Οι περισσότεροι από τους 145 ανθρώπους που έχασαν τη ζωή του νοσηλεύομενοι σε ΜΕΘ θα μπορούσαν να σωθούν χάρη στον εμβολιασμό. Όπως εξηγεί ο κ. Αλέξανδρος Κωνσταντινίδης, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος-ΚΕΕΛΠΝΟ Πρότυπου Κέντρου Υγείας Περιστερίου, η μετάδοση απαιτεί ποσότητα “μολυσμένων” σταγονιδίων και στενή επαφή, και αυτό συμβαίνει διότι τα σταγονίδια δεν μένουν για πολλή ώρα στην ατμόσφαιρα καθώς το μικρό τους ταξίδι στον αέρα, δεν υπερβαίνει το ένα μέτρο.
Βέβαια η σωματική επαφή (χέρια στο πρόσωπο, μάτια, μύτη, στόμα) με επιφάνειες που εναποτέθηκαν τα εκλυόμενα σωματίδια αποτελούν μηχανισμό νόσησης. Η περίοδος επώασης για τη γρίπη είναι περίπου 1-4 ημέρες (μέση περίοδος επώασης 2 ημέρες).
Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. τονίζει τη μεγάλη σημασία του αντιγριπικού εμβολιασμού με προτεραιότητα τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού και το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και γενικά το προσωπικό των νοσοκομείων που έρχεται σε επαφή με τους ασθενείς. Ο εμβολιασμός του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού προστατεύει τους ίδιους, τις οικογένειές τους αλλά προπάντων τους ευάλωτους πολλές φορές ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες ανεμβολίαστοι γιατροί και νοσηλευτές βρίσκονται σε περίπου 3,4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αρρωστήσουν από γρίπη σε σύγκριση με τους υπόλοιπους υγιείς ενήλικες λόγω της επαγγελματικής τους έκθεσης.
Η μη επιπλεγμένη γρίπη στο γενικό πληθυσμό, χαρακτηρίζεται από απότομη έναρξη συμπτωμάτων. Τέτοια συμπτώματα είναι ο πυρετός, οι μυαλγίες, ο πονοκέφαλος, η κακουχία, ο μη παραγωγικός βήχας, η ρινική απόφραξη και η ρινίτιδα. Η διάρκεια της μη επιπλεγμένης νόσου είναι περίπου 3-7 μέρες για την πλειοψηφία των ασθενών, αν και βέβαια ο βήχας και η κακουχία μπορούν να επιμείνουν για περισσότερο από 2 εβδομάδες.
Τα συμπτώματα στα παιδιά μπορεί να εμπεριέχουν αυτά της μέσης ωτίτιδας, της ναυτίας και των εμέτων. Μπορεί δε να εμφανίσουν κλινική εικόνα, που θα μιμηθεί βακτηριαιμία και μικροβιακό σηπτικό σύνδρομο με υπερπυρεξία και πυρετικούς σπασμούς. Αυτή η κλινική εικόνα εμφανίζεται περίπου στο 6-20% των παιδιών που νοσούν από γρίπη και χρειάζονται νοσοκομειακή νοσηλεία.
Το κλινικό κριτήριο για τη διάγνωση τα γρίπης (οξεία έναρξη με βήχα και πυρετό), φαίνεται πως δεν αποτελεί πανάκεια. Σε έμπειρα όμως χέρια επιβεβαιώνεται κλινικά σε μεγάλο όγκο νοσούντων περίπου 79-88%. Αυτό αφορά ηλικίες εφήβων και ενηλίκων. Όσο όμως το ηλιακό φάσμα μετακινείται προς τα παιδιά τόσο και μειώνεται η ικανότητα διάγνωσης της γρίπης κλινικά. Έτσι για παράδειγμα για παιδιά μικρότερα από τα 5 έτη κυμαίνεται στο 60% η επιτυχείς διάγνωση με βάση το κλινικό κριτήριο.
Πώς μπορούμε να προστατευτούμε από τη γρίπη;
Σε όλες τις λοιμώξεις του αναπνευστικού, τονίζει ο κ. Κωνσταντινίδης, οι καθημερινοί τρόποι καθαριότητας και υγιεινής εξασφαλίζουν επαρκεί τρόπο πρόληψης της λοίμωξης. Πλένουμε καλά τα χέρια μας με σαπούνι και ζεστό νερό ή με διαλύματα με βάση την αιθυλική αλκοόλη (οινόπνευμα). Δεν βάζουμε τα χέρια μας στα μάτια μας, στη μύτη μας ή στο στόμα μας ή και αντικείμενα που πιθανόν έχουν έρθει σε επαφή με επιφάνειες μολυσμένες από τον ιό.
