O σάλος έπειτα από την κυκλοφορία του βιβλίου του Δημήτρη Κουφοντίνα «Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη», δεν λέει να κοπάσει. Είναι ηθικό ένας άνθρωπος που δολοφόνησε στο όνομα της πολιτικής του ιδεολογίας, να εκδίδει βιβλίο με αναφορές στη δράση του;
Αφήνοντας έξω τους πολιτικούς διαξιφισμούς ανάμεσα σε Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ, θελήσαμε να εξετάσουμε τη γνώμη που έχουν οι συγγραφείς… O πρώτος που τοποθετήθηκε ήταν ο Πέτρος Τατσόπουλος, κάνοντας σκληρούς χαρακτηρισμούς και επιτιθέμενος στις εκδόσεις Λιβάνη. Στέκεται, επίσης, στο εξώφυλλο του βιβλίου που απεικονίζει αντάρτες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ενώ κλείνει με τη λέξη «αναγούλα» γραμμένη στα κεφαλαία:
«Ένας δολοφόνος, που πυροβολούσε τα ανύποπτα θύματά του πισώπλατα, κυκλοφορεί την “αυτοβιογραφία” του με φωτογραφία στο εξώφυλλο… αντάρτες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Ντροπή για τις εκδόσεις Λιβάνη. ΝΤΡΟΠΗ. Αυτή δεν είναι καπηλεία. Είναι ΑΝΑΓΟΥΛΑ».
Μάλιστα, απαντά και στα σχόλια των διαδικτυακών του φίλων εξαπολύοντας επίθεση εναντίον του εκδότη: «Για γέλια και για κλάματα. Ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ ο εκδότης, Κέρβερος του Ανδρέα Παπανδρέου επί δεκαετίες, εκδίδει την “αγιογραφία” του ανθρώπου που μια κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έκλεισε στη φυλακή ισόβια. Πόσο πιο χαμηλά πια; Πόσο;».
Ένας καταδικασμένος δολοφόνος, που έχει ομολογήσει τις πράξεις του, έχει το δικαίωμα να γράφει βιβλία «διαφημίζοντας» τις πράξεις του, την ώρα που συγγενείς και φίλοι των θυμάτων πενθούν ακόμη το χαμό τους, είναι από τα ερωτήματα που εγείρουν οι πολέμιοι του βιβλίου. Ζητήσαμε από τον συγγραφέα Αλέξη Σταμάτη, να τοποθετηθεί ως προς το ηθικό ζήτημα.
«Καθένας, ακόμη κι ένας καταδικασμένος για βαριά εγκλήματα, έχει δικαίωμα να βγάλει ένα βιβλίο. Εκείνο που ενδιαφέρει είναι πως από το εξώφυλλο -την καπηλεία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ- αλλά και από τα λίγα που διάβασα επιβεβαίωσα για άλλη μια φορά πως όπως σε όλα τα πράγματα στην ταλαίπωρη αυτή χώρα, έχουμε και την τρομοκρατία που μας αξίζει. Ειδικά τον τίτλο “Γεννήθηκα στις 17/11/73” δε θα τον επέλεγε ούτε κάποιο παιδάκι που προσηλυτίστηκε εσχάτως σε ακροαριστερή οργάνωση. Κι αυτός ο άνθρωπος κάποια στιγμή αποφάσιζε ποιος θα πεθάνει και ποιος θα ζήσει. Όσο για τον εκδοτικό οίκο που το εξέδωσε, (θυμάμαι πως στο προτελευταίο μου βιβλιο ’Μπορείς να κλάψεις μες στο νερό», ένας ήρωας, φονιάς κι αυτός, αλλά με λίγο υψηλότερο IQ εξηγούσε το πώς η τρομοκρατία είναι προϊόν), δεν μου κάνει εντύπωση η επιλογή. Θα πουλήσει η πραμάτεια. Εγώ πάντως αν εξέδιδα εκεί θα έφευγα την άλλη μέρα. Έτσι μόνο για τη μνήμη του Αξαρλιάν για να μην πούμε για τους υπόλοιπους που δολοφονήθηκαν, επειδή ‘έτσι γουστάρουμε’ να αλλάξουμε τα πράγματα».
Ο ταλαντούχος συγγραφέας, Αύγουστος Κορτώ, θέλησε να σχολιάσει την είδηση της κυκλοφορίας του βιβλίου με ανάρτησή του στο Facebook.
«Βέβαια, αν όλοι οι εκδοτικοί οίκοι γύριζαν την πλάτη στον Κουφοντίνα και απέρριπταν το βιβλίο του αναφανδόν, δεν θα επρόκειτο για στέρηση ελευθερίας του λόγου, αλλά για αξιοπρέπεια του εκδοτικού κόσμου. Φευ, η ξετσιπωσιά και η φιλαργυρία έχουν τον πρώτο λόγο».
