*Η φωτό είναι από την περιβόητη ινδική διαφήμιση της Ford.
«Πίπες Νταϊάνα. Υγεία, καθαριότης, αρχοντιά». Η αλήθεια είναι πως πλανιέται ένας αστικός μύθος γύρω από το αν η παραπάνω διαφήμιση, έχει υπάρξει ήταν απλά μια εύστοχη πλάκα του Χάρρυ Κλυνν, ένα ψεύτικο διαφημιστικό, σε μία από τις σπονδυλωτές ταινίες του, πάνω στην ηλιθιότητα και το σεξουαλικό υπονοούμενο της διαφήμισης. Ένας τύπος περπατάει μέσα στο σπίτι του καπνίζοντας και πετώντας τις στάχτες στο πάτωμα ενώ η σύζυγος του τον κυνηγάει από πίσω με μια σκούπα κι ένα φαράσι για να του μαζεύει τις στάχτες. Με τον εκφωνητή να παροτρύνει την έρμη νοικοκυρά να του αγοράσει μια πίπα καπνίσματος για να γλυτώσει τη βαβούρα. Φίλοι μου πάντως υποστηρίζουν με σιγουριά πως όντως μια τέτοια διαφήμιση υπήρξε και έκανε την γκέλα της, γύρω στα τέλη της δεκατίας του 70, κι από κει βγήκε η έμπνευση του Κλυνν.
Η αλήθεια είναι πως το μεγαλύτερο ποσοστό των σλόγκαν και των διαφημιστικών είναι τόσο σουρεαλιστικά ηλίθιο που αγγίζει τα όρια της τέχνης. Ειδικά όταν πάει να το παίξει τσαχπινιά και να πετάξει μέσα κι ένα σεξουαλικό υπονοούμενο γιατί το σεξ πουλάει, εσύ θες να πουλήσεις το προϊόν σου οπότε ο συνδυασμός είναι η πιο εύκολη λύση. Λέω εγώ τώρα μια ιδεά του πώς να πετύχεις το σκοπό σου. Έχεις ας πούμε να κάνεις διαφήμιση για μεταφορά δανείου από μια τράπεζα σε άλλη: «Αν την έχεις πολύ μεγάλη, πήγαινε σε κάποια άλλη». Τη δόση εννοώ (μολονότι νομίζω ότι μεταφορές δανείων δε γίνονται πλέον).
Kοιτάζοντας στο παρελθόν της διαφήμισης. τα παραδείγματα μιλάνε μόνα τους: Νίκας Λουκανικάκια: «Η παμπόνηρη γεύση». Ατλαντική Ένωση: «Μεγάλη σε μέγεθος, μεγαλύτερη σε ασφάλεια.» Fordfiesta: «Ίσως το καλύτερο μικρό».Daewoo: «Αληθινά μεγάλη» Εδώ έχουμε συγκεκριμένο σετάκι που χωρίς να είμαι ειδικός αυτοί που το σκέφτηκαν ένα προβληματάκι με το μέγεθος του γεννητικού μορίου, σίγουρα το έχουν. Παρ’ όλα αυτά, τα παραπάνω είναι πταίσματα εφ’ όσον το απόγειο των διαφημίσεων με σεξουαλικά υπονοούμενα βρίσκεται σε δύο παιδικές. Η μία είναι για το παλιό παιδικό γρανίτα Turbo που βρισκόταν μέσα σε ένα χάρτινο σωλήνα και για να το φας έπρεπε να ζουλάς το σωλήνα:
«Πάνω κάτω πάνω κάτω κούνα γλέντα το κα φάτο». Εδώ ο διαφημιστής σίγουρα ήταν σε κατάσταση μερακλαντάν, άκουγε ρεμπέτικα και η έμπνευση του ήρθε από το «σα ρούφα τράβα τόνε, πάτα τόνε κι αναφτόνε. Η άλλη βρίσκεται στα τύπου γαριδάκια Fonzies, όπου «η μισή απόλαυση είναι στο γλείψιμο» όπως λέει το σλόγκαν. Υπονοώντας αυτό που υπονοεί αλλά εννοώντας ότι πρέπει να γλείφουμε τα δάχτυλά μας κάθε φορά που τρώμε Fonzies για να παίρνουμε την κίτρινη σκόνη τυριού που έχει κολλήσει στα χέρια μας και να ολοκληρώσουμε την απόλαυση. Κάτι που σαν εικόνα δεν το λες και πολύ κομψή.
Όχι ότι στο εξωτερικό το πάνε καλύτερα. Με κορυφαίο παράδειγμα την περσινή Ινδική διαφήμιση της Ford. Για να αποδείξει την χωρητικότητα του πορτ μπαγκάζ οι διαφημιστές είχαν τη φαεινή ιδέα να φτιάξουν ένα σκίτσο με τρεις γυναίκες δεμένες και φιμωμένες με σαδομαζό εξάρτημα κλειδωμένες στο πορτ μπαγκάζ, το motto «Άσε τις έννοιες σου πίσω» και οδηγό της Ford τον Μπερλουσκόνι να χαιρετάει χαρούμενος. Μπούμερανγκ όμως γύρισε και στην Kraft που θέλοντας να εξιτάρει σεξουαλικά αυτή τη φορά τις νοικοκυρές, διαφήμισε ένα dressing για σαλάτες με φωτό ενός γυμνού άντρα ξαπλωμένου σε μια κουβέρτα πικνίκ με διάφορα καλούδια με ένα μόνο κομμάτι της κουβέρτας να καλύπτει ως «dressing» τα γεννητικά του όργανα. Αυτό όλο προκειμένου να αποδειχτεί πως το συγκεκριμένο προϊόν έχει πικάντικη γεύση. Έξαλλες οι νοικοκυρές στις Η.Π.Α. αλλά όχι για τους λόγους που θα ήθελε η εταιρεία.
Αυτά στην αρχή, γιατί μετά οι νοικοκυρές το ξανασκέφτηκα (δε θέλει και πολύ σκέψη μετά την παραάνω φωτογραφία) και οι πωλήσεις αυξήθηκαν απίστευτα. όπως με ενημέρωσε ένας γνωστός μου. Γιατί για ποιο λόγο να ετοιμάσεις την καυτή σαλάτα σου αν δεν φαντασιώνεσαι ένα καυτό τεκνό; Για τον άντρα σου με τη μπυροκοιλιά που τον πέρνει ο ύπνος μόλις πέσει στο κρεβάτι ή για την κορη σου που είναι πιθανό να έχει ήδη πηδηχτεί με το μοντέλο της διαφήμισης;
Καλά να είμαστε καλά να περνάμε και πάντα τέτοια στα σκέλια μας. Όμως η απόσταση από μια έξυπνη ιδέα στη γελοιότητα είναι πάντα πολύ μικρή. Και, ναι, το σεξ σίγουρα πουλάει αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμάνε να το απολαμβάνουν με έναν (ή περισσότερους) ανθρώπους και όχι πασαλειμμένοι με μαγιονέζα, φιμωμένοι στο πορτ μπαγκάζ ενός αυτοκινήτου ή βλέποντας το πέος του συντρόφου τους σαν λουκάνικο Φρανκφούρτης. Ή μήπως τελικά όχι;
*Η φωτό είναι από τη διαφήμιση της Kraft για το καυτό της dressing