Έρχεται σύντομα το τεύχος Μαΐου του NEWPOSTER. 
Κατεβάστε το NEWPOSTER ΕΔΩ

Οι θεατές καθισμένοι στις θέσεις τους. Οι πρωταγωνιστές αγχωμένοι μέσα στα κοστούμια τους. Το κουδούνι χτυπά τρεις φορές. Η αυλαία ανοίγει. Χειροκρότημα… Κάθε βράδυ η ίδια ιεροτελεστία. Μέσα να μυρίζει τέχνη και έξω ταμπέλες φωτεινές, καλλιγραφικές, να υπογραμμίζουν. Παλλάς, Μουσούρη, Badminton, Βρετάνια, Θέατρο Αθηνών, Δημήτρης Χορν, Αλίκη ή Τζένη Καρέζη, θεατρική σκηνή Ζωή Λάσκαρη. Άλλα πιο μεγάλα, άλλα μικρότερα και ανάμεσά τους η νέα πατέντα: θέατρα δωματίου. Το έργο κλείνει με την ίδια πάντα σκηνή: Ένας θεατρικός επιχειρηματίας, μέσα στο ημιφώτιστο γραφείο του, να μετρά κομμένα εισιτήρια. Το ταμείο είναι και πάλι μείον…

 

Παραστάσεις… σε προσφορά

«Όταν το εισιτήριο έχει πέσει στο 1/3 της αρχικής του αξίας, για ποιες κερδοφόρες θεατρικές επιχειρήσεις μιλάμε; Και γεμάτα να είναι, πάλι δεν βγαίνουν οικονομικά. Είναι όμως, προτιμότερο από το να παίζουμε μπροστά σε άδειες καρέκλες.

Τώρα, μάλιστα, με την κρίση παρατηρείται το εξής φαινόμενο: ψάχνει ο κόσμος ποια παράσταση έχει το φθηνότερο εισιτήριο και πάει σ’ αυτήν» εξηγεί η Κάτια Δανδουλάκη με την ιδιότητα της προέδρου της Πανελλήνιας Ένωσης Ελεύθερου Θεάτρου (ΠΕΕΘ). Οι τιμές των θεατρικών εισιτηρίων τείνουν, πλέον, να εξομοιωθούν με τις αντίστοιχες του κινηματογράφου. Καταβάλλεις το αντίτιμο των 7 ή 8 ευρώ, με ειδικές προσφορές προς διευκόλυνση (στα δύο το ένα δώρο), ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις επιτρέπεται μέσα στο θεατρικό χώρο ακόμη και… ποπκόρν! 

Την εικόνα της πλήρους θεατρικής αποσύνθεσης περιγράφει πολύ εύστοχα ο Νίκος Καμτσής, ιδιοκτήτης του θεάτρου «Τόπος Αλλού»: «Το κοινό επιζητά πλέον το τσάμπα. Έρχονται συνέχεια σε παραστάσεις θεατές που κέρδισαν προσκλήσεις από σπόνσορες, ραδιοφωνικούς σταθμούς ή διαδικτυακά sites. Aυτός, όμως, ο… τυχαίος θεατής είναι και κακός και αγενής και μη θεατρόφιλος. Και κατά έναν τρόπο χυδαίος. Αποτελούν παρελθόν οι εποχές που οι θεατές έπαιρναν τις αποσκευές τους για να έρθουν στο θέατρο, την κουλτούρα και την ευαισθησία τους…».

 

«Ναι» στο µιούζικαλ και το υπερθέαµα

Πολυχώροι Τέχνης που απευθύνονται σε 2.000 θεατές και φιλοξενούν διεθνώς αναγνωρισμένα μιούζικαλ, κωμωδίες εύπεπτες που βγάζουν γέλιο με βωμολοχικές ατάκες, ερωτικές παραστάσεις που θυμίζουν έντονα ιστορίες Άρλεκιν. Αυτές συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον του θεατή, σήμερα. Γυρνά την πλάτη στο θέατρο του προβληματισμού και κριτικού στοχασμού, επιζητώντας ένα ελαφρύ θέαμα που δεν θα τον «βαρύνει» ακόμη περισσότερο. 

 

«Έχουν περάσει μια νοοτροπία στον κόσμο ότι θα ξεχάσει τα προβλήματά του, μόνο αν παρακολουθήσει κάτι που θα τον κάνει να χασκογελά. Ξεχνούν, όμως, ότι το μυαλό ξεκουράζεται όταν δουλεύει, όχι όταν αδρανεί», περιγράφει ο Κώστας Καζάκος. Τη δική της άποψη εκφράζει και η μεγάλη κυρία του θεάτρου, Μιμή Ντενίση, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Ο θεατής προτίμησε φέτος τις μεγάλες παραστάσεις σε κεντρικά θέατρα και ιδρύματα. Παραστάσεις πολυπρόσωπες που συγκεντρώνουν πολλά επώνυμα ονόματα. Το έχει ανάγκη το υπερθέαμα και τις διασκεδαστικές, υψηλού επιπέδου παραστάσεις».