Τρώμε με βάση τη μεσογειακή δίαιτα (τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες και αντιοξειδωτικά δηλαδή φρούτα λαχανικά και ψάρια), αναπαυόμαστε (κοιμόμαστε τουλάχιστον 8 ώρες και για τα παιδιά 10 ώρες την ημέρα, δεν καπνίζουμε και δεν εκθέτουμε τον οργανισμό μας σε παράγοντες που μπορεί είτε άμεσα, είτε έμμεσα να μας προκαλέσουμε γρίπη. Άρα σε περιόδους επιδημίας αποφεύγουμε τους κλειστούς χώρους, δεν ερχόμαστε σε επαφή με άτομα που πιθανώς νοσούν, δε λαμβάνουμε άσκοπα αντιμικροβιακά φάρμακα.
Ποιοι πρέπει να κάνουν το εμβόλιο κατά της γρίπης;
Πρώτα από όλους οι επαγγελματίες υγείας με στόχο να προστατεύσουν αρχικά τους εαυτούς τους και στη συνέχεια τους ασθενείς τους.
Ο εμβολιασμός πρέπει επίσης να γίνεται:
σε παιδιά ηλικίας από 6 μηνών μέχρι 8 ετών σε 2 δόσεις σε απόσταση ίση ή μεγαλύτερη του μηνός
- άτομα μεγαλύτερα των 65 ετών
- έγκυες γυναίκες
- ασθενείς πάσχοντες από χρόνια αναπνευστικά νοσήματα όπως το βρογχικό άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και κυστική ίνωση
- ασθενείς με νευρολογικά νοσήματα
- ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα (συγγενείς καρδιοπάθειες, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, στεφανιαία νόσο)
- ασθενείς με αιματολογικές παθήσεις (δρεπανοκυτταρική αναιμία)
- ασθενείς με ενδοκρινολογικά νοσήματα (όπως για παράδειγμα ο σακχαρώδης διαβήτης)
- ασθενείς με νεφρικές νόσους
- ασθενείς με ηπατοπάθειες
- ασθενείς με μεταβολικά νοσήματα
- ανοσοκατασταλμένοι (ασθενείς με AIDS, καρκίνο, χρόνια λήψη στεροειδών)
- ασθενείς νεότεροι των 19 ετών που λαμβάνουν επί μακρόν ασπιρίνη (ακετυλοσαλικυλικό οξύ)
- άτομα με δείκτη μάζα σώματος > 40 (BMI >40, νοσηρή παχυσαρκία)
Υπάρχουν παρενέργειες από τον εμβολιασμό;
Όπως επισημαίνει ο κ. Κωνσταντινίδης μετά την παραφιλολογία στη χώρα μας στην πρώτη έλευση εμβολίων για το νεοφερμένο ιό της γρίπης Η1Ν1, την φοβία αλλά και την έλλειψη εμπιστοσύνης του κόσμου για τα πρώτα εμβόλια είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης στον ιό της γρίπης.
Σήμερα τα εμβόλια για τη γρίπη εμπεριέχουν όλους τους ορότυπους ιών που δημιούργησαν νόσηση στην παγκόσμια κοινότητα. Το εμβόλιο κατά της γρίπης είναι απόλυτα ασφαλές. Οι παρενέργειες είναι συνήθως τοπικές ή στο σημείο δηλαδή της ένεσης και αυτό περιοριζόμενες.
Σπανιότερες παρενέργειες όπως πυρετό, μυαλγίες, πονοκέφαλοι αντιμετωπίζονται συμπτωματικά και πάντως δε διαρκούν περισσότερο από 1 με 2 ημέρες. Άρα πρόκειται για έναν ασφαλή εμβολιασμό και με τεράστια κλινική εμπειρία από εκατομμύρια εμβολιασθέντες ανά τον κόσμο.
Το Πρότυπο Κέντρο Υγείας Περιστερίου αποτελεί εμβολιαστικό κέντρο που πέρυσι προμηθεύτηκε εμβόλια για τη γρίπη, τα οποία έγιναν σε ασθενείς απόρους και ανασφάλιστους. Όπως τονίζεται η αξία της πρόληψης πρέπει να αποτελεί ως θέση αλλά και ως πράξη την πεμπτουσία της αποστολής της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Ο κ Κωνσταντινίδης υπογραμίζει πως τα ανθρώπινα και τα οικονομικά οφέλη από τον εμβολιασμό για την γρίπη είναι ανυπολόγιστα. Οι εποχές της αμφιβολίας, τη άγνοιας, του φόβου για τον εμβολιασμό κατά της γρίπης έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, επισημαίνει και προσέτει πως «εμείς στο Πρότυπο Κέντρο Υγείας Περιστερίου έχουμε ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2014 εκστρατεία ενημέρωσης για τους εμβολιασμούς που αφορούν στους ενήλικες. Με αιχμές, τον εμβολιασμό για τη γρίπη αλλά και για τον πνευμονιόκκοκο χτίζουμε γερά θεμέλια κατά των συχνότερων λοιμώξεων για το πληθυσμό».
