Η ζωή του Ιησού είναι στο επίκεντρο τέτοιες ημέρες. Πολλοί είναι εκείνοι οι σκηνοθέτες που θέλησαν να ασχοληθούν με αυτή, να προβάλλουν την οπτική τους και πολλές από αυτές, στο τέλος, να γνωρίσουν την κατακραυγή. Πολλές κατηγορήθηκαν ως «βλάσφημες», όχι από κριτικούς τέχνης, αλλά από παραθρησκευτικές οργανώσεις που κινητοποίησαν κόσμο σε διαμαρτυρίες, πολλές φορές βίαιες. Ας θυμηθούμε τις πιο χαρακτηριστικές.

 

Ο τελευταίος πειρασμός

Το μεγαλειώδες έργο του Νίκου Καζαντζάκη, για το οποίο ο μεγάλος λογοτέχνης δέχθηκε τα πυρά όχι μόνο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά και της Καθολικής, επειδή θέλησε να παρουσιάσει την ανθρώπινη πλευρά του Ιησού. Ο Scorsese επιλέγει για «Ιησού» του, τον William Dafoe, για «Ιούδα» τον Ηarvey Κeitel, τη μουσική υπογράφει ο Peter Gabriel, ενώ στο ρόλο του Πόντιου Πιλάτου συναντάμε τον David Bowie. Το αποτέλεσμα είναι εκρηκτικό, ανάλογο των αντιδράσεων. Με το που ανακοινώθηκαν τα γυρίσματα της ταινίας, παραθρησκευτικές οργανώσεις έστελναν περίπου 500 επιστολές διαμαρτυρίας ημερησίως στην Paramount. Ο Ιταλοαμερικανός και Καθολικός σκηνοθέτης είχε επιχειρήσει και στο παρελθόν να μεταφέρει το διήγημα του Καζαντζάκη, αλλά δεν έβρισκε παραγωγούς. 

Το σενάριο θέλει τον Ιούδα παιδικό φίλο του Ιησού. Εκείνος είναι που του ζητά να Τον προδώσει για να γίνει το θέλημά Του. Επάνω στον σταυρό, ο Ιησούς λιποθυμά από τους πόνους και βλέπει τη ζωή που θα ζούσε εάν εκείνος δεν ήταν Θεός. Υπό το πρίσμα όχι της δυαδικής φύσης του, δηλαδή, όπως θέλουν τα Ευαγγέλια. Άλλωστε, σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, ο Σατανάς του βάζει πειρασμούς. 

Οι παραθρησκευτικές οργανώσεις -ως συνήθως- είναι εκείνες που ανάβουν το μπαρούτι και στη συνέχεια ακολουθεί η Εκκλησία. Ο – τότε- αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ με επιστολή ζητά από τους υπουργούς Παιδείας, Πολιτισμού και Προεδρίας, την απαγόρευση της ταινίας. Η Μελίνα Μερκούρη είναι η πρώτη που αντιδρά: «Πάλεψα μια ζωή τη λογοκρισία και είναι περιττό να πω ότι είμαι κατά της απαγόρευσης της προβολής της ταινίας, που δεν υποχρεώνεται κανένας να ιδεί». Σημειώνονται επεισόδια σε πόλεις όπου προβάλλεται και το  Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών την απαγορεύει «προσωρινά». Έχει ήδη κόψει 160.000 εισιτήρια.

Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη θρησκόληπτοι και φανατικοί που δεν καταλαβαίνουν το νόημα του έργου του μεγάλου Νίκου Καζαντζάκη, που θέλησε να περιγράψει την πάλη της ανθρώπινης με τη θεϊκή φύση του Χριστού, τη νίκη του πνεύματος εναντίον της σάρκας.

 

Life of Brian

Θέλοντας να σατιρίσουν τις ταινίες με τη ζωή του Ιησού, την τυφλή πίστη και τους θρησκόληπτους, οι Monty Python παρουσιάζουν το 1979 την ταινία «Η ζωή του Μπράιαν». Το σενάριο θέλει έναν νεαρό Εβραίο να γεννιέται την ίδια ημέρα, στο διπλανό στάβλο από τον Ιησού κι έτσι πολλοί τον μπερδεύουν με τον Μεσσία. Η ζωή του Brian Cohen κινείται ταυτόχρονα με αυτή του Ιησού. 

