Ξημερώνει στο Hyde Park. Δεν είναι ιστορία τρόμου καθώς έχει ρακούν, πάπιες, κύκνους και ζευγαράκια που τρέχουν χέρι χέρι. Η μόνη δική μου ανησυχία είναι να χωρέσω σε 24 ώρες το πολιτιστικό πρόγραμμα του Λονδίνου και να εξερευνήσω κάθε σπιθαμή του Frieze Art Fair στο Regent’s Park, μιας υποδειγματικής φουάρ τέχνης από επιμελητική και εμπορική άποψη.

Πριν από δυο χρόνια, ξεκίνησα να ασχολούμαι με το φαινόμενο του Fair-ism ή Fairization, δηλαδή της ανάπτυξης των art fair ή φουάρ σε τάση ή στυλ, εξ’ου και το –ism στο τέλος. Η αφορμή ήταν το βιβλίο του ισπανού επιμελητή Paco Barragán, ο οποίος εν ολίγοις αντιστοιχούσε τη νεοθεσμική θεωρία, New-Institutionalism με το New Fairism, δηλαδή τ ης κατανόησης και της αναδιαμόρφωσης της λειτουργίας και της δομής του θεσμού των φουάρ. Αυτό μεταφράζεται σύντομα στη δημιουργία χώρων χωρίς άμεση εμπορική εκμετάλλευση , των Frieze Projects που αναδεικνύουν ένα καλλιτέχνη ή ένα θέμα που έχει επιλεχθεί από τον εκάστοτε επιμελητή δίπλα στα booths των γκαλερί. Επίσης, στην κατηγορία Frame, οι επιλεγμένες γκαλερί προτείνουν ένα solo show που επιτρέπει ένα μικρό documentation γύρω από τον επιλεγμένο καλλιτέχνη. Βραβεία, sculpture park, art parcours κτλ. είναι μια μικρή συνεισφορά στο μέσο θεατή που δεν έχει σκοπό να αγοράσει αλλά να εξερευνήσει την πληθώρα έργων σύγχρονης τέχνης και τους νέους αναδυόμενους καλλιτέχνες .

Στα Frieze Projects φέτος βρίσκουμε τον Άγγελο Πλέσσα και τον Ανδρέα Αγγελιδάκη στο καλλιτεχνικό και αρχιτεκτονικό κομμάτι αντίστοιχα με projects που επιτρέπουν στον επισκέπτη να αλληλεπιδράσει με το χώρο και τον καλεί να παίξει με ορισμένους κανόνες, μια συνεργασία που συνεισφέρει στην καλλιτεχνική παραγωγή και την παραγωγή νοήματος. Το concept του Πλέσσα βασίζεται στη φιλοσοφία του καλλιτέχνη της art povera, Alighiero Boetti, o οποίος ως μάστερ του παιχνιδιού ορίζει κάποιους κανόνες και αφήνει σ’ άλλους την εκτέλεση παράγοντας χειροτεχνίες (handicrafts). Στις μέρες της φοιτητικής ανεμελιάς μου στην πόλη της διασκέδασης , του amor y cariño, είχα την ευκαιρία να δω μια πολύ καλά οργανωμένη έκθεση στο Reina Sofia αλλά στο αποστειρωμένο περιβάλλον ενός μουσείου η άμεση αλληλεπίδραση χάνεται. Αντίθετα, στο περιβάλλον της φουάρ μεγάλοι και μικροί έπαιξαν και δημιούργησαν άμεσα με τα υλικά. Ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας δεν είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον εμπορικό χώρο, δεν αποτελεί υποχρέωση αλλά συνεισφέρει στη δημιουργία ενός εκδημοκρατισμένου προφίλ. Στην ίδια λογική κινείται το πρότζεκτ της Pilvi Takala που κέρδισε το βραβείο Embash και έδωσε ένα μέρος των χρημάτων σε μια ομάδα παιδιών 8-12 ετών από το Eastside Youth Centre για να αποφασίσουν ομαδικά τι θα κάνουν με αυτά τα χρήματα. ‘Υστερα κατέγραψε το decision making σε ένα βίντεο, το οποίο είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε. Πολύχρωμα και ευφάνταστα και τα υπόλοιπα πρότζεκτ όπως το εσωτερικό ενός υπνοδωματίου με ένα σιντριβάνι στη μέση και η αίθουσα paintball που λειτουργούσε αλά Τζάκσον Πόλοκ. Σαφώς έλειπαν δουλειές σαν της Laure Provost που είδαμε στο παρελθόν αλλά είναι φανερό ότι το boost στην καριέρα τους ήταν αρκετό για να εισέρθουν δυναμικά σε γκαλερί και ιδρύματα.

