Κατά καιρούς, ο γεννημένος στη Μυτιλήνη και μεγαλωμένος στο Αιγάλεω, δημοσιογράφος, ο ενταγμένος ως νέος πάντα σε αριστερές οργανώσεις και αναγκασμένος να δουλέψει από φοιτητής ως κλητήρας στην «Καθημερινή», είχε μιλήσει για το πόσο αφοσιώθηκε στο να ξεπεράσει την κατάθλιψη. Η ανάγκη του να μιλήσει με λεπτομέρειες, να εξηγήσει, να φωτίσει σκοτάδια του δικού του αγώνα, που θα βοηθήσουν περισσότερους ανθρώπους να ξεπεράσουν το προσωπικό τους πρόβλημα, αλλά και την κοινωνική προκατάληψη, που -δάχτυλος- υπάρχει ακόμη απέναντι σε όποια ψυχογενή νόσο, οδήγησε στο βιβλίο «Το κτήνος και εγώ».

Έχοντας και άλλα να εκφράσει, επέστρεψε στο θέμα, με το βιβλίο «Στη σκιά του μαύρου ήλιου». Ο άνδρας των σελίδων έχει βουτηχτεί την κατάθλιψη, έχει παλέψει και έχει αντιμετωπίσει τα συμπτώματα, μπορώντας να είναι λειτουργικός και να συμμετέχει στην ίδια του τη ζωή. Η γνωριμία με μια κοπέλα, τη Ρίτα, μορφωμένη, κοινωνικά διακεκριμένη και επαγγελματικά επιτυχημένη, που πασχίζει να κρύψει την κατάθλιψή της, ενώ την σφυροκοπούν καθημερινά έντονες κρίσεις πανικού, μας δίνει κάθε βήμα της παραδοχής, του αγώνα, της ίασης μέσα από μια ιστορία που δεν κουράζει αλλά αντίθετα καθηλώνει.

Ο Σταμάτης Μαλέλης, δημιούργησε πρόσφατα, κάτι που καιρό ετοίμαζε, ένα site το «kontasou.com» το οποίο βοηθά ανθρώπους που πάσχουν από κατάθλιψη, ενώ διοργανώνει μεγάλες εκδηλώσεις και σενάρια για να διευρύνει τις γνώσεις και τις κοινωνικές αντιλήψεις για τη συγκεκριμένη πάθηση.

Στο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ, δεν κρύβει ο Σταμάτης Μαλέλης πως ο ίδιος είναι ο ήρωας του βιβλίου του. Γράφει κάπου στις πρώτες σελίδες… «… Σχεδόν από την πρώτη στιγμή που βγήκα από την εντατική δεν έπαψα να το σκέφτομαι: Πώς θα ήταν η επόμενη μέρα, που θα με έβρισκε χωρίς τον τίτλο του διευθυντή ειδήσεων; Ποιοι από όλους αυτούς που αποτελούσαν τον κύκλο μου θα ήταν και την επόμενη μέρα μαζί μου; Ποιοι απ’ όσους μου τηλεφωνούσαν θα συνέχιζαν να το κάνουν; Αλλά και – ίσως το πιο βασικό: Τι θα έκανα με το «τέρας»; Φαίνεται ότι το είχα πληρώσει πολύ πιο ακριβά από ό,τι νόμιζα: με ένα βαρύ έμφραγμα.

Όπως μου είχε πει εύστοχα ένας φίλος, το έμφραγμα λειτουργεί σαν τον τοκογλύφο. Οι τρεις μήνες της ανάρρωσης επέδρασαν καταλυτικά στη σκέψη και στις αποφάσεις μου. Δεν έπρεπε να τελειώσω έτσι. Έπρεπε να γράψω, να διαβάσω, να σκεφτώ, να οραματιστώ· να περπατήσω σε δρόμους όπου προηγουμένως απλώς έτρεχα. Να μην ζήσω τον μύθο του Φάουστ, να μην πουλήσω στο τέλος την ψυχή μου στον διάβολο. Ήθελα να επιλέξω, όσο βέβαια μπορείς να το κάνεις αυτό, έναν και μοναδικό θάνατο και όχι πολλούς, καθημερινούς θανάτους. Το έμφραγμα αλλά και η πάλη μου με το «τέρας» με έκαναν να νιώσω πόσο ανεπανάληπτη είναι η ζωή μας. Είναι όμως και ανατρέψιμη; Ή μήπως δεν είναι και ακολουθεί μοιραία μια συγκεκριμένη κατεύθυνση ως το τέλος; Στον πρόλογο ενός διηγήματός του ο Μπόρχες γράφει: «Του έτυχε, όπως σε όλους τους ανθρώπους, άσχημη εποχή για να ζήσει»…

