Βρισκόμαστε κάπου στο 2007, στο Μάινχεντ της Αγγλίας όπου διοργανώνεται ένα από αυτά τα μεγάλα μουσικά φεστιβάλ που οι Βρετανοί ξέρουν να στήνουν καλύτερα από τον καθέναν. Στη σκηνή βρίσκεται ο Nick Cave, το πλήθος από κάτω εκστασιασμένο αποθεώνει κάθε δευτερόλεπτο αυτόν τον τεράστιο καλλιτέχνη μέχρι και το τέλος της συναυλίας. Λίγο πριν το κλείσιμό της, ο Nick Cave θέλησε να δώσει πάσα για την επόμενη μέρα του φεστιβάλ όπου και θα εμφανιζόταν ένας από τους αγαπημένους του μουσικούς και ερμηνευτές.

“Αύριο μη χάσετε αυτόν τον υπέροχο αρχαίο τύπο που θα τραγουδήσει εδώ. Εγώ τον ακούω στο σπίτι μου και όταν ταξιδεύω”. Δύο χρόνια μετά, στο Σύδνεϊ της Αυστραλίας, ο υπέροχος αρχαίος τύπος και o τεράστιος Nick Cave παίζουν μαζί μπροστά σε ένα κοινό που δεν ξέρει ποιον να χειροκροτήσει πρώτα. Αυτός ο τύπος ήταν ο Αντώνης Ξυλούρης. Ο Ψαραντώνης. 

 

Ας τα πάρουμε από την αρχή. 

Ο Ψαραντώνης γεννήθηκε μια μέρα σαν σήμερα, άλλοι λένε το 1942, άλλοι λένε το 1943, δεν θα τα χαλάσουμε σε αυτό. Η ουσία είναι ότι ο Ψαραντώνης ήρθε στη ζωή για να δώσει στον κόσμο κάτι αλλόκοτο καλλιτεχνικά, κάτι απόκοσμο, κάτι παράξενο και δύσκολο να το περιγράψεις ως προς τον λόγο που το θαυμάζεις. Η φωνή του αγριεμένη, κάποιοι ίσως θα έλεγαν και κακή ή “άτεχνη” μουσικά, ωστόσο κρύβει τέτοια δύναμη θαρρείς και βγήκε κατευθείαν από τον κεραυνό που κρατούσε ο Δίας στα χέρια του. Αυτό δεν γίνεται όμως. Ο Ψαραντώνης ΕΙΝΑΙ ο Δίας.

Πολύ ιδιαίτερη φιγούρα. Μπορεί να τον έχεις πετύχει στα Ανώγεια ή στο Ηράκλειο της Κρήτης που μετακόμισε τελευταία, να παίζει τις μουσικάρες του μοναχός του, έτσι απλά, χωρίς πολλά, να βασανίζει τη λύρα του με το κοφτό του παίξιμο. Παίζει να τον δεις και στα Εξάρχεια να κάνει το ίδιο -έγω τον έχω δει- αν βρίσκεται στην Αθήνα για κάποιο live. Γουστάρει να στήνει αυτοσχέδια γλέντια και να παίζει με τους πιτσρικάδες.

Πιτσιρικάς ήταν κι εκείνος όταν άρχιζε να παίζει με τη λύρα. Σήμερα αν τον ρωτήσεις θα σου πει ότι “χορδές να έχει κι εγώ θα το παίξω μη φοβάσαι”. Ήταν μόλις 13 τότε που έπαιξε πρώτη φορά σε έναν γάμο στα Ανώγεια και όταν τον άκουσε ο Λεωνίδας Κλάδος, ένας από τους θρυλικούς μουσικούς της Κρήτης, του είπε χαριτολογώντας ότι αυτός θα τον αναγκάσει να κρεμάσει τη λύρα του στον τοίχο. 

Το 1964 ηχογράφησε το πρώτο του δισκάκι 45 στροφών και το παίξιμό του μαζί με την ιδιαίτερη φωνή του αρχίζει να αποκτά φήμη και πέρα από τα (όχι και τόσο) στενά όρια της Κρήτης. Μετά από 9 χρόνια, βγαίνει ο πρώτος του ολοκληρωμένος δίσκος, χάρη στον οποίο ξεπερνά πλέον και τα ελληνικά σύνορα αφού καλείται σε πολλά διαφορετικά διεθνή φεστιβάλ ροκ και τζαζ μουσικής. Από το 1982 μέχρι και σήμερα, συχνά πυκνά εμφανίζεται για να παρουσιάσει τη δουλειά του, “την κραυγή των Θεών” όπως την αποκαλούν στο εξωτερικό, σε ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα μας, αλλά ΜΑ ΤΟΝ ΔΙΑ η μουσική είναι παγκόσμια και πανανθρώπινη γλώσσα…

 

Δεν κώλωσε ποτέ να συνεργαστεί με νεότερους καλλιτέχνες, δεν το έπαιξε ποτέ μεγάλος και τρανός. Πασχαλίδης, Αγγελάκας, Χαρούλης, Χαΐνηδες, Mode Plagal και πόσοι ακόμα που πέρασαν από τα χέρια του, μόνο καλά λόγια έχουν να πουν. 

Σαν αυτά που λέμε κι εμείς που δεν τον γνωρίσαμε ποτέ και πιθανότατα δεν θα τον γνωρίσουμε ποτέ. Η όψη του, η μουσική του, οι συνεντεύξεις που κατά καιρούς δίνει, είναι ο ορισμός του οξύμωρου. Ο Ψαραντώνης είναι ένας άνθρωπος που βούτηξε σε ένα βαρέλι που στο κάτω μέρος είχε αγριάδα και στο πάνω γλύκα, είναι λες και ο Δημιουργός επέλεξε εκ διαμέτρου αντίθετα χαρακτηριστικά για εκείνον, τα έντυσε με όλη την αρμονία της γης και τα πέταξε βίαια πάνω του για να σταθούν όπως θέλουν εκείνα. 

Αλλά ας μη γελιόμαστε. Είναι απλά ο Δίας που κατέβηκε στη γη. Απλά τώρα δεν κουβαλάει τον κεραυνό του. Έχει τον κεραυνό μέσα του και στα χέρια του τη λύρα.