Θα μπορούσα κάλλιστα να σας μιλήσω για τον Jeff Koons στη Gagosian και τη Jennifer Rubell αλλά δεν είμαι η Telegraph. Εκτός από τον 27χρονο Oscar Murillo, τον κολομβιανό καλλιτέχνη που κέρδισε το λότο και ήρθε στην Αγγλία . Έχει δημιουργηθεί μεγάλο buzz γύρω από το όνομα του νέου Basquiat, ο οποίος χρησιμοποιεί ραμμένους καμβάδες, σκόνη και μπάζα. Και, κατά τη γνώμη μου, το αξίζει.

Ηξερα ενστικτωδώς ότι θα αγαπήσω το booth του Modern Institute όπως κάθε χρονο και έτσι βρέθηκα κατευθείαν στο C9. Monika Sosnowska, παλιά γνώριμη της φουάρ όταν το 2009 παρενέβη στον αρχιτεκτονικό χώρο της φουάρ , είναι μια γυναίκα που αγαπάει τη γλυπτική μεγάλων διαστάσεων. Jim Lambie, Manfred Pennice, Scott Myles. To επόμενο αγαπημένο stand ήρθε από της πόλη της αγάπης, τη Μαδρίτη, η κοκκινομάλλα γκαλερίστρια Aizpuru συγκέντρωσε σ’ένα χώρο κάποιους απο τους καλύτερους καλλιτέχνες στον κόσμο όπως Art&Language, Tania Bruguera, Kosuth. Ο φωτογράφος Wolfang Tilmans είχε την τιμητική του φέτος και η ισπανίδα Dora García έχει ανεβάσει κατά πολύ τις μετοχές της.

Στα Frieze Projects φέτος βρίσκουμε τον Άγγελο Πλέσσα και τον Ανδρέα Αγγελιδάκη στο καλλιτεχνικό και αρχιτεκτονικό κομμάτι αντίστοιχα με projects που επιτρέπουν στον επισκέπτη να αλληλεπιδράσει με το χώρο και τον καλεί να παίξει με ορισμένους κανόνες

Η γκαλερί Arratia Beer παρουσίασε το καινούργιο έργο του κινηματογραφιστή- story teller Omer Fast και ειδικό στις παράλληλες αφηγήσεις με άμεσο και έμμεσο τρόπο που κινούνται ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό. Αυτή τη φορά επιστρέφει με τη πιο hardcore εκδοχή του στο μυαλό ενός σκηνοθέτη πορνό.

H Vitamin Gallery από την Κίνα παρουσίασε τον Koki Tanaka, ο οποίος δημιουργεί έργα, περφόρμανς και gestures από τα πιο απλά και απροσδόκητα υλικά εξερευνώντας και ανατρέποντας στερεοτυπικές καταστάσεις.

Ο ιάπωνας Sou Fujimoto είναι ο νέος έρωτας για όσους η αρχιτεκτονική είναι το dirty talkings τους. Το πρωί έξω από τη Serpentine στο Hyde Park αντίκρισα την άσπρη φουτουριστική μεταλλική κατασκευή με 26.000 στύλους, όπως με ενημέρωσε το ArchDaily ενώ ο πύργος του Eiffel 18.000 και αργότερα στο Frieze μικροσκοπικές μινιμαλιστικές μακέτες. Όλες οι αισθήσεις ξυπνάνε όταν κοιτάζεις τον ουρανό και τα δέντρα μέσα από το μεταλλικά διάφανα τετράγωνα του Serpentine Pavilion.

Και τα καλύτερα για το τέλος, η γκαλερί The Breeder συγκέντρωσε τους καλύτερους emergent καλλιτέχνες σε ένα booth με νεοκλασσικά και φολκλόρ στοιχεία, βυζαντινές επιρροές και art povera σε ένα post modern σκηνικόκαι ένα πολύ καλά δεμένο σύνολο. Είναι προφανές ότι η γκαλερί έχει τη δική της ταυτότητα και το booth της είναι από μόνο του ένα statement. Ο Στέλιος Φα ϊτάκης εγκαταλείπει για λίγο το χρυσό, ο Γιάννης Βαρελάς προχωράει σε πιο ραφιναρισμένα έργα, ο Λόλης καταφέρνει να μας ξεγελάει με φόρμες που θυμίζουν πολυκαιρισμένα χαρτόκουτα αλλά στην πραγματικότητα είναι φτιαγμένα από μάρμαρο. Αν η τάση είναι η επιστροφή στην παράδοση, στο ελληνικό κιτς και το φολκλορικό χαρακτήρα , στην Breeder συναντάμε μόνο την καλύτερη εκδοχή.

Το Fair-ism συνεχίζεται για μένα αυτή την εβδομάδα στο Παρίσι με τη Fiac και τα satellite fairs.