Έχει η Ελλάδα τον δικό της JamesBond; Ε, λοιπόν, ο Θεόδωρος Πάγκαλος σαφώς και διεκδικεί αυτόν τον τίτλο επάξια. Όχι γιατί φοράει μεσάτα σμόκιν, φλερτάρει εκθαμβωτικές γυναίκες και πίνει το μαρτίνι του «shaken, notstirred» αλλά γιατί μάλλον έχει ταλέντο στην κατασκοπεία. Τουλάχιστον, αυτό μπορούμε να εξάγουμε ως συμπέρασμα από τα όσα είπε μέσα στην εβδομάδα μιλώντας στο ΒΗΜΑ FM, αναφέροντας μάλιστα πως πριν από περίπου 15 χρόνια η Ελλάδα είχε καταφέρει να παρακολουθεί συνομιλίες επιτελών της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα αλλά και τον Αμερικανό πρεσβευτή στην Άγκυρα. Πέραν του αστείου του πράγματος όμως, εγείρεται και ένα πολύ σοβαρό ηθικό και πολιτικό ζήτημα, ιδίως σε μια περίοδο που οι παρακολουθήσεις πολιτικών βρίσκονται στο επίκεντρο της επικαιρότητας.
Τι μας είπε ο κύριος Πάγκαλος; Ότι κάθε πρωί που πήγαινε στο Υπουργείο Εξωτερικών, μαζί με τον καφέ και το κουλούρι του (επ’ αυτού έχω απορία την οποία δεν θα εκφράσω) έβρισκε και έναν ογκώδη φάκελο με απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες των εν Αθήναις αμερικανών διπλωματών. Ρωτώντας ανθρώπους που μπορούν να γνωρίζουν, μου εξηγούσαν πως εκείνη την εποχή οι ελληνικές μυστικές υπηρεσίες δεν διέθεταν την απαραίτητη τεχνογνωσία για να προβούν σε πλήρη παρακολούθηση και καταγραφή συνομιλιών και μάλιστα πολλαπλών στόχων. Εκτός αυτού, εκείνη την εποχή η ΕΥΠ δεν διέθετε και τα κατάλληλα μηχανήματα για να «παγιδεύσει» κινητά, επομένως οι πράκτορές της θα μπορούσαν να ακούσουν μόνο από κάποια σταθερή γραμμή που είχαν αφήσει απροστάτευτη οι Αμερικανοί. Όσο για τον ισχυρισμό για παρακολούθηση του Αμερικανού πρέσβη στην Τουρκία, αυτό πρέπει να προκάλεσε κύμα γέλιου. Φανταστείτε μια υπηρεσία που δεν μπορεί να παρακολουθήσει κινητά τηλέφωνα να θέλει να παρακολουθήσει και στόχο εκτός Ελλάδος. Το πιο πιθανό είναι, να έχουν καταγραφεί κάποιες συνομιλίες των Αμερικανών αξιωματούχων στην Αθήνα με αυτούς στην Άγκυρα, εφόσον η κλήση γινόταν από ή στη σταθερή γραμμή που είχαν παγιδεύσει οι ελληνικές μυστικές υπηρεσίες.
Πέραν όμως του πραγματικού κατασκοπικού σκέλους, η συζήτηση για ενδεχόμενες παρακολουθήσεις κι η ελαφρότητα με την οποία χειρίστηκε το θέμα ο κ. Πάγκαλος είναι δυο στοιχεία εξοργιστικά. Μπορεί πρώην Υπουργός Εξωτερικών και σε καφενειακή συζήτηση να βγαίνει και να προδίδει την στρατηγική που ακολουθούταν επί ημερών του; Μπορεί να δυναμιτίζει το κλίμα και μάλιστα να παραθέτει στοιχεία και απόψεις που δεν μπορούν να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα; Το πρόβλημα είναι πως στην Ελλάδα ακόμα και η πιο σοβαρή συζήτηση γίνεται με όρους πλάκας. Ένα εύκολο, ευπροσάρμοστο αστείο, το οποίο όμως έχουμε βαρεθεί να ακούμε, γιατί ακριβώς στερείται ουσίας.
Η ιστορία με τις παρακολουθήσεις είχε και πραγματική βάση. Το 2006, η εφημερίδα «Τα Νέα» παρουσιάζει σε αποκλειστικότητα το θέμα πως μέσω ενός κακόβουλου λογισμικού της εταιρείας Vodafone είχαν παγιδευτεί 104 ελληνικά τηλέφωνα-στόχοι. Οι παρακολουθήσεις γίνονταν μέσω 15 καρτοκινητών τηλεφώνων, τα οποία ω! του θαύματος ήταν συνδεδεμένα με δυο τηλεφωνικές γραμμές στο Μέριλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών. Και αν δεν σας λέει κάτι αυτό, στο Μέριλαντ είναι η έδρα της NSA, της υπηρεσίας που βρίσκεται στο στόχαστρο μετά τις αποκαλύψεις του EdwardSnowden. Φυσικά, η υπόθεση των ελληνικών υποκλοπών είχε στην Ελλάδα και ένα παράπλευρο θύμα: τον υπεύθυνο σχεδιασμού δικτύου της Vodafone, Κώστα Τσαλικίδη, του οποίου ο θάνατος αποδόθηκε πολύ βιαστικά σε αυτοκτονία, ενώ σήμερα, 8 χρόνια μετά τα συντριπτικά στοιχεία καταδεικνύουν πως κάποιοι «αυτοκτόνησαν» τον Τσαλικίδη (εξαιρετικά ενδιαφέρον το ρεπορτάζ του συναδέλφου Ηλία Νικολαΐδη στο ΒΗmagazino το 2011για την υπόθεση).
