (δεν ταίριαζε με τα άλλα του δίσκου!), το έδωσαν στην (εξαιρετική) Ντάστι Σπρίνγκφιλντ, αλλά η Αρίθα το ‘κανε δικό της έτσι κι αλλιώς δύο χρόνια μετά. Είχε και πατέρα πάστορα! Ωδή στα παπαδάκια: “The only boy who could ever teach me, was the son of a preacher man…“. Τυχεράκηδες!
9. Since You ‘ve Been Gone (Sweet Sweet Baby)
Μια γυναίκα μπροστά απ’ την εποχή της (έτσι κι αλλιώς, εκείνη ΗΤΑΝ η εποχή της), το “μωρό” της έχει φύγει κι εμείς παίρνουμε ένα ακόμη μεγάλο τραγούδι που ξέρει να τα δίνει όλα χωρίς να ζητάει τίποτα και να παρακαλάει χωρίς να κλαίει. “Ι can get up off my knees, I ‘ve just been so blue… Since you ‘ve been gone!“.
8. (You Make me Feel Like) A Natural Woman
Η ψυχή της soul τραγουδάει ένα τραγούδι που μοιάζει με ηλιαχτίδα ανάμεσα απ’ τα σύννεφα, μετά τη βροχή. Όλα είναι σκούρα, μουντά και δύσκολα, όμως ο ήλιος έρχεται, η μέρα έρχεται, η χαρά έρχεται αφού υπάρχει εκείνος ο τύπος. Εκείνος που κάνει τη μελαγχολία φιέστα και… “You make me feel, you make me feel, you make me feel like a natural woman!“.
7. I Never Loved a Man (The Way I Love You)
Η Columbia μόλις έχει φύγει. Ωστόσο η Αρίθα έχει τα… δικά της προβλήματα για ν’ ασχοληθεί με εταιρίες. Ποτέ δεν θ’ αγαπήσει κανέναν όπως αγάπησε αυτόν, ο,τι κι αν της έκανε. “I guess i’m uptight, and i’m stuck like a glue, cause i ain’t never (loved a man the way i love you)…“. H εξομολόγηση είναι αληθινή και η χρυσή εποχή της Atlantic Records μόλις άρχισε!
6. The Weight
Βγαλμένοι από θρησκευτικούς κύκλους, και υπηρετώντας μια μουσική που έχει απευθείας σχέση με την εκκλησία, δεν θα μπορούσε να αποφύγει τις μουσικές παραβολές. Το λοιπόν, εν προκειμένω σκάει μύτη στη Ναζαρέτ για να συναντήσει τον διάολο, τον Μωυσή και τον Λουκά που περιμένει τη μέρα της κρίσεως! Μη μασάς Annie, “Take a load off Annie, and put the weight on me…“.
5. Oh Mary Don’t You Weep
Κι αφού έβαλα το παραπάνω, πώς ν’ αφήσω αυτό απ’ έξω; Η πιο πολυδιασκευασμένη προσευχή της αμερικανικής θρησκευτικής μουσικής, ξαναβρίσκει τα εκκλησιαστικά της βήματα, με κυματιστό ρυθμό που παίρνει φόρα απ’ τον προηγούμενο στίχο και κουβαλάει δύναμη στον επόμενο. Θα συνεχίσω να ‘χω πάνω απ’ όλες τη live του Σπρίνγκστιν, αλλά κι ετούτο εδώ το τόσο soul διαμάντι, δεν έχει τίποτα να ζηλέψει.
4. Chain of Fools
Μετά από 5 χρόνια ανακάλυψε πως δεν ήταν μοναδική. Πως ήταν ένας κρίκος στην αλυσίδα των γυναικών του τύπου που κάποτε ήταν ο άντρας της. Ακροβατώντας ανάμεσα στην πίκρα και το θυμό, η Αρίθα βγάζει το άχτι κάθε κοπέλας (και άντρα – ο “Πασατέμπος” άλλωστε δεν είναι πάνω κάτω το ίδιο τραγούδι;) που βρέθηκε ποτέ στην “αλυσίδα των κορόιδων”. “Chain, chain, chain” λοιπόν, που το χόρεψε κι ο αρχάγγελος Τραβόλτα με το δικό του το στυλάκι!
3. I Say a Little Prayer
Ο ύμνος της γυναικείας Αμερικής το ’90, η συνειρμική υπενθύμιση νεοϋορκέζικης κομεντί, κι ωστόσο η “προσευχή” (ήσυχα Ζαγοραίο!) πρωτοβρήκε την Αρίθα στα 1967. Τη βρήκε και την έφερε στα μουσικά λημέρια της Νάνσυ Σινάτρα, ξανά μ’ ένα τραγούδι φρέσκο, αυθεντικά και αεράτα γυναικείο. Άλλη μια μεγάλη επιτυχία, για μια γυναίκα που εκείνη την περίοδο (αλλά και σ’ όλη την καριέρα της) είχε σχεδόν μόνο τέτοιες.
2. Respect
Όλοι ήξεραν τι ζητούσε το τραγούδι, όλοι υποκλίνονταν κι έδειχναν τον σεβασμό τους σε μια γυναίκα που αποδείκνυε πως μπορεί να αξιοποιήσει τη δουλειά της για πράγματα σημαντικότερα απ’ την απλή διασκέδαση. “Sock it” τραγουδάει και δημιουργεί μια νέα αργκό, μιλάει για “propers” και κερδίζει τον σεβασμό. Κυρία.
(Κι εγώ διαλέγω αυτή την εκτέλεση, κυρίως για να κάνω πάσα στο νούμερο 1).
1. Think
Ο ΥΜΝΟΣ. Συμπαθάτε μου την όποια υπερβολή, αλλά είναι σίγουρα μες στο διαχρονικό προσωπικό μου τοπ 10. Και πώς να μην είναι δηλαδή, όταν έκλεψε την παράσταση απ’ το πιο απίθανα φευγάτο δίδυμο όλων των εποχών! Στο ίδιο τους το μιούζικαλ!!! Κυρίες και κύριοι, χωρίς πολλά λόγια: όταν η Αρίθα Φράνκλιν “έκλεισε το σπίτι” των Blues Brothers!
