Κάποτε, το μεγαλύτερο πρόβλημα των δισκογραφικών ήταν το πόσες πωλήσεις θα κάνουν… Πλέον είναι το κατά πόσο θα έχουν πωλήσεις γενικά…
Κακά τα ψέματα, η πειρατεία βοήθησε μεν κάποιες νεότερες μπάντες προκειμένου να διαδώσουν το υλικό τους, από την άλλη όμως ζημίωσε συνολικά την υπόλοιπη βιομηχανία.
Κάποτε άκουγες για ένα συγκρότημα, έψαχνες για αυτό και ενδιαφερόσουν. Πλέον κάθεσαι αναπαυτικά σε μια καρέκλα, μπαίνεις στο internet και έχεις στη διάθεσή σου ότι γουστάρεις.
Προσωπικά δεν καταλαβαίνω πως γίνεται να δοθεί εξίσου προσοχή σε ένα δίσκο, όταν αυτόν τον ακούς μέσω του υπολογιστή σου. Το σημαντικό για μένα είναι η διαδικασία. Η βόλτα στα δισκάδικα, το ψάξιμο στα ράφια για τις νέες κυκλοφορίες ή για τις προσφορές, η επιλογή που θα σε πάει στο ταμείο, η αδημονία του να φτάσεις σπίτι και να το ακούσεις, η αφαίρεση της ζελατίνας, η μυρωδιά που αναβλύζει από το booklet καθώς το περιεργάζεσαι για πρώτη φορά, η τοποθέτηση του cd/ δίσκου στην ανάλογη συσκευή και τέλος το αίσθημα της πρώτης ακρόασης, είναι καταστάσεις ανεκτίμητες που ότι και να γίνει, δε μπορούν να αντικατασταθούν από ένα απλό κλικ!
Καταρχάς, οι περισσότεροι που επιλέγουν τον οικονομικό και εύκολο δρόμο, σπάνια ακούν ότι έχουν κατεβάσει. Επιπρόσθετα, δεν αντέχω τους ανθρώπους που λένε “έχω 100 terra μουσική” και κορδώνονται! Τι μας λες ρε Καραμήτρο; Πάτησες δηλαδή τόσες φορές ένα κουμπί; Άξιος, άξιος!
Η δικαιολογία σε ότι αφορά το χρηματικό αντίτιμο, ευθύς εξ αρχής ήταν μια μπαρούφα. Όσο έκανε ένα cd πριν το downloading, κάνει και σήμερα (για την ακρίβεια, είναι και φθηνότερο). Και το ζητούμενο δεν είναι η εγχώρια οικονομική κρίση. Μιλάμε για παγκόσμιο φαινόμενο.
Τέλος πάντων, η πειρατεία οδήγησε σε ένα ακόμη φαινόμενο… στο streaming. Τουτέστιν, πλέον πολλοί δε μπαίνουν καν στον κόπο να αποκτήσουν, έστω και παράνομα, κάποιο υλικό. Το ακούνε τη στιγμή που το θέλουν!
Έτσι λοιπόν, οι περισσότεροι καλλιτέχνες (και μη) προτιμούν να βγάλουν 1-2 χιτάκια μέσα στη χρονιά, παρά κάποιο full length, ενώ η επιτυχία τους μετριέται ανάλογα με τις προβολές που έχουν στο YouTube. Δεν ξέρω εάν αυτό είναι όντως “εξέλιξη”, αλλά με αυτόν τον τρόπο καθίσταται σαφές πως μεγαλύτερη βαρύτητα έχει πλέον η αναγνωρισιμότητα σε σχέση με την κατανάλωση του όποιου προϊόντος.
Και οκ, όντως η μουσική είναι τέχνη, αλλά με την ίδια λογική, δε μπορούμε να απαιτήσουμε από ένα ζωγράφο να φωτοτυπήσει το έργο του και να το μοιράσει όπου μπορεί. Άπαξ και χάνεται ο επαγγελματισμός από έναν χώρο, χάνεται σιγά σιγά και το ενδιαφέρον του ευρύτερου κοινού.
Για όλα αυτά όμως, φταίνε σχεδόν αποκλειστικά οι ίδιες οι δισκογραφικές εταιρείες που με την εμμονή τους να ξεζουμίζουν καλλιτέχνες, δε λάμβαναν ποτέ υπόψη το μέσο καταναλωτή, που εύλογα ήθελε κάτι πιο άμεσο και πιο οικονομικό στη ζωή του.
Περνώντας στην εποχή της γρήγορης πληροφορίας, όσοι δεν ασχολούνταν εντατικά με τη μουσική, δεν είχαν κανέναν απολύτως λόγο να συνεχίζουν να ψάχνουν και να στηρίζουν έναν κλάδο που ελέω της καθημερινότητας δε μπορούσε να αποτελέσει προτεραιότητα για τις μάζες.
Απόρροια της όλης κατάστασης είναι να εξαφανίζονται παγκοσμίως τα δισκοπωλεία και να αντικαθίστανται από online stores, που συνήθως παρέχουν εμπόρευμα σε digital μορφή και όχι σε φυσική.
Το κυριότερο πρόβλημα είναι πως η έλλειψη εντατικής (και ουσιαστικής) ενασχόλησης με τη μουσική, δημιουργεί ένα νέο είδος “τουρίστα”, που επισκέπτεται πολλά είδη, δεν ενδιαφέρεται για ταμπέλες και λοιπές πληροφορίες, ο οποίος όμως θα κρατήσει ότι άκουσε μονάχα ως ανάμνηση, χωρίς ποτέ να ανάγει τις νότες και τους στίχους σε βιώματα. Η σχέση με τη μουσική είναι επιδερμική και εξαιρετικά ελλειμματική και παρότι αυτό γίνεται από επιλογή, οδηγεί σε μια ακόμη μη-ασχολία. Και όταν δεν έχεις αρκετά ενδιαφέροντα (είτε αυτό είναι η μουσική, είτε οτιδήποτε άλλο), τότε τόσο περισσότερη ώρα περνάς μπροστά στον υπολογιστή σου.
Αργά και μεθοδικά λοιπόν, το μόνο που θα χρειάζεται ο άνθρωπος είναι μια οθόνη. Ούτε βιβλία, ούτε επαφές με τον έξω κόσμο, ούτε μουσεία, ούτε μουσική, ούτε τίποτα…
Και ο στόχος επιτυγχάνεται σιγά σιγά. Τεχνολογία uber alles…
*Ο Στέφανος Στεφανόπουλος γεννήθηκε την ίδια ακριβώς ημέρα με τα CD και μάλλον για αυτό ασχολείται τόσο πολύ με τη μουσική. Όταν δε γράφει για αυτή (στο rockway.gr), αγοράζει CD, και όταν δεν αγοράζει, θα τον βρείτε να παριστάνει τον dj, παρότι το πτυχίο του τον θέλει κοινωνιολόγο, σε διάφορα μαγαζιά της Αθήνας. Δε συμπαθεί τους ψευτοκουλτουριάρηδες, τους ξερόλες και τη μουστάρδα. Δηλώνει εγωιστής, κυνικός και fan του Philip Dick.