Πώς επανήλθε το όλο θέμα στο προσκήνιο; Το ανακίνησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Στη συνεδρίαση της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ πριν από περίπου ένα μήνα, ο Αλέξης Τσίπρας φέρεται να επέστησε την προσοχή στους βουλευτές του κόμματός του, γιατί τα τηλέφωνά τους παρακολουθούνται. Κάποιος διέρρευσε αυτή τη φράση σε γνωστή ιστοσελίδα, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει ο κακός χαμός. Από τη μία, η κυβέρνηση βρέθηκε σε εμφανή αμηχανία, γιατί το θέμα είναι donottouch, από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ διαχειρίστηκε το θέμα όπως και κάθε άλλο: προσπάθησε να δημιουργήσει εντυπώσεις. Μόνο που η εθνική ασφάλεια και τα κρατικά μυστικά δεν είναι παίξε γέλασε και φυσικά δεν μπορούν να αποτελούν πεδίο μικροκομματικής εκμετάλλευσης.
Έτσι, έχουμε τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος απαιτεί να μάθει αν μας παρακολουθεί η ΕΥΠ και φωνάζει σαν μικρό παιδί επειδή οι μεγάλοι δεν του αποκαλύπτουν την αλήθεια! Έτσι, για να καταλαγιάσει ο κουρνιαχτός, εκλήθη στη Βουλή ο Διοικητής της ΕΥΠ, άλλοτε στενός συνεργάτης του Αντώνη Σαμαρά, κ. Δραβίλας. Ήταν μια κίνηση σπασμωδική. Αφενός, ο κύριος Δραβίλας βρέθηκε στην αμήχανη θέση να πρέπει να διαψεύσει τα πάντα, ενώ οι βουλευτές επέλεξαν να βρίσκονται στην εξίσου αμήχανη θέση να πρέπει να καμωθούν τους ανήξερους. Αν λάβουμε σοβαρά τα όσα είπε ο Διοικητής της ΕΥΠ όμως, οι Τούρκοι θα έπρεπε να μας έχουν πάρει φαλάγγι εδώ και καμιά εικοσαετία. Ο άνθρωπος αρνήθηκε πως υπάρχει βαλιτσάκι παρακολουθήσεων και έκανε λόγο για «τζιπ που λειτουργεί ως ραδιογωνιόμετρο για να εντοπίζει το σήμα». Μιλάμε προφανώς για αστεία πράγματα αλλά και ο άνθρωπος έπρεπε κάτι να πει. Ακόμα και αν, αν ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν η μαρτυρία του, η ελληνικές μυστικές υπηρεσίες δεν πρέπει να υπερέχουν και πολύ από αυτές της Ζιμπάμπουε.
Βρισκόμαστε όλοι λοιπόν σε μια αμηχανία. Είναι εδώ ο μεγάλος αδερφός; Μας βλέπει; Μας ακούει; Υποκλέπτονται τα προσωπικά μας δεδομένα; Στην εποχή του διαδικτύου, οι απαντήσεις είναι σαφείς. Το πρόβλημα είναι πως στις κοινωνίες υπάρχουν πράγματα που καλό είναι να μένουν εκτός της δημόσιας συζήτησης, γιατί αλλιώς ακυρώνεται ο ρόλος και η λειτουργία τους. Ανάμεσα σε αυτά είναι και η δράση των μυστικών υπηρεσιών. Είναι πραγματικά ένα αυτογκόλ από ορισμένους πολιτικούς μας να προσπαθούν να σπείρουν καινά δαιμόνια και να τορπιλίσουν την όποια ηρεμία επικρατεί, τουλάχιστον σε αυτό το επίπεδο.
Μέσα στην εβδομάδα θυμήθηκα μια φράση που είχε πει κάποτε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής: «Στην πολιτική υπάρχουν πράγματα που λέγονται αλλά δεν γίνονται και πράγματα που γίνονται αλλά δεν λέγονται» είχε σημειώσει και το πρόβλημα είναι πως η φράση του δεν βρίσκει μιμητές. Η χώρα μας μπορεί να έχει στους κόλπους των μυστικών υπηρεσιών της τον JamesBond, την M, τον Q και όλο το καστ των ταινιών JamesBond αλλά το κλειδί είναι να μην το διατυμπανίζει. Η ελαφρότητα του κυρίου Πάγκαλου κα των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ είναι στην καλύτερη περίπτωση ενοχλητικές, στη χειρότερη ανεύθυνες και παιδαριώδεις κινήσεις.
Όταν όμως αντιλαμβάνεσαι την πολιτική και ιδίως αυτά τα λεπτά θέματα ως παιχνίδι, είναι προφανές πως θα συμπεριφερθείς και σαν μικρό παιδί. Το γεγονός πως υπήρξαν Υπουργοί όπως ο κ. Πάγκαλος αλλά και ότι υπάρχουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που κάνουν σημαία το θέμα των υποκλοπών και αύριο μπορεί να αναλάβουν Υπουργικές θέσεις, με κάνει να αναρωτιέμαι, τελικά πόσο μεγάλος είναι ο Θεός της Ελλάδας και είμαστε ακόμα ζωντανοί.
«Plaudite, amici, comediafinitaest!» (χειροκροτήστε φίλοι, η κωμωδία τελείωσε!) είχεαναφωνήσεικάποτε ο Αύγουστος, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας. Το πρόβλημα είναι πως αυτή η κωμωδία δεν λέει να τελειώσει με τίποτα. Και όσο επιτείνεται η διάρκειά της, τόσο οδεύουμε προς το δράμα…
Υ.Γ. Αν κάποιος παρακολουθεί το τηλέφωνο και τα μηνύματά μου, θέλω να δηλώσω πως δεν είναι αυτό που νομίζει!