“Σταμάτησα να βλέπω πορνό για δύο βασικούς λόγους”, ξεκινάει την ομιλία του ο Ran Gavrieli στο TEDxJaffa. “Ο πρώτος λόγος είναι ότι έφερνε πολύ θυμό και βία στις προσωπικές μου φαντασιώσεις. Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με την πεποίθηση ότι βλέποντας πορνό συνεισφέρω στην ενδυνάμωση της κινηματογραφικής πορνείας“.
Στη συνέχεια της πολύ ενδιαφέρουσας ομιλίας του αναφέρεται σε μια σειρά από πτυχές του μικροσύμπαντος που ακούει στο όνομα “πορνό”, μεταξύ των οποίων ξεχώρισα την δήλωση του ότι αποτελεί μια ξεκάθαρα φαλλοκρατική απεικόνιση της κοινωνίας, όπου το θηλυκό υποτάσσεται πλήρως στο “κυρίαρχο αρσενικό”. Αν ξεκινήσω, όμως, να απλώνομαι σε κάθε πτυχή της συγκεκριμένης θεματολογίας, ένα μηνιάτικο αρθρογραφίας πίσω από τον κόσμο του πορνό δεν φτάνει.
Θα μείνω μονάχα στον πρώτο λόγο που επικαλέστηκε ο φίλος μας ο Ran. Στις επιπτώσεις που ασκεί η σύγχρονη πορνογραφία στις προσωπικές μας φαντασιώσεις και κατ’ επέκταση στη γενικότερη σεξουαλική μας (και όχι μόνο σε αυτήν) συμπεριφορά.
Ένας από τους πολύ καλούς μου φίλους, που λέτε, έπεφτε πολύ συχνά θύμα ειρωνικών επιθέσεων από όλους εμάς τους υπόλοιπους της παρέας. Ας γίνω πιο συγκεκριμένος κι ας πούμε ότι τον φίλο αυτό τον λένε Περικλή. Ο Περικλής, λοιπόν, κάπου εκεί στα τέλη της προηγούμενης χιλιετίας είχε ένα μόνιμο παράπονο: “Ρε σεις, δεν μπορώ να το ευχαριστηθώ. Κάθε φορά που φαντασιώνομαι διάφορα και πάνω που έχω φτιάξει το ιδανικό σενάριο στο μυαλό μου, όλο κάτι συμβαίνει. Κάποιο τηλέφωνο θα χτυπήσει, κάποιος θα μπει στο δωμάτιο, κάποιος ήχος θα βάλει φρένο στο κόνσεπτ που έχω σκηνοθετήσει“. Σε περίπτωση που δεν έγινα πλήρως κατανοητός, επαναλαμβάνω: Όλα αυτά συνέβαιναν ΜΕΣΑ στη φαντασίωσή του και όχι στο εξωτερικό περιβάλλον. Οι ήχοι, οι απρόσκλητοι επισκέπτες, όλα.
Ναι μεν τον πειράζαμε, αλλά οφείλω να ομολογήσω πως η εποχή εκείνη όπου η αυτοδημιούργητη φαντασίωση ήταν mainstream, λείπει. 20 χρόνια περίπου μετά, η εγκεφαλική παραγωγή… ροζ σεναρίων έχει σταματήσει. Κανείς δεν χρειάζεται να σκηνοθετεί πράγματα μέσα στο κεφάλι του και ο Περικλής προφανώς τα βρίσκει πλέον όλα πιο εύκολα. Τα σενάρια του βγαίνουν όλα έτοιμα και στρωμένα σε εκατοντάδες χιλιάδες βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Καμία φαντασίωση, κανένα άγχος για το πώς θα δέσει η πλοκή μέσα στον εγκέφαλό του ώστε να συνεχίσει στα… υποδέλοιπα.
Και κάπου εδώ γεννάται το εξής ερώτημα: Πόσο επηρεασμένη είναι η γενιά των σημερινών 30άρηδων εξαιτίας της απότομης μετάβασης από τον αισθησιακό κόσμο της Εμμανουέλας που άφηνε πολλά να μείνουν στη φαντασία, στον κόσμο του αχαλίνωτου και σκληροπυρηνικού πορνό; Μια μετάβαση από την εποχή της πορνογραφικής αθωότητας (ας μου επιτραπεί ο όρος) στην αντίστοιχη της βίαιης, της θυμωμένης (για να ξαναθυμηθούμε τον Ran) και της φετιχοποιημένης πορνογραφίας; Η απάντηση νομίζω είναι προφανής.
Όπως προφανείς είναι και οι επιπτώσεις στον ψυχισμό και την γενικότερη σεξουαλική μας συμπεριφορά. Ο εγκέφαλος από πρωταγωνιστής έχει γίνει πλέον κομπάρσος και το θρόνο του στην διαδικασία παραγωγής ενδορφινών τον έχουν καταλάβει τα μάτια. Βλέπουμε, δεν φανταζόμαστε. Τρώμε μασημένο, δεν δημιουργούμε. Το πορνό έχει γίνει πλέον “υπόθεση-ευκολάκι” και η φαντασία έχει υποταχτεί πλήρως στην ανάγκη για άμεση ευχαρίστηση μέσα από ένα δίλεπτο βιντεάκι γυρισμένο στη San Fernando Valley, τη Μέκκα της παγκόσμιας πορνογραφίας ή σε κάποιο τυχαίο amature δωμάτιο ανά τον κόσμο.
