Διαλογισμός. Για πολλούς απλά μόδα που θα περάσει και για άλλους επιστήμη που μπορεί να αλλάξει την καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής μας. Τι όμως από αυτά είναι αλήθεια και τι τελικά μας προσφέρει ο διαλογισμός ή αλλιώς Mindfulness;
Με αφορμή το TEDxAthens που γίνεται σε μερικές μέρες (1η Ιουνίου) στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Στάυρος Νιάρχος είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με την Μυρτώ Λεγάκη δασκάλα mindfulness & MBSR (Mindfulness Based Stress Reduction) από το Center for Mindfulness της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης και να μας πει πώς αποφάσισε να αφήσει τα οικονομικά και να ασχοληθεί με τον διαλογισμό. Eπίσης εκπαιδεύεται στις αρχές της συστημικής ψυχοθεραπευτικής προσέγγισης στο Αθηναϊκό Κέντρο Μελέτης του Ανθρώπου (Α.Κ.Μ.Α., από τα σημαντικότερα κέντρα οικογενειακής θεραπείας στην Ευρώπη, εκπαιδευτικό κέντρο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Οικογενειακής Θεραπείας EFTA).
Τί είναι αυτό το Mindfulness;
To mindfulness είναι μια αποτελεσματική μέθοδος με πολλά επιστημονικά τεκμηριωμένα οφέλη σε ψυχικό, σωματικό και συναισθηματικό επίπεδο που εφαρμόζεται για περισσότερα από 40 χρόνια στα μεγαλύτερα νοσοκομεία, πανεπιστήμια, εκπαιδευτικά ιδρύματα και εταιρίες σε όλο τον κόσμο.
Ένας από τους βασικούς ορισμούς: mindfulness είναι η επίγνωση που προκύπτει όταν φέρνουμε την προσοχή μας σε οτιδήποτε συμβαίνει κάθε στιγμή στο παρόν, με επιτρεπτική διάθεση, χωρίς κριτική. Είναι να μπορούμε να γνωρίζουμε ξεκάθαρα το πώς είναι τα πράγματα στη ζωή μας, τι νιώθει το σώμα μας, τι σκεφτόμαστε, τι συναισθήματα βιώνουμε, τι γίνεται γύρω μας.
Μας βοηθά να αντιμετωπίζουμε το άγχος, να έχουμε περισσότερη διαύγεια και παρουσία στη ζωή μας, για τα ευχάριστα και τα δυσάρεστα, να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες πιο αποτελεσματικά, να ζούμε με επιλογή και όχι από αντίδραση, στον αυτόματο πιλότο. Και παράλληλα είναι προσέγγιση που καλλιεργεί τη συμπόνοια και την κατανόηση για τον εαυτό μας και τους άλλους και μια βαθιά ευγνωμοσύνη για το δώρο της ζωής.
Ποια ήταν η πρώτη σου επαφή με το διαλογισμό;
Ξεκίνησα να εξασκούμαι πριν περίπου 8 χρόνια όταν περνούσα μια πολύ δύσκολη περίοδο στη ζωή μου, με εξαιρετικά έντονο στρες στη δουλειά (ήμουν για 15 χρόνια στέλεχος marketing σε μεγάλες εταιρίες στη Νέα Υόρκη, Λονδίνο και Αθήνα) και ένα θέμα υγείας. Για να βρω ανακούφιση, ξεκίνησα κάνοντας 5 λεπτά διαλογισμού κάθε μέρα για 30 ημέρες στο σπίτι μου. Αυτά τα 5 λεπτά ήταν τελικά αρκετά για να αλλάξουν τη ζωή μου.
Από τότε έχω εμβαθύνει πάρα πολύ, ταξιδεύοντας συνεχώς στο εξωτερικό για εντατική εξάσκηση, διαβάζοντας ασταμάτητα και τελικά κάνοντας στην Αμερική την πιο χρονοβόρα και απαιτητική μετεκπαίδευση που υπάρχει πάνω στο αντικείμενο.
