Το ότι οι πότες είναι ανώτερης εξυπνάδας σε σχέση με εκείνους που απέχουν από το αλκοόλ είναι γνωστό – αν η εξυπνάδα συνδέεται με οποιονδήποτε τρόπο με τον κομπασμό, τότε το πράγμα είναι αυταπόδεικτο. Και αν κρίνουμε από τον αριθμό των ανθρώπων που κυκλοφορούν το πρωί με εμφανή σημάδια χανγκόβερ, τότε στα δημοσιογραφικά γραφεία η εξυπνάδα τρέχει από τα μπατζάκια.

Όμως, τέρμα τ’ αστεία. Η επιστήμη απεφάνθη επιτέλους επί του ακανθώδους αυτού ζητήματος και δικαιώνει τους φίλους του αλκοόλ. Φυσικά, ως είθισται με όλα τα επιστημονικά θέματα, οι σχετικές μελέτες είναι μπερδεμένες -το λιγότερο.

Για παράδειγμα. Ο Σατόσι Καναζάουα, εξελικτικός ψυχολόγος, μέλος του διδακτικού προσωπικού του London School of Economics, διατύπωσε το 2010 τη θέση ότι οι πότες είναι εξορισμού πιο εξελιγμένα δείγματα του ανθρωπίνου είδους. Το συμπέρασμα προκύπτει από τους εξής δίδυμους συλλογισμούς:

  • Συλλογισμός νούμερο ένα: Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος για να επεξεργάζεται πληροφορίες και δεδομένα τα οποία ισχύουν αμετάβλητα από την εποχή της δημιουργίας του είδους, από την εποχή των σπηλαίων δηλαδή (The Savanna principle).
     
  • Συλλογισμός νούμερο δύο: Η ανθρώπινη νοημοσύνη εξελίσσεται ώστε να ανταποκριθεί στις νέες διαφορετικές συνθήκες που διαμορφώνονται γύρω μας και εντός μας (γενικές αρχές εξελικτικής ψυχολογίας). Όσο μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα επιδεικνύουμε στα νέα δεδομένα, τόσο πιο «έξυπνοι» είμαστε.

Αν στα παραπάνω προσθέσουμε το απλό γεγονός ότι το αλκοόλ εφευρέθηκε πριν από 10.000 χρόνια, δηλαδή σε ένα πρόσφατο στάδιο της εξελικτικής πορείας του ανθρώπου, το λογικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν αλκοολούχα ποτά επιδεικνύουν αυξημένη προσαρμοστικότητα και άρα έχουν υψηλότερο δείκτη ευφυΐας.
 


Δεν τους “πιάνει” η έρευνα (προφανώς)
 

Οι θεωρίες του δόκτορος Καναζάουα δεν είναι, όπως αντιλαμβάνεστε, για χόρταση –πολλοί συνάδελφοί του διατυπώνουν την άποψη ότι όλα αυτά δεν είναι τίποτα άλλο παρά πυροτεχνήματα και επιστημονικός καιρισκοπισμός. Ο ίδιος πάλι αποδίδει το «κράξιμο» που δέχεται στην συντηρητική επιρροή της πολιτικής ορθότητας στην επιστημονική έρευνα.

Όμως, σε ότι αφορά στην σχέση ευφυΐας και κατανάλωσης αλκοόλ, οι στατιστικές επιβεβαιώνουν τις απόψεις του. Σύμφωνα με δύο τουλάχιστον μελέτες –η μία εκπονήθηκε στη  Μεγάλη Βρετανία και η άλλη στη Νέα Ζηλανδία-, όσο υψηλότερα τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα κάποιου, τόσο απομακρύνεται η πιθανότητα να απέχει από το αλκοόλ. Μάλιστα, αμφότερες οι έρευνες οι οποίες καλύπτουν μεγάλη χρονική περίοδο –η βρετανική, την οποία διενήργησε το London School of Economics, λαμβάνει υπόψη της στοιχεία για τον τρόπο ζωής των Βρετανών από το 1930 περίπου- συμφωνούν ότι η κατανάλωση αλκοόλ είναι ιδιαίτερα αυξημένη στις γυναίκες απόφοιτους κολλεγίων και πανεπιστημιακών σχολών. Το γεγονός επιδέχεται φυσικά διαφόρων ερμηνειών –η πιο πιθανή είναι ότι οι γυναίκες οι οποίες διέσπασαν τον οικογενειακό κλοιό και αποβλέπουν στην κοινωνική και επαγγελματική αποκατάστασή τους, ερήμην των αρρένων μελών της οικογένειας, είναι πιο κοινωνικές, πιο εξωστρεφείς και, ενδεχομένως, πιο αγχωμένες.

Ανάλογα είναι και τα συμπεράσματα που έδωσε στη δημοσιότητα το αμερικανικό υπουργείο Υγείας. Σύμφωνα με αυτά το 68,4% των αποφοίτων κάνουν τακτική χρήση οινοπνευματωδών έναντι του 35,2% ενηλίκων που δεν έχουν λάβει δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Και για εκείνους που έλκονται από τα περίεργα: Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, οι μορφωμένοι -και άρα ευφυείς- πότες προτιμούν το κρασί έναντι της μπύρας. Το γεγονός μπορεί να οφείλεται χαμηλότερο αλκοολικό βαθμό της μπύρας. Όμως, η εκτίμηση των επιστημόνων είναι ότι η κατανάλωση μπύρας προδίδει ταπεινή, εργατική καταγωγή και ως εκ τούτου αποφεύγεται από τους κοινωνικά ανερχόμενους πότες.