Πριν αρχίσω να πληκτρολογώ, σκέφτομαι τα ανθυπομειδιάματα της Λήδας Πιμπλή, της Αλεξάνδρας Τσόλκα, του Ντίνου Ρητινιώτη και της Φανής Πλατσατούρα. Ο λόγος; Επειδή όσοι με διαβάζετε ξέρετε ότι τόσο με τις «παγκόσμιες μέρες» όσο και με τις καθιερωμένες γιορτές παθαίνω μια δυσανεξία παρακολούθησης του «πρωτοκόλλου». Κοντοζυγώνουμε, λοιπόν, στην Καθαρή Δευτέρα, μια μέρα που σύμφωνα με την Χριστιανική θρησκεία, μας προετοιμάζει για την Σαρακοστή σηματοδοτώντας την αρχή της νηστείας.
Ποιας «νηστείας» κουκλιά μου; Καταρχήν, όλα τα κανάλια, τα τελευταία 25 χρόνια από εκπομπές και δελτία ειδήσεων, έχουν ρεπορτάζ και απευθείας συνδέσεις με γλέντια που αφορούν όχι απλώς στο πέταγμα του «αετού», αλλά και στα τσιμπούσια που η πραγματική τους διάρκεια κρατάει όσο ο Κρητικός γάμος. Για να «καθαρίσουν» μια μέρα από τις «τοξίνες», για κάποιο ακατάληπτο λόγο οι «παραδοσιακοί νοικοκυραίοι» φορτώνουν με: Λαγάνες, ταραμά λευκό ή κόκκινο, χταπόδι βραστό, χταπόδι στο φούρνο, χταπόδι στα κάρβουνα, σουπιά γεμιστή – ψητή, σουπιά με σπανάκι, πίτα χορτόπιτα χωρίς τυρί, ζυμαρικά με όστρακα, ψάρια (ψάρια ψητά, ψάρια βραστά, ψάρια πλακί), ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα, γεμιστά «ορφανά», ρέγκα ψητή, μπακαλιάρο σκορδαλιά, σκορδαλιά με ψωμί, πίκλες, φάβα, φασόλια μαυρομάτικα, φασόλια γίγαντες, αρακά με πατάτες και καρότα, γαύρο, τηγανιτά κολοκυθάκια και τηγανιτές μελιτζάνες, αλλά και σαλάτες με απ’ όλα!
Το 80% των προαναφερθέντων θα τα δούμε να σεργιανίζουν σε κάθε εορταστική πρωινή εκπομπή, αλλά και στα περισσότερα «οικογενειακά τραπέζια» με την οικοδέσποινα, την συμπεθέρα της και την νύφη της συμπεθέρας, να αναμετριούνται για το ποιανής το «ταψί» έχει την μεγαλύτερη ζήτηση…
Όλα αυτά για να «πάνε κάτω» αναζητάνε και τ’ ανάλογα υγρά. Πρωταγωνιστής το ούζο, με νερό, πάγο ή σφηνάκι. Και μετά ακολουθεί η μπύρα, με το χύμα κρασί.
Ως λαός που «υποκλίνεται στο μέτρο», γουστάρουμε να συνεχίσουμε την κάθαρση με κάτι γλυκό για να «σπάσει» η αλμύρα. Πάμε λοιπόν σε χαλβά σιμιγδαλένιο, σε χαλβά φαρσάλων, σε χαλβά με γεύση κακάο, σε χαλβά με καβουρδισμένα αμύγδαλα, σε γλυκά αμυγδάλου, σε μουστοκούλουρα που σιγά μην και αποσύρονται από την κυκλοφορία τον μήνα Οκτώβριο, σε κουλούρια ούζου, σε κουλούρια καλαμποκιού, σε κουλούρια από αλεύρι ζέα.
Οι πιο «στυλ Βαρουφάκη» μπορεί να επιλέξουν σούσι για την συγκεκριμένη μέρα, με λευκό παγωμένο κρασί και για επιδόρπιο πιθανόν γρανίτα από λεμόνι (το γράφω για να μην νομίζετε ότι αγνοώ το life style ειδικής κατηγορίας που δεν επιθυμεί να «μπουκώσει» με 7000 θερμίδες επειδή είναι Καθαρή Δευτέρα…).
Αυτό που δεν κατάλαβα ποτέ και ας με κακοχαρακτηρίσετε, είναι η αγωνία της λαγάνας που την περιμένουμε θαρρείς σαν το επίδομα θέρμανσης. Ίσως να μου έχει μείνει απωθημένο από την εποχή που η γιαγιά μου επαναλάμβανε στον παππού μου μία εβδομάδα πριν την Καθαρή Δευτέρα, πρωί και βράδυ, «να μην ξεχάσει να ξυπνήσει νωρίς για να προλάβει την λαγάνα το πρωί την Καθαρή Δευτέρα». Ποτέ δεν ξεμείναμε από λαγάνα εκείνη την μέρα, ποτέ δεν αρνήθηκε ο παππούς Πάνος να μας προμηθεύσει και ποτέ δεν σταμάτησε η γιαγιά ‘Άρτεμις να του το υπενθυμίζει, όπως οι «εισπρακτικές» πριν δύο χρόνια, την δόση του δανείου μας -σε σημείο που να έχω πειστεί ότι αν για κάποιο λόγο εγκλωβιζόμουν σε ασανσέρ, μπορεί κανένας δικός μου νσ μην ανησυχούσε, αλλά οι άνθρωποι των εισπρακτικών θα με θυμόντουσαν και θα με απεγκλώβιζαν.
Ένα ακόμη ιδιαίτερα ξεχωριστό χαρακτηριστικό της Καθαρής Δευτέρας, είναι ότι τόσο στα κανάλια όσο και στην καθημερινή ζωή, οι χορευτικές φιγούρες και τ’ ακούσματα είναι «ξεπατικωσούρα» της Λαμπρής. Αν δηλαδή απομονώσουμε χωριά και πόλεις της πατρίδας μας, όπου τα τοπικά έθιμα κυριαρχούν, το τσάμικο, το νησιώτικο, το καλαματιανό και το τσιφτετέλι σε κανάλια, πλατείες και σπιτικά αναβιώνουν με τους Κονιτοπουλαίους να «παίζουν τσίτα» ως η κλασσικότερη επιλογή που συμπληρώνει το τρίπτυχο ταραμάς – πέταγμα αετού – χταπόδι ξιδάτο.
Με απόλυτο σεβασμό στα ήθη και στα έθιμα του τόπου μας, σταματώ εδώ για να υπενθυμίσω ότι και η Καθαρή Δευτέρα με το καθιερωμένο «πέταγμα του αετού για τα παιδιά» είναι ένα ακόμη άλλοθι για να «στενάξουν τα τσουκάλια» και για να κακοποιηθούν οι ραφές κουμπότρυπες και φερμουάρ μέχρι ν’ ανατιναχτούν.
Καταλαβαίνω ότι πάααααρα πολλοί θα υποστηρίξετε ότι την εποχή της λιτότητας πολλά σπιτικά ΔΕΝ έχουν. Γι’ αυτό, λοιπόν, όσοι αποφασίσετε να φτιάξετε 14 διαφορετικά είδη «νηστίσιμων» – Παναγιά μου συγχώρεσε με, ρίχτε μια ματιά για το τι γίνεται γύρω μας και μετά γράψτε μου αν έχω άδικο όταν αναρωτιέμαι: για ποια Καθαρή Δευτέρα και πράσινα άλογα μιλάμε;
