Με τον Βασίλη Τσιρώνη γνωριζόμαστε σχεδόν από παιδιά άσχετα αν δεν το παραδέχεται, επιμένοντας να με τσιγκλάει για κάτι προσωπικά μας που δεν θέλω τώρα να σας κουράσουν. Ο Βασίλης που λες είναι από αυτούς τους τύπους που σπούδασε πώς μπορεί ένας άνθρωπος να τρέφεται σωστά και να είναι ευτυχισμένος. Διαιτολόγος δηλαδή, αλλά από τους καλούς. Δεν γουστάρει τις υστερίες και μόνος του στόχος είναι οι άνθρωποι να μπορέσουν να δουν τα σώματα του όπως είναι και να τα αγαπήσουν, γιατί μόνο έτσι θα τα φροντίσουν.

Δυστυχώς ζει μακριά μου, στην κούκλα συμπρωτεύουσα και έτσι τρώω περισσότερα τσουρέκια Τερκενλής στην Αθήνα από ότι αν ήμουν στη Θεσσαλονίκη. Εκεί, μαζί με την Κωνσταντίνα Παππά συναντούν ανθρώπους για να τους δώσουν τη χαμένη τους αυτοπεποίθηση. Σε όποιο μέρος της Ελλάδας όμως και αν βρίσκεσαι, μπορείς να τους συναντήσεις στο site τους εδώ και να καταλάβεις από μόνος σου, όλα τα παραπάνω…

Σήμερα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη του ζήτησα να αποσαφηνίσει κάποιες κοινές μας σκέψεις και να καταρρίψει κάμποσα στερεότυπα. Αρχικά, ήθελα να μου ξεκαθαρίσει τι ακριβώς συμβαίνει στον οργανισμό, όταν λέμε ότι κάποιος άνθρωπος έχει διαβήτη. “Ο σακχαρώδης διαβήτης, είναι μια μεταβολική νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα, αυτό που ονομάζουμε υπεργλυκαιμία, και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης. Αυτό συμβαίνει είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη”.

Χιλιάδες σοκολατάκια με γέμιση φράουλα περνάνε από το μυαλό μου και αναρωτιέμαι αν εκτός από πρόβλημα στην περιφέρεια μου, μπορούν να μου προκαλέσουν διαβήτη. “Η κληρονομικότητα είναι ένας παράγοντας εμφάνισης του Σ.Δ. Όσον αναφορά το διαβήτη τύπου 2 είναι άμεσα συνυφασμένος με τον τρόπο ζωής μας. Η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και η αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένων προϊόντων μπορούν να οδηγήσουν σε Σ.Δ. τύπου 2. Ο Σ.Δ τύπου 1 είναι αυτοάνοσο νόσημα που δεν επηρεάζεται από τον τρόπο ζωής μας“.

Τύπος 1, τύπος 2 και ΣΙΓΟΥΡΑ δεν μιλάει για αγόρια. “Ο Σακχαρώδης Διαβήτης χωρίζεται σε 4 κατηγορίες. Ο Σ.Δ. τύπου 1 οφείλεται σε καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος που συνήθως οδηγεί σε απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης. Ο Σ.Δ. τύπου 2 οφείλεται σε προοδευτική μείωση της επαρκούς έκκρισης της ινσουλίνης από τα β-κύτταρα του παγκρέατος που απαιτείται για την αντιμετώπιση των μεταβολικών αναγκών. Περιλαμβάνει όλο το φάσμα συνδυασμών από την κατ’ εξοχήν αντίσταση στην ινσουλίνη με σχετικά μικρή έλλειψη ινσουλίνης μέχρι τη σημαντική μείωση της έκκρισης ινσουλίνης με μικρότερη αντίσταση. Ο Σ.Δ. κύησης αφορά τον διαβήτη που διαγιγνώσκεται κατά τη διάρκεια της κύησης και συνήθως μετά τον τοκετό τα σάκχαρα επανέρχονται στο φυσιολογικό. Τέλος, υπάρχουν άλλοι ειδικοί τύποι διαβήτη (MODY) ή άλλοι τύποι που προέρχονται από λοιμώξεις ή νόσους“.