 

… Το τρίμηνο εκείνο με βοήθησε να σκεφτώ καθαρά. Είχε φτάσει το τέλος, που πάντοτε είναι και μια καινούρια αρχή. Αποφάσισα κάτι που μέχρι την τελευταία στιγμή το αμφισβητούσα. Ήθελα να ζήσω την ευτυχία και όχι τη φενάκη της. Είναι άραγε δυνατόν; Μάλλον όχι, αλλά ίσως άξιζε η προσπάθεια. Τα βιβλία μου άνοιξαν διάπλατα πάνω στο γραφείο μου και η ματαιοδοξία μου χάθηκε στα πλήκτρα του λάπτοπ. Το «τέρας», που με φόβο περίμενα, δεν εμφανίστηκε, τουλάχιστον όχι τον πρώτο καιρό. Ίσως η επαφή μου με τον θάνατο να το έσπρωξε στη γωνία»… Όταν θα γνωρίσουμε την Ρίτα, θα την ζήσουμε απ τα παιδικά της χρόνια, την εφηβεία, τη φοιτητική της ζωή μέχρι το ωραιότερο τώρα της, μακριά απ τον Μαύρο Ήλιο και τη σκοτεινιά του. Μας εξηγεί δε ο συγγραφέας πως «… Τον όρο ‘μαύρος ήλιος’ τον πρωτοσυνάντησα στο βιβλίο της καθηγήτριας ψυχολογίας Φωτεινής Τσαλίκογλου ‘Το μέλλον ανήκει στην έκπληξη’ και παραπέμπει στο ομώνυμο βιβλίο της θεωρητικού και ψυχαναλύτριας Τζούλια Κρίστεβα. Γράφει συγκεκριμένα: ‘Από πού προέρχεται αυτός ο μαύρος ήλιος; Από ποιόν ακατανόητο Γαλαξία οι αόρατες και βαριές ακτίνες του με καρφώνουν στο έδαφος, στο κρεβάτι, στην αλαλία, στην παραίτηση;’»..  

Τέλος, όσοι αντιμετωπίζουν τη δική τους σκοτεινιά, θα βρουν κομμάτια τους εαυτού τους μέσα στις σελίδες, που βρίθουν με αναφορές, παρηγορητικές, διάσημων ατόμων που παραδέχτηκαν την κατάθλιψή τους, όπως ο Ρόμπι Γουίλιαμς, η Χάλι Μπέρι ή ο Λάκης Λαζόπουλος, αποσπάσματα από ποιήματα του Καρυωτάκη, ή τη βιογραφία του επίσης καταθλιπτικού μαρξιστή φιλοσόφου Λουί Αλτουσέρ. Να σημειώσουμε πως στην έκδοση, που η πρώτη της εκδοχή έφτασε στις 10.000 αντίτυπα, στις σταχυολογημένες δηλώσεις επώνυμων για την κατάθλιψη (σ. 54), το περιστατικό της τραγουδίστριας Σέριλ Κρόου υπάρχει εκεί αλλά και πριν το τέλος του υπό – κεφαλαίου λίγο μεγαλύτερο (σ. 58).  Όπως και να έχει, μεγάλο πράγμα η βοήθεια του βιβλίου που ξεκινά τόσο ουσιαστικά:

«… αν θυμάμαι καλά, κάποτε, ήταν η ζωή μου έκπαγλη γιορτή που άνοιγαν όλες οι καρδιές και όλα τα κρασιά κυλούσαν. Μια νύχτα πήρα την ομορφια στα γόνατα μου και την βρήκα πικρή… και την βλαστήμησα…» – Αρθούρος Ρεμπώ