Παραταύτα, το αρνητικό των κολοσσιαίων αυτών χώρων μπορεί να εστιαστεί στο γεγονός ότι ο θεατής αδυνατεί να μελετήσει την κινησιολογία, τις εκφράσεις προσώπου, τη ρυθμική ένταση των ηθοποιών της σκηνής, αφού τα υψηλά ντεσιμπέλ και η μειωμένη ορατότητα τον αποπροσανατολίζουν από τον καλλιτεχνικό στόχο.

 

Αυξηµένοι οι θεατές συγκριτικά µε πέρυσι

Τα επίσημα στοιχεία δίνουν ένα ποσοστό αύξησης των θεατών της τάξεως του 20%, σε σύγκριση με την περσινή προσέλευση. Παρατηρείται μάλιστα και μια ραγδαία αύξηση των χώρων που στεγάζουν τις παραστάσεις. 

Μικρές αίθουσες Τέχνης, θέατρα δωματίου που απευθύνονται σε 30 με 50 θεατές, bar-theaters που φιλοξενούν έργα της κλασικής παγκόσμιας λογοτεχνίας με τη συνοδεία… τσιγάρου και ποτού, παραστάσεις που ανεβαίνουν πρόχειρα ακόμη και μέσα σε μεγάλα φορτηγά(!). 

Την ίδια ώρα η ανεργία συνεχίζει να μαστίζει τον κλάδο των ηθοποιών, σκαρφαλώνοντας στο ιδιαίτερα αποθαρρυντικό 90%. Ο Πέτρος Φιλιππίδης εκτιμά ότι «στο θέατρο παρατηρείται αυτήν τη στιγμή μία ποσοστιαία αύξηση του κοινού, διότι έχουν ανάγκη από καλό θέατρο. Από μία παράσταση που δεν θα τους ξεγελάσει, δεν θα νιώσουν ότι τους κοροϊδεύει ή υποτιμά τη νοημοσύνη τους. Οι θεατές έχουν εξασκήσει πλέον αρκετά το μάτι και την ψυχή τους». 

 

Μια ιδιαίτερα ελπιδοφόρα αύξηση, όμως, παρατηρείται και στις νεαρές ηλικίες, οι οποίες αναζητούν μέσα στην κρίση ένα θεατρικό καταφύγιο. Η Βάσια Παναγοπούλου, ηθοποιός και ιδιοκτήτρια του πολυχώρου Τέχνης «Χυτήριο», επιβεβαιώνει τη γενικά αποδεκτή αυτή εκτίμηση: «Υπάρχει όντως μια μεγάλη προσέλευση νέων, κυρίως, παιδιών που αναζητούν πιο πρωτοποριακούς θεατρικούς χώρους αλλά και νέων ομάδων που επιθυμούν να ανεβάσουν κάτι εναλλακτικό που θα τους εκφράζει. Ευτυχώς το θέατρο, από την αρχή της κρίσης επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά: Κατέβηκαν αμέσως οι τιμές των εισιτηρίων, ώστε να μπορεί ο κόσμος να πάει θέατρο. Είμαστε εξωστεφής λαός και δεν παίρνουμε εύκολα την απόφαση να κλειδωθούμε σπίτι μας».
Αξίζει να επισημανθεί ότι ο φετινός θεατρικός χάρτης της Αθήνας δείχνει… 300 παραστάσεις(!). Την ίδια ώρα στην ΠΕΕΘ είναι καταγεγραμμένα 20 στον αριθμό κεντρικά θέατρα, ενώ άλλα τόσα συνεργάζονται με τη συγκεκριμένη Ένωση. 

Η Έλλη Λαμπέτη έλεγε πως το θέατρο είναι βαθιά ανθρώπινη ανάγκη. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης πήγε τον συλλογισμό της ένα βήμα παραπέρα, συμπληρώνοντας ότι «είναι μια ανάγκη να συναντήσουμε τον καλύτερο εαυτό μας». Kι ύστερα ήρθε ο Σωτήρης Μουστάκας, ο μεγάλος αυτός κωμικός, να αποδώσει σε μια μονάχα φράση όλη την αλήθεια του σήμερα: «Το θέατρο έχει γίνει κοσμική εκδήλωση. Φτάσαμε στο σημείο να έρχεται να δει θέατρο η γούνα χωρίς άνθρωπο μέσα…» Αυτήν την εικόνα λοιπόν, ήρθε η ώρα να τη ζωγραφίσουν νέα χέρια, νέα χρώματα, νέα μάτια… Τα δικά μας!