Αναρωτιέμαι ποια είναι τα συμπτώματα και αν τελικά μπορούμε να τον προλάβουμε πριν εμφανιστεί. “Τα συμπτώματα για το Σ.Δ. τύπου 1 είναι πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια βάρους, νυχτερινή ενούρηση, ζάλη, καταβολή δυνάμεων και άλλα. Δεν είναι πάντα διακριτά. Στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, συνήθως είναι η πολυουρία και η πολυδιψία αλλά επειδή μπορεί επίσης να μην είναι διακριτά υπάρχει καθυστέρηση διάγνωσης σε μεγάλο ποσοστό στη χώρα μας. Ο μέσος όρος καθυστέρησης διάγνωσης του Σ.Δ. τύπου 2 είναι τα 6 χρόνια. Έτσι, υπάρχει ποσοστό ανθρώπων που έχει αναπτύξει ήδη επιπλοκές είτε στα μάτια, στα νεφρά ή στο δέρμα είτε στις αρτηρίες και στο νευρικό σύστημα”.

Θα μπορούσαμε να τον αποτρέψουμε όμως; “Τον Σ.Δ. τύπου 2 μπορούμε να τον καθυστερήσουμε για πολλά χρόνια, αλλά όχι να τον αποτρέψουμε βελτιώνοντας τον τρόπο ζωής μας. Μέσω μιας σωστής και υγιεινής διατροφής και βάζοντας την άσκηση μέσα στη ζωή μας. Είναι πολύ βασικό να καθυστερήσουμε την εμφάνιση, καθώς με αυτό τον τρόπο θα καθυστερήσουν και οι επιπλοκές. Ο Σ.Δ. τύπου 1 δεν μπορεί να αποτραπεί“.

Σκέφτομαι αν ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει και άλλα σημεία του σώματος μας, αν δεν προσέξουμε. “Η ρύθμισή του απαιτεί σωστή διατροφή, άσκηση και λήψη της αγωγής στο Σ.Δ. τύπου 2. Στο Σ.Δ. τύπου 1, αυτό που αλλάζει είναι η σωστή εκπαίδευση στη λήψη της ινσουλίνης σε σχέση με την τροφή. Οι επιπλοκές του Σ.Δ. χωρίζονται σε δύο κατηγορίες στις οξείες και στις χρόνιες οι οποίες με τη σειρά τους χωρίζονται στις μικροαγγειακές και στις μακροαγγειακές. Στις οξείες ανήκουν η διαβητική κετοξέωση και το υπερωσμωτική υπεργλυκαιμική κατάσταση. Στις μικροαγγειακές ανήκει η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, η διαβητική νεφροπάθεια, η διαβητική νευροπάθεια και ειδικές δερματοπάθειες. Στις μακροαγγειακές ανήκουν η ισχαιμική καρδιοπάθεια, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και η περιφερική αγγειακή νόσος”.

Είμαι 29 χρονών και καμιά φορά νομίζω ότι είμαι αρκετά μικρή για να με απασχολούν πολλές ασθένειες. “Ο διαβήτης επιβάλλεται να αφορά όλους μας. Συνήθως δεν ενδιαφερόμαστε για κάτι αν δεν μας χτυπήσει την πόρτα αλλά τα νούμερα είναι τόσο μεγάλα που σίγουρα κάποιος κοντινός μας άνθρωπος έχει διαβήτη. Παλαιότερα λέγαμε ότι ένα κριτήριο διαχωρισμού του διαβήτη είναι η ηλικία καθώς ο τύπου 1 αφορούσε άτομα νεαρά στη παιδική ή εφηβική ηλικία και ο τύπου 2 άτομα άνω των 40 ετών. Αυτό δεν συμβαίνει σήμερα καθώς εξαιτίας της παχυσαρκίας και της καθιστικής ζωής βλέπουμε παιδιά με Σ.Δ. τύπου 2. Δεν υπάρχει διάκριση στο φύλο, τα ποσοστά είναι εξίσου μεγάλα και στα 2 φύλα με τις γυναίκες να έχουν να αντιμετωπίσουν και το διαβήτη κύησης“.