Γιατί να ξεκινήσει κάποιος τον διαλογισμό; Πώς μπορεί να αλλάξει την υγεία του αλλά και την καθημερινότητα του;
Πιστεύω ότι είναι ίσως η πιο ουσιαστική πράξη φροντίδας προς τον εαυτό μας που επηρεάζει όλη τη ζωή μας γιατί προσφέρει το δώρο της επίγνωσης, μέσα από το οποίο αποκτάμε τις γνώσεις, την ελευθερία και τη δύναμη να θεραπευτούμε και να ζούμε καλύτερα.
Πάνω από 5.000 δημοσιευμένες επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι το mindfulness έχει πολλαπλά οφέλη σε σωματικό, νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο. Βοηθά στη μείωση και διαχείριση του άγχους, στις κρίσεις πανικού, στη βελτίωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, στον ύπνο, τη διαχείριση δύσκολων συναισθημάτων και καταστάσεων. Παράλληλα, τονώνει τη μνήμη, τη δημιουργικότητα και βελτιώνει την ικανότητα εστίασης. Ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση, βοηθά στις καρδιακές παθήσεις, σε αυτοάνοσα, στην πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου. Γενικότερα, συμβάλλει στην πρόληψη και τη διατήρηση της υγείας μας και τη βελτίωση της ζωής μας σε ολιστικό επίπεδο.
Μετά από πόσο καιρό κάποιος αρχίζει να βλέπει αλλαγές και γιατί;
Οι περισσότερες έρευνες έχουν μελετήσει τα οφέλη που προκύπτουν με την παρακολούθηση του προγράμματος Μείωσης Άγχους με βάση το Mindfulness που διαρκεί 8 εβδομάδες και περιλαμβάνει πρακτική 45 λεπτών καθημερινά. Εμπειρικά θα πω ότι αλλαγές φαίνονται και με αρκετά μικρότερης διάρκειας πρακτική για λιγότερες ημέρες, αρκεί να υπάρχει σταθερότητα. Η πρακτική επιδρά στη δομή του εγκεφάλου, αυτό που ονομάζεται νευροπλαστικότητα, επηρεάζοντας την πυκνότητα και τη δραστηριότητα της φαιάς ουσίας σε συγκεκριμένες περιοχές που σχετίζονται με όλα αυτά τα οφέλη που ανέφερα νωρίτερα.
Στην Ελλάδα πώς είναι το επίπεδο; Ο κόσμος κάνει διαλογισμό ή πιστεύει ότι είναι ακόμα ένα hype που θα περάσει;
Ο διαλογισμός είναι πανάρχαια πρακτική αλλά το mindfulness είναι κάτι σχετικά καινούριο στην Ελλάδα. Παρατηρώ ότι υπάρχει σταθερά αυξανόμενο ενδιαφέρον από την ευρύτερη κοινότητα αλλά και από τον εταιρικό κόσμο. Στο κέντρο μας One Breath Mindfulness Center έχουμε πελάτες μεγάλες εταιρίες όπως Google, Τράπεζα Πειραιώς, Mastercard, Roche, Darphin κλπ. όπου προσφέρουμε προγράμματα μείωσης άγχους και ψυχικής ανθεκτικότητας για τους εργαζομένους.
Επίσης τώρα αρχίζει να ευαισθητοποιείται και ο χώρος της υγείας, κάτι πολύ σημαντικό διότι το mindfulness συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση και την αντιμετώπιση πολλών ιατρικών παθήσεων (χρόνιες ασθένειες, υπέρταση, κεφαλαλγίες, καρκίνος, καρδιακές παθήσεις, άσθμα, αυτοάνοσα, κατάθλιψη, κρίσεις πανικού).
Γενικά, η ανάγκη να συνδεόμαστε με τον εαυτό μας, να διαχειριζόμαστε την πολυπλοκότητα του σύγχρονου κόσμου και να ζούμε συνειδητά στο παρόν είναι πολύ μεγάλη. Δεν είναι απίθανο σε κάποια χρόνια να αναφερόμαστε στο mindfulness ως κάτι τόσο βασικό για την υγεία μας όσο τα 8 ποτήρια νερό και οι 8 ώρες ύπνου την ημέρα.