Η ταινία εξόργισε πολλές θρησκευτικές ομάδες, ενώ απαγορεύτηκε σε χώρες όπως Κίνα, Σιγκαπούρη, Νότια Αφρική, Νορβηγία και η Ιρλανδία. Μάλιστα, στη Σουηδία η καμπάνια στηρίχθηκε στην άρνηση των Νορβηγών να δώσουν το πράσινο φως για την προβολή της ταινίας. Έτσι, κυκλοφόρησε αφίσα που έγραφε: «So funny it was banned in Norway» («Τόσο αστεία  που απαγορεύτηκε στη Νορβηγία»). Απαγορεύσεις υπήρξαν και σε πολλές ενορίες της Μεγάλης Βρετανίας, με το θέμα να παίρνει μεγάλη έκταση.

Το φιλμ δεν θα είχε γυριστεί ποτέ εάν δεν υπήρχε η βοήθεια του πρώην μέλους των Beatles, George Harrison, που ίδρυσε την κινηματογραφική εταιρία, Handmade Films, με 3 εκ. λίρες, γιατί ήθελε απλά να δει την ταινία. Μάλιστα, το πρώην Σκαθάρι παίζει το ρόλο του «Mr Papadopoulos», που είναι ο ιδιοκτήτης του βουνού.

 

Παρ’ όλες τις επικρίσεις και τον «πόλεμο», η ταινία θεωρείται μια από τις πιο εμβληματικές κωμωδίες στη Μεγάλη Βρετανία.

 

Τα πάθη του Χριστού

Ο Mel Gibson στο όνομα του ρεαλισμού στήνει ένα χορό αίματος και βασανισμών. Πολλοί ήταν εκείνοι που επικρότησαν την κίνησή του, άλλοι το θεώρησαν υπερβολή. Χαρακτηριστικό της ωμότητας των σκηνών είναι πως ο πρωταγωνιστής James Caviezel παθαίνει εξάρθρωση ώμου όταν πέφτει μαζί με τον σταυρό που κουβαλά (η σκηνή υπάρχει στην ταινία, τον μαστιγώνουν κατά λάθος με διπλό χτύπημα, ενώ κόβεται άσχημα στον καρπό του και αποκτά μια βαθιά ουλή στην πλάτη).  

Η γλώσσα είναι στα αραμαϊκά και πολλές Εβραϊκές οργανώσεις ξεσηκώνονται εναντίον του Gibson. «Η εξύμνηση της βίας και της αιματοχυσίας και η ενίσχυση του μεσαιωνικού στερεοτύπου του εβραϊκού λαού είναι εξαιρετικά επικίνδυνα πράγματα», τόνιζε την πρώτη εβδομάδα προβολής ο Neville Nagler, γενικός διευθυντής του συμβουλίου των Εβραίων-Βρετανών. «Αν κάποιος είναι στα όρια να μισήσει τους Εβραίους, τότε παρακολουθώντας την θα το κάνει», τόνισε Ραβίνος στο Edison του New Jersey, ενώ ένας άλλος σημείωσε πως δεν υπάρχει κάποιο θετικό, θεολογικό μήνυμα στην ταινία.

Ο σκηνοθέτης, από την άλλη, απέρριψε τις κατηγορίες περί αντισημιτισμού, τονίζοντας πως η ταινία επικεντρώνεται στην «τεράστια θυσία του Χριστού». Στο πρόσωπο του Caviziel ο υπέρμετρα Θεοσεβούμενος Gibson, συναντά έναν ακόμη πιστό Καθολικό, ενώ για το ρόλο της «Παναγίας» επιλέγει τη Monica Bellucci. 

 

Jesus Christ Superstar

Την εποχή των hippies, του «κάντε έρωτα και όχι πόλεμο», ένας «Ιησούς» πολύ κοντά στα πρότυπα των νέων της εποχής κάνει την εμφάνισή του, στην ταινία του Norman Jewison, στη μεταφορά της ομότιτλης, ροκ όπερας των Andrew Lloyd Webber και Tim Rice. Οι Ted Neeley και Carl Anderson που υποδύονται τον «Χριστό» και τον «Ιούδα» προτείνονται για τα Βραβεία Χρυσής Σφαίρας, ενώ πολλοί θεωρούν την ταινία αριστούργημα της εποχής. Όχι όμως όλοι.

Σύμφωνα με τους New York Times, η ταινία «επικρίθηκε όχι μόνο από κάποιους Εβραίους ως αντισημιτική, αλλά και από Καθολικούς και Προτεστάντες, ως βλάσφημη, αφού ο Ιησούς εμφανίζεται σαν ένας νεαρός άνδρας ο οποίος θα μπορούσε ακόμη και να ενδιαφέρεται για σεξ». 

Θρησκόληπτοι ξεσηκώνονται στις ΗΠΑ και καταλαμβάνουν τις κινηματογραφικές αίθουσες. Φυσικά, στο παιχνίδι είχαν μπει και οι Εβραίοι, ήδη από το θεατρικό.