Επιμένω! Και τα γλυκά; Αυτές τις μικρές τυραννικές λιχουδιές μπορεί να τις γευτεί ένας διαβητικός; «Δεν υπάρχει τίποτα απαγορευτικό θα έλεγα αλλά με μέτρο. Θα πρέπει να υπάρχει σίγουρα μέτρο και με το αλκοόλ. Το γλυκό μπορεί να προσαρμοστεί σε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο ενός ασθενούς. Η διατροφή ενός ανθρώπου με διαβήτη χωρίς επιπλοκές, δεν διαφέρει σε τίποτα με το υγιεινό διαιτολόγιο που πρέπει να ακολουθούμε όλοι μας”.

Σκέφτομαι την προκατάληψη που μπορεί να υπάρξει και σε αυτό το θέμα στην ελληνική κοινωνία. “Ναι υπάρχει αρκετή. Ό,τι δεν γνωρίζουμε συνήθως το απομακρύνουμε. Αυτό συμβαίνει κυρίως όταν η αγωγή απαιτεί ινσουλίνη. Η εικόνα ενός ανθρώπου και κυρίως παιδιού να κάνει την ένεση ινσουλίνης του, παραξενεύει τους γύρω του και αυτό οφείλεται στη λανθασμένη ενημέρωση του κοινού”.

Άραγε, μπορεί να πεθάνει κάποιος από διαβήτη; “Αν δεν υπάρχει συμμόρφωση στις οδηγίες της ιατρικής ομάδας μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνος. Όπως προ είπα υπάρχουν πολλές επιπλοκές σε έναν αρρύθμιστο διαβήτη, αλλά νομίζω το χειρότερο είναι ότι υπάρχει έκπτωση στην ποιότητα ζωής ενός ανθρώπου που ζει με τις επιπλοκές του διαβήτη”.

Κλείνοντας, τον ρωτάω αν ένας διαβητικός ζει όπως ένας άνθρωπος που δεν έχει διαβήτη και αν αισιοδοξούμε στο μέλλον για μια πλήρη αντιμετώπιση του. “Να θεραπεύεται όχι, αλλά σίγουρα υπάρχουν ενδείξεις καλύτερης αντιμετώπισης το οποίο οδηγεί σε βελτίωση και καθυστέρηση των επιπλοκών. Η εξέλιξη πλέον κινείται όχι τόσο σε φαρμακευτικό επίπεδο, αλλά στη τεχνολογία. Οι αντλίες ινσουλίνης έχουν βελτιώσει τον γλυκαιμικό έλεγχο και εξελίσσονται συνεχώς. Ο επόμενος στόχος πλέον είναι το τεχνητό πάγκρεας το οποίο ευελπιστούμε να βοηθήσει στην καλύτερη ρύθμιση”.

“Πριν 100 χρόνια ένας διαβητικός θα πέθαινε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα από τη διάγνωσή του. Όλα άλλαξαν με την ανακάλυψη της ινσουλίνης που αποτελεί σταθμό στην ιστορία της ιατρικής. Από τότε βέβαια άλλαξαν πολλά. Από τεράστιες βελόνες έχουμε περάσει στις πένες ινσουλίνης και στις αντλίες. Είναι πολύ μεγάλο βήμα. Πλέον τα άτομα με διαβήτη μπορούν να έχουν μια φυσιολογική ζωή και φυσικά όταν έχουν ένα καλό γλυκαιμικό έλεγχο να έχουν μια εξαιρετική ποιότητα ζωής. Θα ήταν διαφορετική η ζωή όλων αν υιοθετούσαμε έναν καλύτερο τρόπο ζωής με σωστή διατροφή και άσκηση”.