«Από όλους τους δολοφόνους του κόσμου, είναι ο τελευταίος που θα με ενδιέφερε να διαβάσω…», είναι το πρώτο σχόλιο του Στέφανου Δάνδολου (φωτογραφία δεξιά), για το ζήτημα που έχει προκύψει. Κατά πόσο είναι όμως ηθικό; «Ηθικό είναι να δημοσιεύονται όλα. Εξάλλου και ο Χίτλερ έχει γράψει βιβλίο. Το ζήτημα είναι η ηθική των αναγνωστών, αν δηλαδή η ηθική του καθενός τον οδηγεί στο να πάρει το βιβλίο ή όχι. Αυτό είναι το μόνο στοιχείο ηθικής που μπαίνει για μένα», σημειώνει με νόημα.
Το βιβλίο «Ο Αγών μου» του Αδόλφου Χίτλερ, 90 χρόνια μετά την συγγραφή του στη φυλακή (κυκλοφόρησε ένα χρόνο μετά) είναι ανάμεσα στα Best Sellers στους διαδικτυακούς τόπους Amazon και iTunes. (για περισσότερα πατήστε εδώ)
Τι μπορεί να σημαίνει η μη έκδοση ενός βιβλίου, που είναι γραμμένο από ένα καταδικασμένο;
H Αλεξάνδρα Τσόλκα στέκεται στην ελευθερία της έκφρασης αλλά και στον κίνδυνο να ποινικοποιηθεί κάποια στιγμή ακόμη και η ανάγνωση.
«Ας μη ξανατυπωθεί ποτέ, το «Ο αγών» μου του Αδόλφου Χίτλερ! Να μη το διαβάσει κανείς. Να μη δούμε την αρρώστια ενός νου, την παράνοια του πιο αποτρόπαιου, τελευταίου δαίμονα των ανθρώπων. Να μην αναλύσουμε τη σκέψη, την όποια ικανότητα εκείνου, που πλάνεψε έναν λαό, στοίχειωσε κουρεμένους, μαυροντυμένους εφιάλτες στην ανθρωπότητα, έφτιαξε κολάσεις επί γης, πλήγωσε την ανθρώπινη φύση. Αν διαβάσουμε και αναλύσουμε, σημαίνει πως το χειροκροτούμε όρθιοι και τον επικροτούμε. Μήπως το ξεφύλλισμα ισοδυναμεί με τον ναζί χαιρετισμό; Να τιμωρήσουμε όποιον στον πλανήτη εκδίδει το έργο του δαίμονα, εις το όνομα της ηθικής; Να πούμε «μη! Κακό»; Και ο Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι Στάλιν; Να ενοχοποιηθεί όποιος εκδίδει και οποίος διαβάζει τον «Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο»; Και μετά; Μήπως σωστά έπραξαν εκείνοι που απαγόρευσαν τους «Σατανικούς Στίχους» σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες και έκαιγαν τα αντίτυπα τους σε Αγγλία και ΗΠΑ; Μήπως και ο τότε θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Χομεϊνί, που εξέδωσε εκδίδει «φετφά», δηλαδή δεσμευτικό διάταγμα, με το οποίο κάθε καλός μουσουλμάνος είχε το ιερό καθήκον να σκοτώσει όχι μόνο τον βλάσφημο συγγραφέα Σαλμάν Ρούσντι, αλλά και όποιον ενεπλάκη στην έκδοση των «Σατανικών Στίχων» είναι κάτι που με αυτήν την αναγωγή μας βρίσκει συμφώνους; Θα ορίσουμε ξανά λοιπόν, το αυτονόητο;», σημειώνει η δημοσιογράφος και συγγραφέας, που επισημαίνει τον κίνδυνο να ορίζουμε τους συγγραφείς ανάλογα με αυτά που είναι αρεστά στους… κρατούντες:
«Πως οι λέξεις δεν δικάζονται, άλλα μόνο οι πράξεις; Πως δεν κινδυνεύεις απ τα βιβλία όποιων συγγραφέων είναι δεδομένα κακοί άνθρωποι, εγκληματίες, ή απλά δεν συμφωνούν με τα δικά σου πιστεύω οι ιδέες τους, αλλά απ τον ανθρώπινο φανατισμό, την μικροπολιτική σκοπιμότητα, την ανοησία και εκείνη την βλακεία πως κάποιου του έδειχναν το φεγγάρι και εκείνος κοίταζε το δάχτυλο; Ας μην εκδώσουμε την δική μας «φετφά» για τον εκδοτικό οίκο Α.