Η τεχνολογία πώς έχει επηρεάσει τον τρόπο που μπορεί να διαλογιστεί κανείς;
Πλέον υπάρχουν πολλά applications και online προγράμματα που προσφέρουν ηχογραφημένους διαλογισμούς, κάνοντας έτσι την πρακτική πολύ προσβάσιμη. Είναι ένας εύκολος και προσιτός τρόπος να βάλουμε τo mindfulness στη ζωή μας και να ξεκινήσουμε. Παρόλο που όλα αυτά είναι πολύ χρήσιμα για μια πρώτη επαφή, τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την δια ζώσης εξάσκηση με κάποιον έμπειρο εκπαιδευτή που μπορεί να προσφέρει προσωποποιημένη καθοδήγηση και υποστήριξη ανάλογα με τις ανάγκες μας.
Στο κέντρο μας θα είναι διαθέσιμο μέσα στον Ιούνιο ένα online εισαγωγικό πρόγραμμα mindfulness, ενώ ήδη προσφέρουμε τη δυνατότητα ζωντανής συμμετοχής στα ομαδικά προγράμματά μας μέσω internet.
Πόσο χρόνο από την μέρα σου χρειάζεται ο διαλογισμός; Πιστεύεις ότι παίζει η δικαιολογία “δεν έχω χρόνο για διαλογισμό”;
Μια καλή αρχή είναι 20 λεπτά καθημερινά, συχνά όμως ακούω ότι ακόμη και 5 λεπτά είναι για πολλούς δυσεύρετα. Είναι λοιπόν θέμα πρόθεσης – πόσο δεσμεύομαι στο να φροντίσω τον εαυτό μου; Στην ουσία, κάνοντας 20 λεπτά πρακτικής καθημερινά αφιερώνουμε μόλις ένα 2% της ημέρας μας για να βελτιώσουμε το υπόλοιπο 98%. Και το παράδοξο είναι ότι όσο εξασκούμαστε στο διαλογισμό, τόσο περισσότερη διαύγεια έχουμε ώστε να διαχειριζόμαστε την απαιτητική καθημερινότητά μας πιο αποτελεσματικά και άρα να κερδίζουμε χρόνο.
Το mindfulness έχει καμία σχέση με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις κάποιου;
Καμία απολύτως! Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη προσέγγιση που έχει καθαρά κοσμικό χαρακτήρα και διδάσκεται με πολύ απλό τρόπο, χωρίς αναφορά σε φιλοσοφικές ή θρησκευτικές διδασκαλίες – χωρίς να σημαίνει βέβαια ότι δεν έχει στοιχεία πνευματικότητας.
Γενικώς στο mindfulness δεν διδάσκουμε θεωρητικά, ο κάθε ασκούμενος καλείται μέσα από τη δική του πρακτική να ανακαλύψει τι είναι αλήθεια και τι όχι και να βρει ο ίδιος τις απαντήσεις για να βοηθήσει τον εαυτό του.
Πώς μπορεί να ξεκινήσει κάποιος το διαλογισμό;
Ο καλύτερος τρόπος είναι να απευθυνθεί κανείς σε κάποιον έμπειρο εκπαιδευτή. Για όσους θέλουν να γνωρίσουν τι κάνουμε αλλά και να συνδεθούν με τη φιλόξενη κοινότητά μας, μπορούν να έρθουν σε ένα από τα ανοιχτά One Breath One Community events που διοργανώνουμε κάθε μήνα με δωρεάν μάθημα διαλογισμού και συζήτηση. Το επόμενο θα γίνει το Σάββατο 8 Ιουνίου και όλες οι πληροφορίες θα ανακοινωθούν στο newsletter και το Facebook μας. Η πρόθεσή μας είναι να χτίσουμε μια ζεστή κοινότητα ανθρώπων που επιθυμούν να ζουν πιο συνειδητά, αλλά και να συνεισφέρουν όσο μπορούν σε έναν καλύτερο, βιώσιμο και πιο ειρηνικό κόσμο για όλους. Μια αναπνοή μας συνδέει όλους!
Η Μυρτώ Λεγάκη θα βρίσκεται την 1η Ιουνίου στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος που θα γίνει και το Lab του TEDxAthens, όπου μέσα από ένα workshop κινητικού διαλογισμού θα βοηθήσει 30 “άγνωστους ” να γίνουν στο τέλος γνωστοί. Αν θέλετε να ζήσετε αυτή τη μοναδική εμπειρία εξασφαλίστε σήμερα το εισιτήριό σας.
