Έχω μια μανία με αυτά που στο χωριό μου, πολύ περιγραφικά, ονομάζουν “inspirational speeches”. Είναι οι δημόσιες διαλέξεις μέσω των οποίων ο ομιλητής αποσκοπεί στο να εμπνεύσει και να παρακινήσει τον ακροατή να αλλάξει κάτι στη ζωή του. Ακριβώς όπως οι πολιτικοί. Πολλές ώρες από τη ζωή μου έχουν αναλωθεί στην παρακολούθηση τέτοιων διαλέξεων και θεωρώ πως έχω κερδίσει πολλά. Σίγουρα περισσότερα από το να δω απλά μια ταινία (δε βλέπω και πολλές).
Μέχρι πριν λίγο καιρό, η ομιλία που μου είχε κάνει μεγαλύτερη εντύπωση, ήταν αυτή του Mohammed Qahtani την οποία και συμπεριέλαβα σε ένα παλαιότερο κείμενο για τη δύναμη των λέξεων γιατί θεωρώ πως είναι ευχαρίστηση και υποχρέωσή μας να προβάλλουμε τέτοιου είδους θέματα. Τις τελευταίες ημέρες, έχει έρθει και πάλι στην επικαιρότητα των ξένων μέσων (στην Ελλάδα δεν έχει παιχτεί σχεδόν καθόλου – περιέργως) μία ομιλία στο Kenyon College στις 21 Μαΐου 2005. Και είναι ό,τι ακριβώς χρειάζεσαι για να δεις τη ζωή σου διαφορετικά.
Εισηγητής ο David Foster Wallace, Αμερικανός συγγραφέας που αυτοκτόνησε το 2008 και έπασχε από βαριά κατάθλιψη. Ο Wallace, συγγραφέας μυθιστορημάτων και διηγημάτων, αρκετά αναγνωρίσιμος τόσο στις Η.Π.Α. όσο και στον υπόλοιπό κόσμο ήταν υποψήφιος για βραβείο Πούλιτζερ, 4 χρόνια μετά το θάνατό του, ενώ το ίδιο έτος με μεγάλη επιτυχία, κυκλοφόρησε και η βιογραφία του.
Στην ομιλία του θίγει το θέμα του κονσερβοποιημένου τρόπου ζωής και το πώς αυτός αναγκάζει το άτομο να υποταχθεί στη ρουτίνα ελαχιστοποιώντας την πρωτότυπη σκέψη και την ανάγκη για διαφοροποίηση. Ωστόσο αυτό δεν ήταν αρκετό για να διαδοθεί η διάλεξη. Έτσι οι ιθύνοντες του Kenyon College σκέφτηκαν να φτιάξουν μία ταινία μικρού μήκους που θα οπτικοποιεί το περιεχόμενο των λεγομένων του Wallace, προσπαθώντας να κάνουν γνωστά τα λόγια του σε περισσότερο κόσμο. Γιατί είναι προφανές πως δύσκολα ο μέσος χρήστης του διαδικτύου θα κάτσει να ακούσει ή πολύ περισσότερο να διαβάσει μια ομιλία.
Και η ταινία είναι αυτή…
Πάμε τώρα στην ουσία.
Μπορεί κανείς να διαφωνήσει; Εγώ πάντως όχι. Είμαστε μέλη ενός είδους που έχει αναγάγει τα πάντα σε επιστήμη. H πιο γνωστή είναι αυτή που μας επιβάλλει να παράγουμε όλο και περισσότερα σε όλο και μικρότερο χρονικό διάστημα. Σας θυμίζει κάτι; Ο Wallace μας παρακινεί μέσα από τα φορτισμένα λόγια του να δράσουμε αλλιώς, να κάνουμε κάτι έξω απο τα συνηθισμένα.
Προσπαθεί να μας πείσει για την προσωπική, αλλά σε καμία περίπτωση προσωποκεντρική θεώρηση των πραγμάτων. Και όλα αυτά για να καταφέρουμε να μη λειτουργούμε μηχανικά χρησιμοποιώντας μόνο την πρώτη σκέψη που μας έρχεται στο μυαλό. Τονίζει τη σημασία της επιλογής λέγοντας χαρακτηριστικά πως όσο προδιαγεγραμμένη κι αν είναι η ζωή (που δεν είναι), πάντα υπάρχει η δυνατότητα να επιλέξεις. Γιατί δεν υπάρχει κάτι αδύνατο. Μόνο διαφορετικοί τρόποι να προσεγγίσεις μια κατάσταση. Οι λέξεις του είναι καταιγιστικές. Ξεκάθαρες και απόλυτες.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως ενώ αυτά που λέει βρίθουν νοημάτων, είναι ταυτόχρονα και αρκετά εύληπτα. Μέσα από τα λόγια του μπορείς να αντλήσεις μεγάλη δύναμη. Εγώ τουλάχιστον το κάνω. Τέτοιες ομιλίες είναι που σου δίνουν μια αίσθηση ελευθερίας που δύσκολα θα μπορούσες να συναντήσεις αλλού. Και όπως λέει ο συγγραφέας:
Ελευθερία είναι να καταλαβαίνεις τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να σκεφτείς
Αυτό θέλει ο Wallace. Να είμαστε ελεύθεροι.
Ερευνώντας τα ξένα μέσα για να δούμε πώς αντιμετώπισαν το συγκεκριμένο βίντεο, βρήκαμε αποκλειστικά και μόνο θετικές κριτικές. Αν ωστόσο διαφωνείς, θα χαρώ να διαβάσω τα αντεπιχειρήματά σου.