Α. Λιβάνη και το βιβλίο του Κουφοντίνα. Η δικαιοσύνη έχει αποδώσει στον εγκληματία ό,τι του άξιζε. Οι άνθρωποι, τώρα, μπορούν να αναλύσουν τι ήταν εκείνο που του όπλισε το χέρι, να διεισδύσουν στο μυαλό που διάβηκε τον Ρουβίκωνα της νομιμότητας και στέρησε από ζωές το δικαίωμα τους στην διαφωνία, δικαστής αυτός και εκτελεστής αυτοδιορισμένος, με αυτοκτονημένους ενόρκους. Και αντί σ αυτό να σταθούμε, καθόμαστε και ψάχνουμε με «ηθικούς» κανόνες την ελευθερία της έκδοσης και της έκφρασης ιδεών. Και σήμερα στοχεύονται ενός δεδομένα παρεμβατικού ανθρώπου οι σκέψεις και οι λέξεις αυριο; Αν αύριο είναι οι δικές μου; Οι δικές σου; Όσων δεν είναι παραβατικοί όσο ο Κουφοντίνας, αλλά απλώς μη αρεστοί σε ένα σύστημα εξουσίας; Τότε τι θα κάνουμε, κάλε μου μικρέ ηθικολόγε; Θα σωπάσουμε ή θα κλαίμε γιατί κάποτε μας σόκαρε η αυτονόητη ελευθερία της διατύπωσης, της έκφρασης, της κυκλοφορίας των ιδεών; Και αν ναι, ποιος θα χει απομείνει χωρίς λοβοτομή να μπορεί να αναγνωρίσει τα μαύρα στοιχεία, που ναι γράμματα και φτιάχνουν λέξεις; Μήπως για να τελειώνουμε μια και καλή, ενοχοποιήσουμε εξ αρχής την πρόθεση της έκφρασης; Και επί γης ηθική… και ηλιθιότητα…».
Βέβαια, υπάρχουν συγγραφείς που δεν ήθελαν να τοποθετηθούν επί του θέματος. Όπως ο Χρήστος Χωμενίδης που τόνισε στο Provocateur τα εξής: «Δεν είμαι για να σχολιάζω. Ούτε να γράφω status. Δεν έχω καμία υποχρέωση ως συγγραφέας ή πολίτης να σχολιάζω ό,τι γίνεται γύρω μου».
O Εκδοτικός Όμιλος Λιβάνη τοποθετήθηκε «με σημείωμα του εκδότη», όπου διαχωρίζει τη θέση του τονίζοντας πως « η έκδοση ενός βιβλίου δεν σημαίνει ότι ο Εκδοτικός Οίκος συμμερίζεται ή ταυτίζεται με τις απόψεις των συγγραφέων»
Η απάντηση του Εκδοτικού Οίκου Λιβάνη
«Ο Εκδοτικός Οίκος Λιβάνη έχει αποδείξει την πίστη του στον πλουραλισμό των ιδεολογικών, πολιτικών, κοινωνικών και πολιτιστικών ρευμάτων.
Οι εκδόσεις μας κατά τη διάρκεια της πενηντάχρονης περίπου διαδρομής τους έχουν δείξει ότι δεν έχουν εμμονές σε μονομερείς αφηγήσεις για κρίσιμα θέματα της ιστορικής εξέλιξης στην Ελλάδα και δεν διακατέχονται από προκαταλήψεις. Πιστεύουμε ότι πρέπει να φωτιστούν όλες οι πτυχές της ελληνικής ιστορίας σε κρίσιμες και αμφισβητούμενες ιστορικές περιόδους. Με πίστη σε αυτή την αρχή της διερεύνησης κρίσιμων φάσεων της ιστορικής και πολιτικής εξέλιξης και με μοναδικό κριτήριο να χυθεί άπλετο φως, προχωρήσαμε στην έκδοση του βιβλίου αυτού.
Είναι αυτονόητο ότι ο Εκδοτικός Οίκος, βασιζόμενος στις παραπάνω αρχές, έχει εκδώσει και άλλα βιβλία σχετικά με την ύπαρξη και τη δράση της 17Ν, που αποδεικνύουν κάθε φορά ότι η έκδοση ενός βιβλίου δεν σημαίνει ότι ο Εκδοτικός Οίκος συμμερίζεται ή ταυτίζεται με τις απόψεις των συγγραφέων. Οι απόψεις που αναλύονται από το συγγραφέα στο βιβλίο αυτό είναι αντίστοιχες με τα κείμενα των προκηρύξεων της 17Ν, όπως αυτά έχουν δημοσιοποιηθεί από τα ΜΜΕ (εφημερίδες – ραδιόφωνα – τηλεόραση – internet) και επίσης έχουν αναδειχθεί μέσα από τη διαδικασία της πολύκροτης δίκης και έχουν καταχωριστεί στα πρακτικά της δίκης».