Η ετοιματζίδικη αυτή νοοτροπία, λογικό είναι να μας επηρεάζει γενικότερα: από τον τρόπο που φλερτάρουμε μέχρι τις ίδιες μας τις απαιτήσεις από την/τον σύντροφο στο κρεβάτι. Και δεν είναι μόνο αυτό. Η υπερπροσφορά εξαιτίας των νέων τεχνολογιών, κάνει ακόμη πιο πιθανή την προοπτική του εθισμού και -γιατί όχι- της απομόνωσης, είτε σε κοινωνικό-επαγγελματικό επίπεδο, είτε στις σχέσεις με το έτερον ήμισυ.
Ίσως αυτό το σύντομο βιντεάκι να στα εξηγήσει καλύτερα…
Κι αν, λοιπόν, οι επιπτώσεις είναι πολλαπλές σε εμάς τους ενήλικες, φανταστείτε τι γίνεται στον (προ)έφηβο που έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με την πορνογραφία της εποχής. Εικόνες μη διαχειρίσιμες και διαστρεβλωτικές της πρωτόλειας εικόνας που θα έπρεπε να σχηματίσει γύρω από τη σεξουαλική επαφή. Μία καλή συνάδελφος, για παράδειγμα, βίωσε την εμπειρία ο δεκάχρονός της γιος να παρακολουθεί σκληρό πορνό στο διαδίκτυο. Η αμηχανία της για το πώς να διαχειριστεί την όλη υπόθεση ίσως και να ήταν εξίσου έντονη με τον τρόμο που ένιωσε ο πιτσιρικάς αντικρίζοντας σκηνές ωμής πορνογραφίας για πρώτη φορά στη ζωή του.
Ρώτησα σχετικά την Κλινική Ψυχολόγο και Ψυχοθεραπεύτρια Ίλια Θεοτοκά.”Η έκθεση του εφήβου σε πορνογραφικό υλικό δημιουργεί εσωτερικό διχασμό, ο οποίος καταλήγει σε μια αβεβαιότητα ως προς τη σεξουαλικότητα. Αυτή η σεξουαλική αβεβαιότητα μπερδεύει τον έφηβο. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι τα παιδιά που παρακολουθούν πορνογραφικό υλικό σκέφτονται πολύ περισσότερο το σεξ, έχουν πρωιμότερες σεξουαλικές σχέσεις, κάνουν περισσότερο σεξ για διασκέδαση και το συνδέουν λιγότερο με συναισθηματικές σχέσεις.
Επίσης, σε άλλες μελέτες διαπιστώθηκε ότι η χρήση πορνογραφικού υλικού σε αυτές τις ηλικίες επηρεάζει τη γνώμη που εχουν οι έφηβοι για το σώμα τους, εφόσον θεωρούν ότι δεν μπορούν να εχουν το αντίστοιχο σώμα με αυτό που εμφανίζεται στα συγκεκριμένα βιντεο και νιώθουν ότι δεν θα είναι ελκυστικοί στους συντρόφους τους.”
Συνεχίζει η ίδια και καταλήγει ως εξής: “Σε άλλες μελέτες, συνδέθηκε η χρήση του πορνογραφικού υλικού στους εφήβους με χαμηλότερη επίδοση στο σχολείο, επιθετικότητα, παραβατική συμπεριφορά, αλλά και λιγότερες κοινωνικές σχέσεις και μειωμένη συναισθηματική σύνδεση μεταξύ φίλων. Συμπερασματικά, λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η χρήση πορνογραφικού υλικού στο διαδίκτυο αντενδείκνυται για τους εφήβους.”
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, κι επειδή σκοπός αυτού εδώ του άρθρου δεν είναι να δαιμονοποιήσει τους πάντες και τα πάντα, δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε με την Ίλια Θεοτοκά όταν την ακούμε να μας λέει τα εξής: “Οι άνδρες στρέφονται στην πορνογραφία μέσω του διαδικτύου για να ικανοποιήσουν τις φαντασιώσεις τους, για να αποφύγουν τη στενή προσωπική επαφή και τις σχέσεις ή για να βοηθήσουν την αυτοϊκανοποίησή τους. Όλα τα παραπάνω δεν είναι απαραίτητα κακά. Αυτό που μπορεί να τα κάνει προβληματικά ή και παθολογικά είναι ο χρόνος που περνά κανείς σε αυτά τα sites και η επίδραση που μπορεί να έχει στις υπόλοιπες δραστηριότητές του.”
Παν μέτρον άριστον, επομένως, κι οπωσδήποτε η ρήση ισχύει και για το ζήτημα που υπεραναλύσαμε.
Καλό, τώρα, είναι να ξεφύγουμε λιγάκι.
Και τι καλύτερο για να ξεχαστούμε από λίγο τσιμπολόγημα;
